Satı SARIOĞLU, Zeki IŞIN, Serhat URSAVAŞ, Tamer KEÇELİ

Türkiye’deki Milli Parkların Briyofit Zenginliği Açısından İrdelenmesi

Milli Parklar, bilimsel ve estetik açıdan milli ve milletlerarası ender bulunan doğal ve kültürel kaynak değerler ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip olan ve yönetimi belli yasalar çerçevesinde gerçekleştirilen tabiat parçalarıdır. Yakın zamanda, gelecek nesillere çağımızın beton kalıntılarını değil, insanlar tarafından bozulmamış, doğal çevreyi ve içerisindeki kaynak değerleri de bırakma düşüncesi hakim olmuştur. Bu açıdan, Ulusal ve Uluslararası düzeyde doğal ve kültürel tabiat parçaları olarak tanımladığımız Milli Park uygulamalarına başlanmıştır. Türkiye’nin ilk Milli Parkı 1958 yılında ilan edilen Yozgat Çamlığı’dır. Türkiye'de şimdiye kadar toplam da 43 adet Milli Park ilan edilmiş olup, bunlardan 1 tanesinin Milli Park statüsü sonradan kaldırılmıştır. Mevcut olan 42 adet Milli Park’ın toplam alanı ise 851.378,85 ha.’dır. Şimdiye kadar, Türkiye'deki 42 adet Milli Park’ın 16 tanesinde briyofit flora çalışması gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu briyofit flora çalışmaları sonucunda; 2 endemik, 29 yeni kayıt, 15 ikinci kayıt ve 489 yeni kare kaydı verilmiştir.

Evaluation of Bryophyte Diversity in National Parks of Turkey

National Parks are aesthetically and scientifically important natural areas which are valued for their rare national and international natural and cultural resource values and contain conservation, recreation and tourism areas and whose management is carried out under certain laws. In the near future, the idea of leaving the natural environment and resources that are not damaged by people instead of our ancient concrete remains to future generations have been dominated. From this point of view, establishment of national parks that we have defined as natural and cultural nature fragments at national and international level have begun. Turkey's first National Park is the Yozgat Çamlığı which was declared in 1958. In Turkey, 43 national parks have been declared up to now, and the status of one of them has been abolished afterwards. The total area of 42 existing National Parks is 851.378,85 ha. Up to now, 16 Bryophyte flora studies have been carried out from 42 National Parks in Turkey. 2 endemic, 29 new records, 15 second records and 489 new square record were recorded for Turkey in these Bryophyte studies.

Keywords:

