OSMANLI-TÜRK ANAYASAL TARİHİNDE YASAMA YORUMU VE UYGULAMASI
Yasama yorumuna dair olan bu çalışma iki ana kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda yasama yorumu ile ilgili öğretideki görüşler kapsamında, öncelikle bu yorum türünün nitelikleri incelenmiştir. Bunun yanında yasamanın üstünlüğü ve kuvvetler ayrılığı anlayışlarının, ‘yasama yorumu’nun doğuşu ve gelişimindeki etkilerine yer verilmiştir. İkinci kısımda, yasama yorumunun geçmişte ve günümüzde uygulandığı ülkelerden örnekler verilmiş ve özellikle Türk anayasal tarihinde yasama yorumu ele alınmıştır. Ayrıca, Türkiye’de, Meclis’in ‘yorum kararları’ ile ‘yoruma mahal olmadığına dair’ kararlarından ve konuyla ilgili yargı kararlarından örnekler verilerek, konuya pratik bir perspektif kazandırılmıştır
The Legislative Interpretation of Laws in the Turkish Constitutional History and its Practice
This study regarding ‘legislative interpretation of laws’ consists of two main chapters. In the first chapter, the properties of this type of interpretation are analysed in the scope of considerations on ‘legislative interpretation’. In addition to this, it is included that the effects of 'supremacy of parliament' and 'separation of powers' on the 'legislative interpretation'. In the second chapter, it is given some examples for legislative interpretation from different countries, and particularly is took into consideration ‘legislative interpretation in the history of Turkish constitutional history’. Also, I added this study practical dimension, by giving some practical examples from judicial judgements and legislative decisions on the matter.
___
- Ali Şuurî Bey (Karesi mebusu), “1924 Anayasası’na dair teklifin 106.
maddesine dair beyanları”, İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1, İçtima
tarihi 30.03.1340/30 Mayıs 1924.
- Allan, T. R. S., “Legislative Supremacy and Legislative Intention:
Interpretation, Meaning, and Authority”, Cambridge Law Journal, Vol.
63, Y. 2004.
- Armağan, Servet, Memleketimizde İçtüzükler, İÜHF Yayını, İstanbul, 1972.
- Arsel, İlhan, Türk Anayasa Hukukunun Umumi Esasları I, Mars Matbaası,
Ankara, 1965.
- Arsel, İlhan, “Türk Anayasasının Umumi Esasları I, Büyük Millet
Meclisi’nin Kuruluş ve Vazifeleri”, Ankara ÜHFD, Cilt 12, Sayı 1, Y.
1955.
- Balta, Tahsin Bekir, İdare Hukuku I, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara,
1970/72.
- Başgil, Ali Fuad, Teşkilat Hukuku; Türkiye Siyasi Rejimi ve Anayasa
Prensipleri, Cilt I, Fasikül II, Baha Matbaası, İstanbul, 1960.
- Başgil, Ali Fuad, Hukukun Ana Mesele ve Müesseseleri, İsmail Akgün
Matbaası, İstanbul, 1946.
- Berki, Ali Himmet, “Teşrii Tefsir”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 2, Y. 1958.
- Berki, Ali Himmet, Hukuk Mantığı ve Tefsir, Güney Matbaacılık, Ankara,
1948.
- Castellucci, Ignazio, Rule of Law and Legal Complexity in the People’s
Republic of China, Litotipografia Alcione S.r.l., Italy, 2012.
- Chan, Johannes M. M. /Flu, H. L. /Ghai, Yash (Editörler), Hong Kong’s
Constitutional Debate; Conflict over Interpretation, Hong Kong
University Press, 2009.
- Dönmezer, Sulhi, “Mahkeme İçtihatları: Adalet Mahkemesi Kararları,
Tevhidi İçtihat Kararları Dolayısıyla Karar Tashihi, Teşrii Tefsirin
Makabline Şümulü, İtiraz ve Karar Tashihi Arasındaki Fark…”, İstanbul
ÜHFM, Sayı 1, Y. 1949.
- Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C. I, Beta,
İstanbul, 1997.
- Elbir, Halid Kemal, “Osmanlı Padişahlarının Tapulu Gayrimenkulleri
Varislerine İntikali Hakkında Bir Teşrii Tefsir ve Teşrii Tefsirin
Makabline Şumülü Meselesi”, İstanbul ÜHFM, Cilt 15, Sayı 4, Y. 1949.
- Erem, Faruk, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 1954.
Esen, Bülent Nuri, Anayasanın Anayasa Mahkemesince Yorumlanışı; Bir
İnceleme Özeti, AÜHF Yayını, Ankara, 1972.
- Farber, Daniel A., “Statutory Interpretation and Legislative Supremacy”,
Georgetown Law Journal, Vol. 78, Y. 1989.
- Ferejohn, John /Pasquino, Pasquale, “Constitutional Adjudication: Lessons
from Europe”, Texas Law Review, Vol. 82, Y. 2004.
- Feridun Fikri Bey, “1924 Anayasası’na dair teklifin 106. maddesine dair
beyanları”, İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1, İçtima tarihi
30.03.1340/30 Mayıs 1924, bkz. erişmek için TBMM Zabıt Ceridesi,
Devre 2, Cilt 8, İçtima senesi 2.
