Yoğun bakım ünitesinde tedavi edilen hastalarda strese neden olan faktörlerin cinsiyetler açısından değerlendirilmesi

Amaç: Yoğun bakım ünitesinde tedavi edilmek, hastalarda çeşitli hoş olmayan fiziksel ve psikolojik streslere neden olmaktadır. Çalışmamızda yoğun bakım hastalarında strese neden olan faktörlerin algılanması ile hasta cinsiyeti arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem: Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde 24 saatin üzerinde kalan ve mekanik ventilasyon uygulanan veya uygulanmayan 220 erişkin hasta (105 kadın ve 115 erkek) üzerinde yapılan anket çalışmasında "Yoğun Bakım Ünitesi`nde Çevresel Strese Neden Olan Faktörler Skalası" ndan hazırlanmış sorular kullanıldı. Sonuçlar stres kaynağı olan nedenler ile cinsiyetlerle ilişkileri açısından istatistiksel olarak değerlendirildi. Bulgular: Çalışmamızda rahatsızlık veren stres kaynakları iki cinsiyet arasında önemli derecede fark göstermekte idi. En şiddetli stres nedeni kadın hastalarda çıplak olma (%98), erkek hastalarda ise susuzluk (%95) idi. Kadınlarda uyuyamama ile erkeklerde sosyal rolün kaybı ve hiç kimse üzerinde kontrolünün olmaması diğer önemli stres nedenleri olarak belirlendi. Her iki cinsiyet için ortak olan stres nedenleri aile ile sınırlı birliktelik, tüpler nedeniyle hareket edememe, ağız/boğazda tüp olması, vücuttaki kateterler, sürekli yakınında hemşirenin çalışıyor olması, işlerin ne zaman yapılacağını bilememe, ağrının olması olarak not edildi. Sonuç: Yoğun bakım hastalarında klinik seyri ve yatış sürelerini etkileyebilecek dış kaynaklı stres faktörlerinin hastalar üzerinde benzer olumsuzluklar yaratabileceği gibi cinsiyetlere göre farklı şiddette streslere de neden olabilecekleri, bu durumun önemle üzerinde durulması gerektiği kanısına vardık.

Anahtar Kelimeler:

Yoğun bakım üniteleri, Anketler, Cinsiyet faktörleri

An elevation of stress-inducing factors based on the gender of patients during treatment in the intensive care unit

Objective: Intensive care treatment is associated with various kinds of adverse physical and psychological stress in patients. In this study, we aimed to determine whether gender affects a patient's response to stressful factors experienced while recovering in the intensive care unit. Materials and Methods: We studied 220 adult patients (105 female and 115 male) who had been treated in the critical care unit more than 24 hours with or without mechanical ventilation. The questionnaire employed was an adaptation of the "Intensive Care Unit Environmental Stressor Scale". The correlation between severity of stress and gender was statistically analyzed. Results: The most important intensive care stressor factors were significantly different between the groups. The most stressful experiences for the female patients were being naked (98%) and being unable to sleep (67%). The most stressful experiences for the male patients were being thirsty (93%) and loss of social role (%89). The stress factors common to both genders were: being unable to move because of tubes (91%), seeing families only a few minutes a day (84%), being in pain (81%), having nurses constantly busy nearby (67%), having needles inserted (47%), not knowing when things would be done. Conclusion: In intensive care units, the severity of stressful factors can have different effects depending on gender and may have an impact on the clinical outcome.

Keywords:

Intensive Care Units, Questionnaires, Sex Factors,

PDF

___

1. Biancofiore G, Bindi ML, Romanelli AM, Urbani L, Mosca F, Flipponi F. Stress-inducing factors in ICUs: What liver transplant recipients experience and what caregivers perceive. Liver Transpl 2005; 11: 967-72.
2. Thoma LA. Clinical management of stressors perceived by patients on mechanical ventilation. AACN Clin Issues 2003; 14: 73-81.
3. Novaes MA, Knobel E, Bork AM, Pavao OF, Nogueira-Martins LA, Ferraz MB. Stressors in ICU: perception of the patient, relatives and health care team. Intensive Care Med 1999; 25: 1421-6.
4. Rotondi AJ, Chelluri L, Sirio C, ve ark. Patients’ recollections of stressful experiences while receiving prolonged mechanical ventilation in an intensive care unit. Crit Care Med 2002; 30: 746-52.
5. Cochran J, Ganong LH. A comparison of nurses’ and patients’ perceptions of intensive care unit stressors. J Adv Nurs 1989; 14: 1038-43.
6. Novaes MA, Aronovich A, Ferraz MB, Knobel E. Stressors in ICU: patients’ evaluation. Intensive Care Med 1997; 23: 1282-5.
7. So HM, Chan DS. Perception of stressors by patients and nurses of critical care units in Hong Kong. Int J Nurs Stud 2004; 41: 77-84.
8. Jastremski CA. ICU bedside environment. A nursing perspective. Crit Care Clin 2000, 16: 723-34.
9. Piazza O, Pellegrini C, Rossano F, Servillo G, Tufano R, Piazza T. Individual perception of stress in the ICU. Eur J Anaesthesiol 2004; 21: 749-51.
10. Donchin Y, Seagull FJ. The hostile environment of the intensive care unit. Curr Opin Crit Care 2002; 8: 316-20.
11. del Barrio M, Lacunza MM, Armendariz AC, Margall MA, Asiain MC. Liver transplant patients: their experience in the intensive care unit. A phenomenological study. J Clin Nurs 2004; 13: 967-76.
12. Uhlig T, Kallus KW. Stress and stress disorders during and after intensive care. Curr Opin Anaesthesiol 2004; 17: 131-5.
13. Scragg P, Jones A, Fauvel N. Psycological problems following ICU treatment. Anaesthesia 2001; 56:9-14.
14. Tonner PH, Weiler N, Paris A, Scholz J. Sedation and analgesia in the intensive care unit. Curr Opin Anaesthesiol 2003, 16: 113-21.
15. Freedman NS, Kotzer N, Schwab RJ. Patient perception of sleep quality and etiology of sleep disruption in the intensive care unit. Am J Respir Crit Care Med 1999; 159: 1155-62.
16. Edell-Gustafsson U, Svanborg E, Swahn E. A gender perspective on sleeplessness behavior, effects of sleep loss, and coping resources in patients with stable coronary artery disease. Heart Lung 2006; 35 :75-89.
17. Kemper KJ, Danhauer SC. Music as therapy. South Med J 2005; 98: 282-8.