Gizem ORÇİN

Modern Siyasi Söylemin İnşasında Mitolojik Hikâyelerin Kullanımı Üzerine Bir Analiz

Modernite öncesi geleneğin mirasını devralan modern siyaset alanı, mitolojik anlatılar üzerinden gerçekliğin yeniden inşa edilmesini sağlayan söylemsel ve dilsel pratikleri içermektedir. Modern toplumun çekirdeğini oluşturan, insan davranışlarına, popüler kültüre ve gündelik hayatın birçok yönüne sirayet eden mitoloji, politik alanı da kapsayan geniş bir kavramdır. Antik dünyanın mitolojik anlatılarının izleri, evrensel imalarıyla çeşitli kavram, sembol ve metaforlarla modern bir görünüme erişmiştir. Bu makale, Antik Yunan toplumunun mitsel dokusunun modern polis’deki söylem alanıyla iç içe geçmesine odaklanmakta ve mitoloji, politika ve söylem yörüngesinde konumlanan mitolojik hikâyelerin politik kullanımlarına değinmektedir. Mitoloji ve politika arasında köprü kuran çalışma, politik söylemde sıklıkla inşa edilen mitolojik hikâye örnekleri üzerinden mitolojik anlatıların politik yansımalarını içermektedir. Mitolojik ve politik söylemin yapısını çözümlemek için, modern politik söylemde yaygın ve popüler kullanımları olan Damokles’in Kılıcı, Pandora’nın Kutusu ve Zeytin Dalı mitolojik hikâyelerinin günümüz politik söylemindeki kullanımları analiz edilecektir. Bu üç mitolojik hikâye, söylem disiplinine yönelik analizlerden faydalanılarak irdelenecektir.

An Analysis on the Use of Mythological Stories in the Building of the Modern Political Discourse

The modern political sphere which includes the legacy of the premodern tradition covers discursive and linguistic practices that enable reconstruction of reality through mythological narratives. Mythology is a broad concept that forms the core of modern society has spread to human behaviour, popular culture, daily life and political sphere. The traces of the ancient mythological narratives have transformed modern and universal views with concepts, symbols and metaphors. This article focuses on the intertwining of Ancient Greek mythology with the field of discourse in the polis and refers to political uses of stories located in the orbit of mythology, politics and discourse. The study includes the political reflections of mythological narratives constructed in political discourse. The Sword of Damocles, Pandora’s Box and Olive Branch which are common and popular in the modern use of political discourse will be analysed in axis of mythology and politics by making use of discourse analysis.

