Ayşegül YÜCEL

VERGİ HUKUKUNDA FERAGAT ÖN KOŞULLU UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI AÇISINDAN MÜKELLEF İRADESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Çalışma, son dönemde artış gösteren idari davadan feragat etmek şartıyla başvurulan uyuşmazlık çözüm yollarındaki mükellef iradesini değerlendirme amacı taşımaktadır. Çalışmada öncelikle kanun yolundan vazgeçme ve etkin pişmanlık kavramları açıklanmış, her iki müessesenin ön koşulu olan “davadan feragat” veya “davadan vazgeçme” kavramları HMK 307. madde temelli tartışılmıştır. Her iki düzenlemede de kanun koyucunun feragat halinde mükellef iradesine dair bir kriter belirlememesi ve pozitif hukukta da çerçeve bir düzenleme olmaması sebebiyle; Anglo-Amerikan hukuk sistemine ait plea bargaining (şüpheli-savcı pazarlığı) kavramı üzerinden iradiliğin nasıl olması gerektiği irdelenmiştir. Ön koşul içeren çözüm yolla- rının mükellef iradesini sakatladığı, bu ve benzer düzenlemelerin temel hak ve özgürlükleri kısıtladığı ve hukuk devletinin gereklerine uygun olmadığı yönünde değerlendirmeler yapılmıştır.

Evaluation of the Free Will of the Taxpayer's In Terms of Dispute Resolutions with the Prerequisite of Waiver in Tax Law

The study aims to evaluate the will of the taxpayer in the dispute resolution methods applied on the condition of waiving the administrative litigation, which has increased recently. In the study, first of all, the concepts of waiver of the legal remedy and active repentance regulation were explained, and the prerequisites of both institutions, “waiver of the claim” and “withdrawal of the lawsuit”, were discussed based on Article 307 of HMK. In both legal arrangements, since the legislator did not determine a criterion for the will of the taxpayer in case of waiver and there was no framework arrangement in positive law; It has been examined how free will should be through the concept of plea bargaining belonging to the Anglo-American legal system. Evaluations have been made that the solutions containing preconditions caused the defect in the will of the taxpayer, that these and similar regula- tions restrict fundamental rights and liberties and are not in line with the necessities of the rule of law.

