Sema AŞKIN, Esra BEYLER, Coşkun ARAZ, Zeynep KAYHAN

DİŞ HEKİMLERİNDE BEL AĞRISI: RİSK FAKTÖRLERİ VE HEKİMLERİN FARKINDALIKLARI

Amaç: Difl hekimliği mesleğinde kas-iskelet sistemi bozuklukları ve bel ağrısı sık görülmektedir. Bu durum; ifl verimini ve ifl kalitesini etkilemekle beraber hekimin yaflam kalitesini de doğrudan etkileyebilmektedir. Bu çalıflmanın amacı; difl hekimlerinde bel ağrısı için risk faktörlerini arafltırarak difl hekimlerinin bu konudaki farkındalıklarını ölçmektir. Yöntem: Çalıflmamız fiubat-Mart 2015 tarihleri arasında Baflkent Üniversitesi Difl Hekimliği Fakültesinde bir yıldan daha uzun süredir çalıflmakta olan 141 difl hekimiyle yüz yüze anket olarak gerçeklefltirildi. Hastaların demografik özellikleri, çalıflma koflullarına iliflkin özellikler, kas iskelet sistemine ait son yıl içindeki bulgular, ağrıya neden olabilecek postür durumları ve hekimlerin bu konu hakkındaki farkındalıkları ayrı formlarla sorgulandı. Derecelendirmede Likert Skalası kullanıldı. Katılımcılar risk ve ağrı durumlarına göre 3 grup halinde değerlendirildi. Tüm veriler için p< 0.05 istatiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Tanımlayıcı ve kesitsel çalıflmamızda Baflkent Üniversitesi Difl Hekimliği Fakültesinde çalıflan 141 difl hekimine (96 kadın, 45 erkek) yüz yüze anket uygulandı. Katılımcıların demografik özellikleri, çalıflma koflulları, kas-iskelet sistemi ve bel ağrısı sıklıkları kaydedildi. Çalıflmaya katılan difl hekimlerinin 98inde (%69.5) kas ve iskelet sisteminde ağrı, 88inde (%62.4) bel ağrısı saptandı. Sosyodemografik risk faktörleri ile bel ağrısı arasında anlamı bir iliflki saptanmazken (p>0.05); kas iskelet sistemi ağrıları ile zorlama, biçimsiz durufl, kötü dizayn edilmifl ekipmanlara maruz kalma ve bel ağrısı ile de biçimsiz durufl, stres, kötü dizayn edilmifl ekipmanlara maruz kalma arasında anlamlı bir iliflki olduğu gözlendi (p

BACK PAIN IN DENTISTS: RISK FACTORS AND AWARENESS OF DENTISTS

Objective: Musculoskeletal system disorders and low back pain are common among dentists. This affects efficiency and quality of work and quality of dentists li fe. The aim of this study is to assess the risk factors associated with the occurrence of low back pain and awareness of dentists about this problem. Method: Our study was performed in February-March 2015 as a face to face questionnaire with 141 dentist who have been working in Baskent University Faculty of Dentistry for more than a year. Demographics of the patients, features of working conditions, musculoskletal findings belonging to the last year, postural status which may cause pain and awareness of the doctors about this subject were questioned in seperate forms. For grading Likert Scale was used. Contributors were evaluated in groups according to their risk status and pain condition. p< 0.05 was accepted as statistically signi ficant for all data. Results: One hundred and forty one dentists (96 women, 45 men) who work at Baskent University Faculty of Dentistry participated in this cross-sectional study. Demographic properties, working conditions, musculoskeletal and back pain frequencies have been recorded by face-to-face questionnaire. Ninety-eight dentists (69.5%) reported musculoskeletal system pain, 88 (62.5%) of them had low back pain. There was no relationship between socio-demographic properties and pain. High perceive dexertion, awkward position, and working with unproperly designed equipment were statistically signi ficantly related to the musculoskeletal and back pain. Stress in working environment was also statistically related to the back pain. Conclusion: The frequency of work-related musculoskeletal system and back pain can be lowered by awareness and knowledge of dentists. They can be more acknowledged about adopting appropriate work practices and modi fying personal habits. Hence, the dentists can easily express their demands about improvement of their working conditions.

