Ümit Yaşar TEKELİOĞLU, MÜCAHİDE ESRA KOÇOĞLU, Akcan AKKAYA, Abdullah DEMİRHAN, İSMAİL NECATİ HAKYEMEZ, Tekin TAŞ, Hakan BAYIR, HASAN KOÇOĞLU

Ameliyathane ve servis çalışanlarında hepatit B, hepatit C ve HIV seroprevlalansının karşılaştırılması

Amaç: Ameliyathane ve servislerde çalışan hekimler, yardımcı sağlık personelleri (anestezi teknisyenleri ve hemşireler) ve temizlik personelleri sıklıkla kan ve vücut sıvıları ile temas edebilmektedir. Bu sıvılar ve kontamine aletler Hepatit B, Hepatit C veya HIV virüs enfeksiyonu bulaşmasına neden olabilecek önemli sebeplerdendir. Bu çalışmanın amacı Abant ‹zzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Ameliyathane’sinde ve dahili servislerinde çalışan personelin Hepatit B virüsü (HBV), Hepatit C virüsü (HCV) ve Kazanılmış ‹mmün Yetmezlik virus (HIV) seroprevalansını ve immünizasyon durumunu saptamaktır. Ayrıca aşılanma ve alınabilecek tedbirlerin güncel literatür eşliğinde tartışılması hedeşenmiştir. Yöntem: Ameliyathane ve servis ortamında çalışmaya katılan toplam 122 kişinin bilgilendirilmiş onam formları alındıktan sonra, kan örnekleri toplandı. Katılımcılar sunulan anket formunu doldurarak, demografik bilgilerini, klinikte çalışma sürelerini, hepatit enfeksiyon hikâyesini ve immünizasyon durumlarını bildirdiler. Hepatit B yüzey antijeni, yüzey antikoru (anti-HBs), çekirdek antikoru (anti-HBc), anti-HCV ve anti-HIV durumu "enzyme linked immunosorbent assay" metodu kullanılarak araştırıldı. Verilerin istatistiksel incelemesinde "Ki- kare testi" ve "Ki- kare kökenli Phi-Cromer’s V, Contingency Coefficient, Goodman and Kruskal tau ve Uncertainly Coefficient testi" kullanıldı. p< 0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya 43 kadın %35,2 ve 79 erkek %64,8 toplam 122 gönüllü katıldı. Gönüllülerin 62’ si ameliyathane çalışanı, 60’ ı servis çalışanı idi. 30’ u doktor (%24,6), 60’ ı yardımcı sağlık personeli (hemşire ve anestezi teknisyeni) (%49,2) ve 32’ si yardımcı personel (%26,2) idi. 108 katılımcı (%88,5) 5 yıldan az, 12 katılımcı (%9.8) 10 yıldan az, 2 katılımcı da (%1,6) 10 yıldan fazla çalışmıştı. Servis ve ameliyathane çalışanlarında, hepatit belirteçlerinde istatistiksel açıdan fark olmadığı görüldü. Hepatit hikayesi olmayan ameliyathane çalışanlarından, 6’sında (%5), servis çalışanlarından ise 2’sinde (%1,6) anti-HBc’ nin (+) olduğu saptandı. Ameliyathane çalışanlarının 52’sinde (%42,6), servis çalışanlarının ise 50’sinde (%40,9) anti-HBs (+) bulundu. Katılımcıların tümünde anti-HCV ve anti-HIV negatifti. Sonuç: Bu çalışma rutin aralıklarla yapılan labaratuvar tetkiklerin ve hastane ortamında alınan standart önlem ve tedbirlerin, risk altında bulunan sağlık çalışanlarında önemini bir kez daha ortaya koymuştur.

The comparison of hepatitis B, hepatitis C,y and HIV seroprevalence in operating room and clinical staff

Objective: Physicians, allied health staff (anaesthesia technicians and nurses) and medical ward staff in operating rooms and in the clinics may often contact with blood or body fluids. These fluids and contaminated instruments are important causes of infection transmission including hepatitis B, hepatitis C or HIV. The objective of this study was to determine the immunization status and seroprevelance of Abant Izzet Baysal University Medical School Hospital operation room personnel and medical ward staff for Hepatitis B virus (HBV), Hepatitis C virus (HCV) and human immunodeficiency virus (HIV). In addition to this, we aimed to discuss vaccination and measures that can be taken with the aid of current literature. Method: After obtaining informed consent from 122 operating room personnel and service staff, blood samples were collected. A self-assessment questionnaire was used to obtain the informations including demographic information, duration of clinical practice, previously diagnosed hepatitis infection and the immunization status. Serum samples were tested for hepatitis B surface antigen, surface antibody (anti-HBs), core antibody, anti-HCV, and anti-HIV using the enzyme linked immunosorbent assay method. For statistical analysis, Chi-square tests and Phi- Cramer's V, Contingency Coefficient, Goodman and Kruskal tau and Uncertainly Coefficient tests were used. P values <0.05 were considered statistically significant. Results: 43 women (35.2%) and 79 men (64.8%) participated in a total of 122 volunteers in this study. Sixty-two volunteers were operating room personnel and sixty participants were medical ward staff. A total of 30 (24.6%) physicians, 60 (49.2%) allied health staff (anaesthesia technicians and nurses) and 32 (26.2%) medical ward staff were included in the study. One hundred and eight participants have been working less than 5 years (88.5%), 12 participants have been working less than 10 years (9.8%) and 2 participants have been working more than 10 years (1.6%). Hepatitis markers of operating room personnel and medical ward staff were not statistically different. Eight of 120 participants without a history of hepatitis, had positive anti-HBc (6.6%). All were negative for anti-HCV and anti-HIV. Conclusion: This study shows once again that the importance of laboratory examinations made by routine intervals and standard precautions taken in the hospital for health care workers at risk.