PDF

___

Alkon, Cynthia. “Introducing Plea Bargaining Into Post-Conflict Legal Systems.” INPROL–International Network to Promote the Rule of Law, no. 3, ( Mart, 2014): 1-34.
Bacaksız, Pınar. “İddianame Pazarlığı (Plea Bargaining).” Ceza Hukuku Dergisi 3, no. 7, (Ağustos 2008): 151-170.
Bahadır, N. Tuğçe. “Hak Arama Hürriyeti Perspektifinden Arabuluculuk.” Yüksek lisans tezi, Çankaya Üniversitesi, 2021.
Bozbayındır, Ali Emrah. “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatlarında İddia Pazarlığı Kurumu.” Galatasaray Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 2, (Aralık, 2021): 1447-1511.
Bozdoğanoğlu, Burçin. “Vergi Uyuşmazlıklarında Alternatif Çözüm Yolu Olarak Kanun Yolundan Vazgeçme Uygulamasının İncelenmesi.” Mali Hukuk Dergisi 17, no. 196 (Nisan, 2021): 951-976.
Candan, Turgut. Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu , 8. Baskı. Ankara: Yetkin, 2020.
Candan, Turgut. “Kaçakçılık Suçunda Ceza İndirimi/Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Etkin Pişmanlık,” Düşüncelerim (blog). 29 Mart 2022. https://turgutcandan.com/2022/03/29/kacakcilik- sucunda-ceza-indirimi-sorusturma-ve-kovusturma-evrelerinde- etkin-pismanlik/#_ftn3.
Çelik, Abdullah. Adil Yargılanma Hakkı Rehberi. 1. Baskı. Ankara, Anayasa Mahkemesi, 2014.
Çolak, Mustafa. “Yeniden Karmaşık Hale Gelen Vergi Kaçakçılığı Suçu, Etkin Pişmanlık Hali ve Kanun Yolundan Vazgeçme Durumunda Analizi.” Yaklaşım Dergisi, no. 354, (Haziran, 2022): 1-8.
Dimic, Suzana ve Mirjana Dukic. “Tax Fraud and Plea Bargaining.” içinde International Scientific Conference Archibald Reiss Days” Thematic Conference Proceedings Of International Significance, Editörler Aleksandar Bošković, Dag Kolarević, Nenad Radović, Saša Milojević, Tanja Kesić ve Radomir Zekavica, 57-67. Belgrad: Academy Of Criminalistic And Police Studies, 2017.
Dyer, Gregory M. ve Brendan Judge. “Criminal Defendants Waiver of the Right to Appeal—An Unacceptable Condition of a Negotiated Sentence or Plea Bargain.” Notre Dame Law Review 65, no. 4, (1990): 649-670.
Doğrusöz, Bumin. “Etkin pişmanlığın koşulu da AYM’de,” Dünya, 5 Temmuz 2022. https://www.dunya.com/kose-yazisi/ etkin-pismanligin-kosulu-da-aymde/662850
Gazal – Ayal, Oren ve Riza Limor. “Economic Analysis of Plea-bargaining and Prosecution.” Criminal Law and Economics, (Haziran, 2009): 1-41.
Gödekli, Mehmet. “Türk Ceza Öğretisi Ve Uygulamasında Etkin Pişmanlık.” TAAD 7, no. 29 (Ocak, 2017): 277-360.
Gözübüyük, Şeref. Yönetsel Yargı, 37. Baskı. Ankara, Turhan, 2020.
Gülçiçek, Bayram. “Vergi Borçlarında Sürekli Yapılandırma Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesesi.” Vergi Raporu 28, no. 248 ( Kasım 2020): 175-185.
Hessick III, F. Andrew ve Reshma M Saujani. “Plea Bargaining and Convicting the Innocent: the Role of the Prosecutor, the Defense Counsel, and the Judge.” Brigham Young University Journal of Public Law 16, no. 2, (2002): 189-242.
Johnson, Thea. “Lying at Plea-Bargaining.” Georgia State University Law Review, no. 10, (Haziran, 2021): 1-53.
Kağıtçıoğlu, Mutlu. “Vergi Ve Diğer Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasındaki Davadan Vazgeçme Şartı Üzerine Düşünceler.” LHD 17, no. 195 (2019): 1091-1122.
Kaplan, Gürsel. İdari Yargılama Hukuku, 7. Baskı. Bursa, Ekin, 2020.
Kisekka, Nakibuule Gladys. “Plea Bargaining As a Human Rights Question.” Cogent Social Sciences 6, no. 1, (2020): 1-29.
Koçak, N. Taha ve Recep İbiş. “Vergi Yargılamasında Adil Yargılanma Hakkı.” Terazi Hukuk Dergisi 9, no. 98, (Ekim, 2014): 69-77.
Kuru, Baki. Medeni Usul Hukuku El Kitabı I , 1. Baskı. Ankara: Yetkin, 2020.
Kuru, Baki. Medeni Usul Hukuku El Kitabı II, 1. Baskı. Ankara: Yetkin, 2020.
Langbein, John H. “Understanding the Short History of Plea Bargaining.” Law and Society Review, no. 261, (1979): 261-272.
Langbein, John H. “Torture and Plea-Bargaining.” The University of Chicago Law Review 46, no. 1, (1978): 3-22.
McConkie, Daniel S. “Judges As Framers Of Plea Bargaınıng.” Standford Law And Policy Review 26, no. 61, (Ocak, 2015): 61-118.
Özmumcu, Seda. “Davanın Açılmasına Bağlanan Hukuki Sonuçların Davanın Açılmamış Sayılması Halinde Değerlendirilmesi.” İÜHFM LXX, no. 2 (2012): 183-206.
Pekcanıtez, Hakan, Muhammet Özekes, Mine Akkan ve Hülya Taş Korkmaz. Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, 15. Baskı. İstanbul, On İki Levha, 2017.
Şenyüz, Doğan. “Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Kanun Yolundan Vazgeçme ve Benzer Müesseselerle Karşılaştırılması.” Mali Hukuk Dergisi 16, no. 185 (Mayıs, 2020): 1165-1198.
Şenyüz, Doğan. Vergi Ceza Hukuku, 11. Baskı. Bursa: Ekin, 2020.
Şenyüz, Doğan. “Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Etkin Pişmanlık,” Mali Hukuk Dergisi 18, no. 211, (Temmuz, 2022): 1457-1488.
Tanrıver, Süha. Medeni Usul Hukuku Cilt I, 3. Baskı. Ankara: Yetkin, 2020.
Yılmaz Furtuna, Elif ve Arzu Laloğlu. “7394 Sayılı Kanun Bağlamında Vergi Kaçakçılığı Suçunda Etkin Pişmanlık Müessesesi Üzerine Bir Değerlendirme.” Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no. 2, (2022): 347-372.