PDF

___

Adıgüzel, Onursal. 2020. “Sosyal medya düzenlemesinin Komisyon’daki görüşmeleri tamamlandı”, Erişim tarihi 18.08.2020.
https://www.milliyet.com.tr/siyaset/sosyal-medya-duzenlemesinin-komisyondaki-gorusmeleri-tamamlandi-6267074.
Agizza, Roza. 2001. Antik Yunan’da Mitoloji Masallar ve Söylenceler. Çeviren Z. Zühre İlkgelen. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Augustinus. 2008. The City Of God. Books XVII-XXII. Translated by Gerald G. Walsh, S.J. and Daniel J. Honan. Washington: The Catholic University of America Press.
Ağaoğulları, Mehmet Ali. 2013. Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler. İstanbul: İletişim Yayınları.
Arendt, Hannah. 1998. The Human Condition. Chicago: The University of Chicago Press.
Assmann, Jan. 2011. Cultural Memory and Early Civilization. New York: Cambridge University Press.
Barthes, Roland. 1991. Mythologies. New York: The Noonday Press.
Berktay, Fatmagül. 2012. Politikanın Çağrısı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği. 2016. “Apple’a bir destek de BM’den: Pandora’nın kutusu açılırsa tehlike büyür”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/abd/201603051021301729-bm-apple-fbi-iphone/.
Bottici, Chiara. 2007. A Philosophy of Political Myth. New York: Cambridge University Press.
Campbell, Joseph. 1991. The Power of Myth. USA: Anchor Books.
Campbell, Joseph. 2013. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
Cartledge, Paul. 2009. Ancient Greek Political Thought in Practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Cicero, Marcus Tullius. 2005. Tusculan Disputations. Translated by C. D. Yonge. United States: Harper’s New Classical Library. Cohen, Anthony P. 1985. The Symbolic Construction of Community. London: Routledge.
Çavuşoğlu, Mevlüt. 2019. “Türkiye’den ABD’nin skandal kararına peş peşe sert tepkiler”, Erişim tarihi 19.08.2020. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/son-dakika-bakan-cavusoglundan-abdnin-skandal-kararina-sert-tepki-41362746.
Çelgin, Güler. 2018. Eski Yunanca-Türkçe Sözlük, İstanbul: Alfa Yayınları.
Çin Dışişleri Bakanlığı. 2020. “Çin’den ABD’nin TikTok’u kapatma tehdidine yanıt: Pandora’nın kutusunu açmaya değmez”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/asya/202008041042590070-cinden-abdnin-tiktoku-kapatma-tehdidine-yanit-pandoranin-kutusunu-acmaya-degmez/.
Dendias, Nikos. 2019. “Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias: Başbakan Miçotakis Türkiye’ye zeytin dalı uzattı ama…”, Erişim tarihi 15.08.2020. https://tr.euronews.com/2019/07/26/yunan-disisleri-bakani-dendias-micotakis-turkiye-zeytin-dali-kibris-s-400-akdeniz-sondaj.
Destici, Mustafa. 2018. “Destici: Yunanistan zeytin dalını hak etmiyor, açalım kapıları mültecileri gönderelim”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201808251034890958-destici-yunanistan-zeytin-dali-multeci/.
Dixon-Kennedy, Mike. 1998. Encyclopedia of Greco-Roman Mythology 1. California: Abc-Clio, Inc. Eliade, Mircea. 2017. Mitlerin Özellikleri. Çeviren Sema Rifat. İstanbul: Alfa Yayınları.
Eliade, Mircea. 2019. Kutsal ve Kutsal-Dışı. Çeviren Ali Berktay. İstanbul: Alfa Yayınları.
Ellwood, Robert S. 1999. The Politics of Myth: A Study of C. G. Jung, Mircea Eliade, and Joseph Campbell. Albany: State University of New York Press.
Enginyurt, Cemal. 2020. “Fındık Rekoltesi Tartışması MHP’den İhraca mı Yol Açacak?”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.amerikaninsesi.com/a/findik-rekoltasi-tartismasi-mhpden-ihraca-mi-yol-acacak/5510018.html.
Erdoğan, Recep Tayyip. 2018. “Operasyona neden Zeytin Dalı adı verildi? Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı”, Erişim tarihi 12.08.2020. https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/01/24/cumhurbaskani-erdogan-44-muhtarlar-toplantisinda-konusuyor.
Erdoğan, Recep Tayyip. 2019a. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: S-400’leri alarak barışı ve milli güvenliğimizi garantiye almaya çalışıyoruz”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-s-400leri-alarak-barisi-ve-milli-guvenligimizi-garantiye-almaya-calisiyoruz/1531456.
Erdoğan, Recep Tayyip. 2019b. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden geriye dönüş yoktur”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.aa.com.tr/tr/politika/cumhurbaskani-erdogan-cumhurbaskanligi-hukumet-sisteminden-geriye-donus-yoktur/1573660.
Estin, Colette ve Helene Laporte. 2002. Yunan ve Roma Mitolojisi. Çeviren Musa Eran. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Fairclough, Norman.1995. Media Discourse. London: Hodder Arnold Publication.
Foucault, Michel. 1987. Söylemin Düzeni. Çeviren Turhan Ilgaz. İstanbul: Hil Yayınları.
Graves, Robert. 2017. The Greek Myths. UK: Penguin Books.
