Büşra TOSUN DURMUŞ

Kitlesel Öz-İletişim Sistemi Bağlamında, Üretici-Tüketici YouTuberlar Üzerine Bir Değerlendirme

Bu çalışma video paylaşım uygulaması YouTube’un nasıl zamanla YouTuberlığı meslekleşme yoluna sok - tuğunu Castells’in kitlesel öz-iletişim ve Toffler’ın üretici-tüketici kavramları çerçevesinde değerlendir- mektedir. Çalışma öncelikli olarak enformasyon devrimi ve teknolojik gelişmelerin yarattığı yeni toplumsal yapıyı olumlayan kuramsal altyapıyı aktarmaktadır. Ardından kısaca internetin tarihini, sosyal medyanın gelişimini ve sosyal paylaşımın para ekonomisine dönüşme sürecini incelemektedir. Çalışma nitel betimle- yici analitik yaklaşıma dayanmaktadır. Derleme ve çıkarımların yardımıyla alana insan temelli yaklaşımdan hareketle, bir fenomen olarak YouTuberlığın meslekleşmesini PewDiePie ve Enes Batur kanalları örnekleri üzerinden değerlendirmektedir. Sonuç olarak YouTuberların postmodern ötesi bir toplumun önemli bir sin- yali olarak kabul edilebilecekleri yargısına ulaşılmıştır.

An Evaluation on Prosumer YouTubers in the Context of the Mass Self-Communication System

This study draws on Castells’ concept of mass self-communication and Toffler’s concept of producer- consumer to examine how the video-sharing application YouTube has gradually turned the YouTuber into a profession. The study begins with a theoretical treatment of the new social structure created by tech- nological developments and the information revolution. Then, it briefly analyses the history of the inter- net, the development of social media, and the process whereby social sharing has turned into a money economy. Using a qualitative-descriptive analytic approach with a human focus, it traces the profession- alisation of the YouTuber through the channels of PewDiePie and Enes Batur. This study concludes that YouTubers can be considered an important sign of postmodern society.