___

1. fienel B. Difl hekimleri için risk taflyan hastalklar ve difl hekimlerinin mesleki rahatszlklar. Gülhane Tp Dergisi 2007; 49: 204-212. 2. Hayes MS, Smith DR, Cockrell D. An interview of review of musculoskeletal disorders in the dental hygiene professions. Int Dent J. 2010; 60: 343-352. 3. Kandemir S, Karatafl SU. Mesle¤ini sürdüren difl hekimlerinin mesle¤ine ba¤l sa¤lk flikayetlerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Difl Hekimli¤i Fakültesi Dergisi 2001; 4: 41-46. 4. Krzo¤lu Z, Yetifl C. Difl Hekimli¤i Kliniklerinde Ergonomik Düzenlemeler. Bölüm 1: Difl hekimli¤inde ergonominin geliflimi ve ergonomik olmayan çalflmalar sonucu oluflan musküloskeletal bozukluklar. Atatürk Üniv Difl Hek Fak Derg. 2013; 23: 414-420. 5. Hayes MJ, Cockrell DR, Smith DR. A systematic review of muscu- loskeletal disorders among dental professionals. Int J Dent Hygi. 2009; 7:159-165. 6. Rundcrantz BL, Johnson B, Moritz U. Cervical pain and discomfort among dentists. Epidemiological, clinical and therapeutic aspects. Part 1. A survey of pain and discomfort. Swed Dent J 1990; 14: 71-80. 7. Bigos JS, Müller G. Primary approach to acute and chronic back problems: definitons and care. In: Looser JD, ed. Bonicas managemet of pain. 3rd ed. Philedelphia: Lippincott Willms and Wilkins. 2001; 1509-1528. 8. Krzo¤lu Z, Yetifl C. Difl Hekimli¤i Kliniklerinde Ergonomik Düzenlemeler Bölüm 2: Difl Hekimli¤inde Ergonomik Risk Faktörleri, Farkndalk ve Alnacak Önlemler. Atatürk Üniv Difl Hek Fak Derg. 2013; 23 (3): 421-429. 9. Burke F, Main JR, Freeman R. The practice of dentistry: An assessment of reasons for premature retirement. Br Dent J.1997; 182: 250-254. 10. Chowanadisai S. Kukiattrakoon B, Yapong BrKedjarune U, Leggat A.P Occupational health problems of dentists in southern of Thailand. Int Dent J. 2000; 50: 36-40. 11. Kerosuo E, Kerosuo H, Kanerva L. Self-reported health complaints among general dental practitioner, orthodontists and office employers. Acta Odontol Scand 2000; 58: 207-212. 12. Szymanska J. Disorders of the musculoskeletal system among dentists from the aspect of ergonomics and prophylaxis. Ann Agric Environ Med 2002; 9: 169-173. 13. Külcü D, Gülflen G, Altunok T, Küçüko¤lu D, Nadeni S. Difl hekimli¤i fakültesinde çalflanlarda bel ve boyun a¤rlar. Turk J Rheumatol. 2010; 25: 122-129. 14. Tezbaflaran, Ata. Likert Tipi Ölçek Gelifltirme Klavuzu. kinci bask, Türk Psikologlar Derne¤i Yayn, Ankara: 1997. 15. Santos Filho SB, Barreto SM. Occupational activity and prevalence of osteomuscular pain among dentists in Belo Horizonte, Minas GeraisState, Brazil: a contribution to the debate on work-related musculoskeletal disorders. Cad Saude Publica 2001 Jan-Feb;17: 181-193. 16. Letho TU, Helenius HYMN, Alaranta HT. Musculoskeletal symptoms of dentists assessed by a multidisciplinary approach. Community Dent Oral Epidemiol 1991; 19: 38-44. 17. Al Wazzan KA, Almas K, Al Shethri SE, Al-Qahtani MQ. Back and neck problems among dentists and dental auxiliaries. J Con- temp Dent Pract 2001; 3:17-30. 18. Leggat PA, Smith DR. Musculoskeletal disorders self reported by dentists in Queensland, Australia. Aust Dent J. 2006; 51: 324-327. 19. Alexopoulos EC, Stathi IC, Charizani F. Prevalence of musculoskeletal disorders in dentists. BMC Musculoskelet Disord. 2004; 5: 16. 20. Chikte UME, Khondowe O, Louw Q, Musekiwa A. A metaanalysis of the prevelance of spinal pain among dentists. SADJ 2011; 66: 214- 218. 21. Türkozan Y, Acar P, Konsol C. Difl hekimli¤i ö¤rencilerinin trapezius kas ile iliflkili vücut bölgelerinde mesle¤e ba¤l a¤rlarnn de¤erlendirilmesi. st Üniv Difl Hek Fak Derg 2011; 45: 1-7. 22. O¤uzcan M, Karaman G. Difl hekimlerinde kas ve iskelet sisteminde görülen mesleki dejenerasyonlarn analizi. A. Ü. Difl Hekimli¤i Fakültesi Dergisi 2011; 38: 7-13. 23. Marshall ED, Duncombe LM, Robinson RQ, Kilbreath SL. Musculoskeletal symptoms in New South Wales dentists. Aust Dent J. 1997; 42: 240-246. 24. Khan S, Chew YK. Effect of working characteristics and taught ergonomics on the prevalence of musculoskeletal disorders among dental studies. BMC Musculoskeletal Disord 2013; 14: 118. 25. Oliveria Dantas FF, Lima KC. The relationship between physical load and musculoskeletal complaints among Brazilian dentists. Appl Ergon 2015; 47: 93-98.