PDF

___

1. Aral SO, Holmes KK. Sexually Transmitted Diseases in the AIDS Era. Sci Am 1991;264:62-9.
2. Bosyaka E. Türkiye’de AIDS Second European Meeting on Migratory Prostitution Istanbul: Abstract Book 1994;61:29-30.
3. Türkiye Üreme Sa¤l›¤› Program› Türkiye’de Cinsel Yolla Bulaflan Enfeksiyonlar (CYBE) ve HIV/A‹DS’in Sürveyans Sistemine ‹liflkin Durum Analizi, 2007;42.
4. Jackson SH, Cheung EC. Hepatitis B and hepatitis C: occupational cosiderations for the anesthesiologist. Anesthesiol Clin North America 2004;22:357-77.
5. Berry AJ, Isaacson IJ, Hunt D, et al. A multicenter study of the epidemiology of hepatitis B in anesthesia residents. Anesth Analg 1985;64:672-6.
6. Sünbül M, Saniç A, Ero¤lu C ve ark. Sa¤l›k personelinde hepatit B göstergelerinin seroprevalans›. Viral Hepatit Dergisi 1998;4:22-8.
7. Swanink CM, Voss A. Viruses. In: Wenzel R, Edmond M, Pitted D, Devaster JM, Brewer T, Geddes A, et al. editors. A guide to infection control in the hospital. London: BC Decker;1998:159-66
8. Akova M. Viral hepatitler ve sa¤l›k personeli. Uzun Ö, Ünal S (editörler). Güncel Bilgiler Ifl›¤›nda ‹nfeksiyon Hastal›klar›. Bilimsel T›p Yay›nevi Ankara 2002:601-8.
9. Yapar N. Sa¤l›k personelinin hastane infeksiyonlar› aç›s›ndan izlemi. ‹nfeksiyon Dergisi 2000;14:357-63.
10. Tasyaran MA. HBV infeksiyonu epidemiyolojisi. K›l›çturgay K, Badur S (eds). Viral Hepatit 2001. 1. Bask›. Istanbul: Viral Hepatitle Savas›m Derne¤i, 2001:121-8.
11. Y›lmazlar A, Bafla¤an-Mo¤ol E, Kutlay O, Akal›n H. Klinik Çal›flma: "Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dal› Çal›flanlar›nda Hepatit B, Hepatit C ve HIV Belirteçlerinin Taranmas›". Türk Anest Rean Der Dergisi 2005;33:127-30.
12. Utkan A, Dayican A, Toyran A, Tümöz MA. [Seroprevalences of hepatitis B, hepatitis C, and HIV in patients admitted to orthopedic and traumatology department]. Acta Orthop Traumatol Turc 2006;40:367-70.
13. Berry AJ, Isaacson IJ, Hunt D, Kane MA. The prevalence of hepatitis B viral markers in anesthesia personnel. Anesthesiology 1984;60:6-9.
14. Uzun E, Akçam FZ, Zengin E, Kiflio¤lu AN, Yayl› G. S.D.Ü T›p Fakültesi Araflt›rma Görevlilerinin Hepatit B enfeksiyonu ile ilgili durumlar›n›n, bilgi düzeylerinin ve tutumlar›n›n de¤erlendirilmesi. S.D.Ü.T›p Fak Derg 2008:15;22-7.
15. Shefer A, Atkinson W, Friedman C, Kuhar DT, Mootrey G, Bialek SR, Cohn A, Fiore A, Grohskopf L, Liang JL, Lorick SA, Marin M, Mintz E, Murphy TV, Newton A, Fiebelkorn AP, Seward J, Wallace G. Immunization of health-care personnel: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep 2011;60:1-45.
16. M›st›k R, Bal›k I. Türkiye’de viral hepatitlerin epidemiyolojik analizi. K›l›çturgay K, Badur S (editörler). Viral Hepatit 2001. 1. Bask›. Istanbul: Viral Hepatitle Savafl›m Derne¤i Yay›n›, 2001:9-55.
17. Say›ner AA, Zeytinoglu A, Özkahya M, et al. HCV infection in haemodialysis and CAPD patients. Nephrol Dial Transplant 1999;14:256-7.
18. Centers for Disease Control and Prevention. CDC fact sheets: Preventing Occupational HIV Transmission to Healthcare Personnel. September 2001. Available from: http://www.cdc.gov/hiv/resources/ factsheets/hcwprev.htm.
19. Greene ES, Berry AJ, Jagger J, et al. Multicenter study of contaminated percutaneous injuries in anesthesia personal. Anesthesiology 1998;89:1362-72.