PDF

___

Alexa. 2021. Son erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.alexa.com/topsites.
Atabek, Ümit. 2013. “Yeni medya ve Yeni İletişim Düzeni.” Mülkiye Dergisi 37(3): 175-181.
Ault, Susanne. 2014. “Survey: YouTube Stars More Popular Than Mainstream Celebs Among U.S. Teens”. Variety, 5 Ağustos 2014. Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://variety. com/2014/digital/news/survey-youtube-stars-more-popular-than-mainstream-celebs- among-u-s-teens-1201275245/
Babür-Tosun, Nurhan. 2004. “Kullanılan Teknikler Açısından İnternet Reklamları.” Selçuk İletişim 3(2): 159-167
Burgess, Jean ve Joshua Green. 2009. YouTube: Online Video and Participatory Culture. Cambridge, UK: Polity Press.
Bruns, Axel. 2008. Blogs, Wikipedia, Second Life and Beyond: From Production to Produsage. New York: Peter Lang Publishing.
Castells, Manuel. 2005a. Ağ Toplumunun Yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Castells, Manuel. 2005b. Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür/Binyılın Sonu (3). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Castells, Manuel. 2013. İsyan ve Umut Ağları: İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Castells, Manuel. 2016. İletişim Gücü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Change.org. 2017. “Altın Kelebek Ödüllerinde verilen YouTuber ödülünün geri alınmasını istiyorum.” Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.change.org/p/%C3%A7ocuklar- i%C3%A7in-%C5%9Fiddet-i%C3%A7erikli-video-yay%C4%B1nlayan-birine- %C3%B6d%C3%BCl-verilmesini-istemiyoruz.
Cinmen, Işıl. 2018. “YouTuber Enes Batur hakkında bilinmeyenleri anlattı.” CNN Türk, 04 Şubat 2018. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.cnnturk.com/magazin/youtuber-enes- batur-hakkinda-bilinmeyenleri-anlatti.
CNN Türk. 2018. “Enes Batur’un aylık kazancı şoke etti.” 05 Mayıs 2018. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.cnnturk.com/magazin/enes-baturun-aylik-kazanci-soke- etti?page=1
Cumhuriyet. 2017. “YouTuber Enes Batur’un Altın Kelebek’i geri alındı.” 30 Aralık 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/YouTuber-enes-baturun- altin-kelebeki-geri-alindi-895477
Cupy. 2021. “Youtube İstatistikleri 2022 – Tüm Zamanların Youtube Analizi.” 2 Şubat 2021. Erişim tarihi 16 Kasım 2022. https://cupy.net/youtube-istatistikleri/
Demirel, Melik. 2017. “YouTuber Enes Batur “Hayal mi? Gerçek mi?” adlı filmini anlattı.” Habertürk, 24 Aralık 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.haberturk.com/ enes-batur-surekli-icerik-bulmak-cok-zor-1767129
Ding, Yuan, Yuan Du, Yinghai Hu, Zhengye Liu, Luqin Wang, Keith W. Ross ve Anindya Ghose. 2011. “Broadcast yourself: Understanding YouTube uploaders.” Internet Measurement Conference, Berlin, 2-4 Kasım. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. conferences.sigcomm.org/ imc/2011/program.htm
Dikener, Orhan. 2011. “İnternet Reklamcılığında Web Sitesi Tasarımının Önemi.” Erciyes İletişim Dergisi 2(1): 152-166.
Feyerabend, Paul. 1991. Yönteme Hayır. Bir Anarşist Bilgi Kuramının Ana Hatları. Çev. Ahmet İnam. İstanbul: Ara Yayıncılık.
Feyerabend, Paul. 1996. Yönteme Karşı. Çev. Ertuğrul Başer. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Hamedy, Saba. 2016. “Forbes 2016 list of highest paid YouTubers will make you weep.” Mash- able, 05 Aralık 2016. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://mashable.com/article/forbes- highest-paid-youtube-stars-2016.
Finansajans. 2020. “Enes Batur Ne Kadar Kazanıyor? Enes Batur Aylık Kazancı Ne Kadar?” 18 Eylül 2020. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.finansajans.com/enes-batur-ne- kadar-kac-para-kazaniyor-enes-batur-aylik-kazanci-ne-kadar-h28730.html
Forbes. 2017a. “Top Gaming İnfluencer.” 08 Ağustos 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https:// web.archive.org/web/20170808003511/https://www.forbes.com/top-influenc- ers/2017/gaming/#6986a0495fdc
Forbes. 2017b. “How YouTube’s PewDiePie Made $12 Million This Year Despite Rac- ist Videos.” 09 Aralık 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://web.archive.org/ web/20171209152528/https://www.forbes.com/sites/maddieberg/2017/12/07/how- youtubes-pewdiepie-made-12-million-this-year-despite-racist-videos/#2662629464e9