Gül, Abdullah. 2020. “Abdullah Gül: ABD’yi Pandora’nın kutusunu açmayın diye uyardık” Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.milligazete.com.tr/haber/3462384/abdullah-gul-abdyi-pandoranin-kutusunu-acmayin-diye-uyardik.
Habermas, Jürgen. 1989. The Structural Transformation of the Public Sphere. Cambridge: MIT Press. Halpern, Ben. 1961. “Myth” and “Ideology” in Modern Usage”, History and Theory. 1(2): 129–149. https://doi.org/10.2307/2504377.
Hamilton, Edith. 2012. Mythology. New York: Little, Brown and Company.
Hard, Robin. 2004. The Routledge Handbook of Greek Mythology. London: Routledge
Haynes, Natalie. 2020. Pandora’s Jar, Women In Greek Myths. London: Picador.
Hesiodos. 1977. “Tanrıların Doğuşu (Theogonia)”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları içinde. Çevirenler Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, 105-140. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Hesiodos. 1977. “İşler ve Günler”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları içinde. Çevirenler Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat, 141-169. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İnce, Muharrem. 2020. “Muharrem İnce: 60 milletvekilinin üzerinde Demokles’in kılıcı sallanıyor”, Erişim tarihi 19.08.2020. https://www.gercekgundem.com/siyaset/187575/muharrem-ince-60-milletvekilinin-uzerinde-demoklesin-kilici-sallaniyor.
İran Sağlık Bakanlığı. 2020. “İran’dan Rus aşısı açıklaması: DSÖ onayı olmadan ülkeye girişine izin verilmeyecek”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.sabah.com.tr/dunya/2020/08/13/irandan-rus-asisi-aciklamasi-dso-onayi-olmadan-ulkeye-girisine-izin-verilmeyecek.
Jha, Shefali. 2018. Western Political Thought From the Ancient Greeks to Modern Times. India: Pearson.
Jung, Carl Gustav. 1964. “Approaching the Unconscious”. Man and His Symbols içinde, 18-103. USA: Anchor Press.
Kalın, İbrahim. 2016. “Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü: Suudilere dava açılırsa Pandora’nın kutusu açılır”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.gazeteyolculuk.net/cumhurbaskanligi-sozcusu-kalin-suudilere-dava-acilirsa-pandoranin-kutusu-acilir.
Karamollaoğlu, Temel. 2018. “Saadet Lideri Karamollaoğlu: Her alanda Zeytin Dalı’na ihtiyaç var”, Erişim tarihi 18.08.2020. https://www.milligazete.com.tr/haber/1495930/saadet-lideri-karamollaoglu-her-alanda-zeytin-dalina-ihtiyac-var.
Kelsey, Darren. 2015. Media, Myth and Terrorism. England: Palgrave Macmillan.
Kelsey, Darren. 2017. Media and Affective Mythologies Discourse, Archetypes and Ideology in Contemporary Politics. Switzerland: Palgrave Macmillan.
Lavrov Sergei. 2016. “Lavrov: Türkiye’ye zeytin dalı uzatmadık”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.dunya.com/dunya/lavrov-turkiye039ye-zeytin-dali-uzatmadik-haberi-318399.
Levi-Strauss, Claude. 2013. Mit ve Anlam. Çeviren Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki Yayınları.
Lincoln, Bruce. 1989. Discourse and the Construction of Society. New York: Oxford University Press.
Necatigil, Behçet. 2011. Mitologya Sözlüğü. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Rosenberg, Donna. 2003. Dünya Mitolojisi. Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi. Çeviren K. Akten, vd., İstanbul: İmge Kitabevi.
Ruby, Christian. 2014. Siyaset Felsefesine Giriş. Çeviren Aziz Ufuk Kılıç. İstanbul: İletişim Yayınları.
Schwab, Gustav. 1946. Gods and Heroes of Ancient Greece. New York: Pantheon Books.
Shakespeare, William. 2010. IV. Henry. Çeviren Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Scruton, Roger. 2007. The Palgrave Macmillan Dictionary of Political Thought. New York: Palgrave Macmillan.
Sennett, Richard. 1996. Flesh and Stone: The Body and the City in Western Civilization. New York: W. W. Norton & Company.
Sissa, Giulia. 2009. “Gendered Politics, or the Self-Praise of Andres Agathoi”, A Companion to Greek and Roman Political Thought içinde. Editör Ryan K. Balot. 100-117. UK: Wiley-Blackwell.
Stigliano, Tony. 2020. “Donald Trump’s Political Mythology”, Erişim tarihi 11.11.2020. http://www.telospress.com/donald-trumps-political-mythology/.
Van Dijk, Teun. 1997. “The Study of Discourse”, Discourse as Structure and Process içinde. Editör Teun Van Dijk, 1-34, London: Sage.
Vernant, Jean-Pierre. 1996. Eski Yunanda Söylen ve Toplum. Çeviren Mehmet Emin Özcan. Ankara: İmge Kitabevi.
Vernant, Jean Pierre. 2011. İlk Kadın Pandora. Çeviren Devrim Çetinkasap. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Yalçın, Semih. 2018. “MHP’den Akşener’e sert sözler: Venüs’ten gelmiş yaratık”, Erişim tarihi 16.08.2020. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/mhpden-aksenere-sert-sozler-venusten-gelmis-yaratik-1111424.
Zarif, Cevad. 2019. “İran Dışişleri Bakanı Zarif: Cumhurbaşkanı Ruhani, Trump ile görüşmeye hazır”, Erişim tarihi 11.08.2020. https://t24.com.tr/haber/iran-disisleri-bakani-zarif-cumhurbaskani-ruhani-trump-ile-gorusmeye-hazir,840534.