- Frate, Paolo Alvazzi del, “The Origins of the Référé Législatif and the
Cahiers de Doléances of 1789”, https://www.scribd.com/document/
5563013/Origins-of-Refere-Legislatif-to-read, erişim tarihi 27.12.2017.
- Gedik, Ömer, Anayasa Mahkemesi Kararlarının Yorum Yöntemleri
Açısından İncelenmesi, Marmara Üniversitesi SBE, (Dan. Prof. Dr.
İbrahim Ö. Kaboğlu), Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2013.
- Gee, Graham/Young, Alison L., “Regaining Sovereignty, Brexit, the UK
Parliament and the Common Law,” European Public Law, Vol. 22 Issue
1, Y. 2016.
- Gerangelos, Peter, The Separation of Powers and Legislative Interference in
Judicial Process_ Constitutional Principles and Limitations, Hart
Publishing, 2009.
- Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, C. I, Ekin Yayınevi,
Bursa, 2011.
- Gözler, Kemal, Hukuka Giriş, Ekin Yayınevi, Bursa, 2017.
- Halpérin, Jean-Louis “Legal Interpretation in France Under the Reign of
Louis XVI: A Review of the Gazette des tribunaux”, Interpretation of
Law in the Age of Enlightenment; from the Rule of the King to the Rule
of Law (Editörler: Yasutomo Morigiwa, Michael Stolleis, Jean-Louis
Halperin), Springer, 2011.
- Hasan Fehmi Bey (Gümüşhane mebusu), “1924 Anayasası’na dair teklifin
106. maddesine dair beyanları”, İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1,
İçtima tarihi 30.03.1340/30 Mayıs 1924.
- Homem, António Pedro Barbas /Santos, Jorge Silva/Alonso, Clara
Álvarez (Editörler), Constitutional Documents of Portugal and Spain
1808-1845, Constitutions of the World from Late 18th Century to the
Middle of the 19th Century-Sources on the Rise of Modern
Constitutionalism, (Başeditör: Horst Dippel), Vol. 13 (Europe), De
Gruyter Verlag, 2010.
- Kaya-Kılıç, Selda, “1876 Anayasası’nın Bilinmeyen İki Tasarısı”, Ankara
Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi,
Sayı 4, Y. 1993.
- Khakimov, Shokir, “Constitutionalism in Tajikistan: Toward Democracy or
Great Authoritarianism, Central Asia and Caucasus”, Vol. 4, Issue 3, Y.
2003.
- Kıratlı, Metin, Anayasa Yargısında Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu),
Sevinç Matbaası, Ankara, 1966.
- Malakhovich, Aliev Zarif, “Anayasa Mahkemesinde sunduğu tebliğ-Ulusal
Tebliğler-Taciksitan”, Anayasa Yargısı, Sayı 23, Y. 2006.
- Metin, Sevtap, Hukuk Normunun Yorumu, İstanbul Üniversitesi SBE, (Dan.
Doç. Dr. Yasemin Işıktaç), Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul,
2002.
- Musa Kazım Efendi (Konya mebusu), “1924 Anayasası’na dair teklifin 106.
maddesine dair beyanları”, İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1, İçtima
tarihi 30.03.1340/30 Mayıs 1924.
- Oder, Bertil Emrah, Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri, Beta, İstanbul,
2010.
- Ost, François, “Taking Stories Seriously; The Place of Narative in Legal
Interpretation”, in. Law's Hermeneutics: Other Investigations (Editörler:
Simone Glanert/Fabien Girard), Routledge, 2017.
- Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin, Ankara, 2010.
Özçelik, Selçuk, Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, Fakülteler Matbaası,
İstanbul, 1982, s.267 vd.
- Refet Bey, “1924 Anayasası’na dair teklifin 106. maddesine dair beyanları”,
İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1, İçtima tarihi 30.03.1340/30 Mayıs
1924, TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 2, Cilt 8, İçtima senesi 2.
- Reşit Ağa, “1924 Anayasası’na dair teklifin 106. maddesine dair beyanları”,
İçtima (birleşim) 24, Celse (oturum) 1, İçtima tarihi 30.03.1340/30 Mayıs
1924, bkz. erişmek için TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 2, Cilt 8, İçtima
senesi 2.
- Stevens, Fred/Berg, P.A.J., van den Dr./Poirier, Philippe (Editörler),
Constitutional Documents of Belgium, Luxembourg and the Netherlands
1789-1848, Constitutions of the World from the late 18th Century
to
the Middle of the 19th Century Sources on the Rise
of Modern
Constitutionalism (Başeditör Horst Dippel), Vol. 7 (Europe), K. G. Saur
Verlag, 2008.
- Tanör, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapıkredi Yayınları,
İstanbul, 2008.
- Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku, Beta, İstanbul, 2009.
- Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku, Beta, İstanbul, 2012.
- Timur, Hıfzı, “Ölmüş Padişahlar Adına Tapuda Kayıtlı Gayrimenkullerin
Vereseye İntikali”, İstanbul ÜHFM, Cilt 12, Sayı 1, Y. 1946.
- Troper, Michel, “What is Interpretation of the Law for the French Judge”,
Interpretation of Law in the Age of Enlightenment; from the Rule of the
King to the Rule of Law (Editörler: Yasutomo Morigiwa, Michael
Stolleis, Jean-Louis Halperin), Springer, 2011.
- Vile, M.J.C., Constitutionalism and the Separation of Powers, Liberty Fund,
1998.