Geyser, Warner. 2021. “PewDiePie’s Net Worth. How Much is PewDiePie Worth?” Influencermar- ketinghub, 28 Nisan 2021. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://influencermarketinghub. com/pewdiepie-net-worth/
GMI. 2022. “YouTube User Statistics 2022”. Global Media Insight, 28 Haziran 2022. Erişim tarihi 16 Kasım 2022. https://www.globalmediainsight.com/blog/youtube-users-statistics/
Google. 2020. “Adsense Nasıl Çalışır?” Erişim tarihi 5 Temmuz 2020. https://support.google. com/adsense/answer/6242051?hl=tr
Gökgöz, Gökhan. 2010. “Web 2.0, Postmodern Toplum ve İletişimsel Demokrasi...”. Muğla Üniversitesi XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri içinde, editörler Mustafa Akgül, Ethem Derman, Ufuk Çağlayan, Attila Özgit ve Tuğrul Yılmaz, 601-610. Ankara: Nokta Matbaacılık.
Greenbaum, Aron. 2020. “What pewdiepie was like before all the fame”. Looper, 20 Mart 2020. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.looper.com/195870/what-pewdiepie-was- like-before-all-the-fame/
Habertürk. 2019. “İŞKUR YouTuber Yetiştirecek.” 19 Mayıs 2019. Erişim tarihi 5 Temmuz 2019. http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1500183-iskur-YouTuber- yetistirecek
Hanlon, Annmarie. 2014. Social Media Marketing. Cork: Oak Tree Press.
Heywood, Andrew. 2005. Political Theory: An Introduction. New York: Palgrave Macmillan.
Hürriyet. 2017. “44. Pantene Altın Kelebek Ödülleri'ni kimler kazandı? İşte kazananlar listesi.” 11 Aralık 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/ magazin/iste-44-pantene-altin-kelebek-odullerini-kazananlar-40673974
Internet Live Statistics. 2021. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.internetlivestats.com/
Jameson, Frederic, Jean-François Lyotard ve Jürgen Habermas. 1994. Postmodernizm. Çeviren Gülengül Naliş, Dumrul Sabuncuoğlu ve Deniz Erksan. İstanbul: Kıyı Yayınları.
Kaplan, Andreas M. ve Michael Haenlein. 2010. “Users of The World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media.” Busines Horizon, 53(1): 59-68. Erişim tarihi 25 Ekim 202. http://michaelhaenlein.eu/Publications/Kaplan,%20Andreas%20-%20Users%20of%20 the%20world,%20unite.pdf
Karakulakoğlu, Selva Ersöz. 2015. “Geleceğin Web Teknolojileri: Web 3.0 ve Etkileşim.” İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim içinde, editör Özlem Oğuzhan, 111-130. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Kemp, Simon. 2020. “Digital 2020: Global Digital Overview”. Datareportal, 30 Ocak 2020. Erişim tarihi 16 Kasım 2022. https://datareportal.com/reports/digital-2020-global-digital- overview
Kılınç, Şahin. 2019. “Yabancı Bir YouTuber, Enes Batur’un Tüm ‘Çalıntı’ Videolarını İfşa Etti.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://www.webtekno.com/enesbatur-youtube-video-ifsa- h74370.html
Kim, Jin. 2012. “The institutionalization of YouTube: From user-generated content to profession- ally generated content.” Media, Culture and Society 34 (1): 53-67. http://journals.sage- pub.com/doi/abs/10.1177/0163443711427199
Lash, Scott ve John Urry. 1994. Economies of Signs and Space. London: Sage.
Networthspot. 2021. “Enes Batur Net Worth & Earnings.” 1 Ekim 2021. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.networthspot.com/ndng-enes-batur/net-worth/
Nielsen. 2015. “Global Trust in Advertising: Winning Strategies for an Evolving Media Land- scape.” Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.nielsen.com/wp-content/uploads/ sites/3/2019/04/global-trust-in-advertising-report-sept-2015-1.pdf
OECD. 2007. “Working Party on the Information Economy: Participative WEB: User Created Content.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://www.oecd.org/sti/38393115.pdf
Ohlheizer, Abby. 2017. “‘An attack by the media’: Pewdiepie apologizes for Nazi jokes but says the press is out to get him.” The Washington Post, 16 Şubat 2017. Erişim 25 Ekim 2021. https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2017/02/16/an-attack-by- the-media-pewdiepie-apologizes-for-nazi-jokes-but-says-the-press-is-out-to-get-him/
Önay-Doğan, Betül. 2015. Online Reklamcılık. İstanbul: Köprü Kitapları.
Önkal, Güncel ve Ender Gündüzlü. 2015. “Teknoloji Düşün(e)mez: Sosyal Medyada İhtiyaçlar- -Değerler Çatışmasının Felsefi Analizi.” İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim içinde, editör Özlem Oğuzhan, 37-51. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Reuben, Emiy. 2020. “The shady side of pewdiepie.” Looper, 09 Kasım 2020. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.looper.com/191519/the-shady-side-of-pewdiepie/
Roose, Kevin. 2019. “What Does PewDiePie Really Believe?” The New York Times Maga- zine, 9 Ekim 2019. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.nytimes.com/interac- tive/2019/10/09/magazine/PewDiePie-interview.html
Sezer, Nilüfer ve Zeynep Özcan. 2021. “Yeni Bir Sınıflandırma Çalışması Olarak Sosyal Medya Fenomenlerinin Paylaşımda Bulundukları İçerik Türlerine Göre Sınıflandırılması: You- tube Örneği”. İletişim Çalışmaları Dergisi 7 (1):109-136.
Scholte, Jan Aart. 2005. Globalization: A Critical Introduction. New York: Palgrave Macmillan.
Smythe, Dallas W. 1977. “Communications: Blindspot of Western Marxism.” Canadian Journal of Political and Social Theory 1 (3): 1-27.
Socialblade. 2019. “Top 100 Subcribed Youtube Channel.” Erişim tarihi 21 Ağustos 2019. https://socialblade.com/youtube/top/100/mostsubscribed
Socialblade. 2021a. “All Youtube Channels.” Erişim tarihi 5 Temmuz 2021. https://www.social- bakers.com/statistics/youtube/
Socialblade. 2021b. “Top 250 YouTubers in Turkey Sorted by Subscribers.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://socialblade.com/youtube/top/country/tr/mostsubscribed
Socialblade. 2021c. “PewDiePie’s YouTube Stats (Summary Profile).” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://socialblade.com/youtube/user/pewdiepie
Socialblade. 2021d. “Enes Batur’s YouTube Stats (Summary Profile).” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://socialblade.com/youtube/user/newdaynewgame
Statista. 2021. “YouTube- Statistic&Facts.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://www.statista. com/topics/2019/youtube/#dossierKeyfigures
Sözen, Edibe. 2014. Söylem. İstanbul: Birleşik Yayınları.
Tapscott, Don ve Anthony D. Williams. 2006. Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Every- thing. New York: Penguin.
Toffler, Alvin. 1981. The Third Wave. New York: Bantam Books.
Toffler, Alvin. 1992. Yeni Güçler Yeni Şoklar. İstanbul: Altın Kitaplar.
Toffler, Alvin ve Heidi Toffler. 2006. Zenginlik Devrimi. İstanbul: Koridor Yayıncılık.
Turale, Sue. 2020. “A Brief Introduction to Qualitative Description: A Research Design Worth Using.” Pacific Rim International Journal of Nursing Research. 24 (3): 289-291.
TÜİK. 2021. “İşgücü İstatistikleri, Ağustos 2021”. 11 Ekim 2021. Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Agustos-2021-37490
van Dijck, Jose. 2009. “Users like you? Theorizing agency in user-generated content.” Media, Culture & Society 31: 41-58.
van Dijck, Jose. 2013. The culture of connectivity: a critical history of social media. New York: Oxford University.
Walcott, Harry F. (2009). Writing up qualitative research. Thousand Oaks, CA: Sage.
Weinberger, David. 2008. Everything is Miscellaneous: The Power of the New Digital Disorder. New York: Henry Holt and Co.
Wikipedia. 2021. “PewDiePie.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://en.wikipedia.org/wiki/ PewDiePie
Winkler, Nicas ve Ben Fritz. 2017. “Disney Severs Ties with YouTube Star PewDiePie After Anti-Semitic Posts.” The Wall Street Journal, 14 Şubat 2017. Erişim tarihi 25 Ekim 2021. https://www.wsj.com/articles/disney-severs-ties-with-youtube-star-pewdiepie-after- anti-semitic-posts-1487034533
YouTube. 2012. “Being a YouTube Creator Just Got Even More Rewarding.” Erişim tarihi 26 Ekim 2021. https://blog.youtube/news-and-events/being-youtube-creator-just-got- even/
YouTube. 2019. “Statistics.” Erişim tarihi 7 Ağustos 2019. https://www.youtube.com/yt/press/ statistics.html
YouTube. 2020. “About YouTube.” Erişim tarihi 5 Temmuz 2020. https://www.youtube.com/ yt/about/