National Park Bryophyte, Endemic, New record, Turkey,

PDF

___

Abay G. Çetin B. 2003. The moss flora (Musci) of Ilgaz mountain national park", Turkish Journal of Botany. 27: 321-332
Abay G. Uyar G. Çetin B. Keçeli T. 2007. Bucklandiella microcarpa (Hedw.) Bednareck-Ochyra & Ochyra, (Grimmiaceae, Bryopsida), new to the moss flora of Turkey and South-West Asia, Cryptogamie, Bryologie. 28: 2, 145-148
Abay G. Uyar G. Keçeli T. Çetin B. 2009a. Sphagnum centrale and other remarkable bryophyte record the Kaçkar Mountains (NorthenTurkey). Cryptogamie Bryologie. 339-407
Abay G. Uyar G. Keçeli T. Çetin B. 2009b. New bryofloristic records for the square A4 (Rize, Turkey), Proceedings of IV Balkan Botanical Congress. 134-139 Sofia
Batan N. Özdemir T. 2008. Contributions to the Moss Flora of Artvin Region (Hatilla valley National Park-Turkey). Pakistan Journal of Biological Sciences. 11:13, 1676-1682
Baydar S. Özdemir T. 1996. Altındere Vadisi Milli Parkı Karayosunları (Musci), Turkish Journal of Botany. 20: 53-57
Çetin B. 1988a. Dilek Yarımadası Milli Parkı Karayosunları (Musci): (I). Doğa Türk Botanik Dergisi. 12:3, 207-214
Çetin B. 1988b. Cinclidotus nyholmiae, a new species from Köprülü Canyon National Park (Antalya) in Turkey. Journal of Bryology. 15: 269-273
Çetin B. 1988c. The Moss of the Uludağ National Park (Bursa/Turkey). Turkish Journal of Botany, 23: 187-193.
Çetin B. 1989a. Köprülü Kanyon, Fauna och Flora. 84: 97-105
Çetin B. 1989b. Antalya Çevresi (Köprülü Kanyon ve Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkları ve Kurşunlu Şelalesi) Karayosunları (Musci). Doğa Türk Botanik Dergisi. 13:3, 456-469
Çetin B. 1998. The Liverworts (Hepaticae) of Uludag National Park (Bursa). Turkish Journal of Botany. 23: 277-280
Çetin B. ve Yurdakulol E. 1988. Yedigöller Milli Parkı'nın Karayosunu Florası", Doğa Türk Botanik Dergisi. 12:2 128-145
Doğan H. 2007. Ankara-Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı Ciğerotları (Hepaticae) Florası. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. s 36
Erdağ A. Kürschner H. 2011. The Cinclidotus P. Beauv. / Dialytrichia (Schimp.) Limpr. Complex (Bryopsida, Pottiaceae) in Turkey. Botanica Serbica. 35:1 13-29.
Erdağ A. Yayıntaş A. 1996. A Contribution to the Moss Flora of Western Turkey, Moss Flora of the Kaz Mountain (Balıkesir Turkey), 117-125
Ezer T. Kara R. Seyli T. and Ertek A. 2015. The Bryophyte Flora of Aladağlar National Park (Turkey). Folia Cryptog. Estonica, Fasc. 52: 7–20
Gökler İ. 1998. Liverworts (Marchantiopsida) of the Altındere Valley National Park. Turk. J. of Botany. 22: 409-412
Gökler İ. Özenoğlu H. 1999. Kazdağı Millî Parkı ve Çevresi Ciğer Otlarının Taksonomisi ve Ekolojisi. Çevkor Çevre ve Koruma Dergisi. 8:30, 22-26.
Kaplan, S. 2003. Doğa Koruma Çalışmaları ve Yasalarımız. Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi. 4:16, 29-33.
Keçeli T. 2004. Batı Karadeniz Bölgesi (BoluZonguldak-Bartın-Kastamonu) Ciğerotları (Hepaticae) Florası. Doktora tezi. 206 s., Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Keçeli T. 2015. Ayazma Tabiat Parkı (Çanakkale), Kaz Dağları Milli Parkı (Balıkesir) Ciğerotu Florasına Katkılar, XII. Ulusal Ekoloji Ve Çevre Kongresi, Muğla.
Kırmacı M. 2009. Schistidium dupretii (Thér) W.A. Weber" New national and regional bryophyte records, 22, Journal of Bryology. 31: 201-210, (p. 206).
Kırmacı M. Özçelik H. 2010. Köprülü Kanyon Milli Parkı (Antalya) Karayosunu Florasına Katkıklar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2: 59-73
Kırmacı M. Erdağ A. 2009. The Bryophyte Flora of Honaz Mountain (Denizli/Turkey). International journal of Botany. 5:3, 226- 235
Kürschner, H., Nestle, R.L. 2000. Cinclidotus bistratosus (Cinclidotaceae, Musci), a new species to the hygrophytic moss flora of Turkey, Nova Hedwigia, 70:(3-4), 471-478.
OGM, 2017. Milli Parklar Genel Müdürlüğü http://www.milliparklar.gov.tr/AnaSayfa/M illiParklarDairesi.aspx?sflang=tr. (Erişim tarihi: 10.04.2017)
Ören M. Uyar G. Keçeli T. 2012 The bryophyte flora of the western part of the Küre Mountains (Bartın, Kastamonu), Turkey. p 538-557.
Ören M. Uyar G. Keçeli T. 2007. The Bryophyte Flora of Erdek, Bandırma, Manyas, Districts (Balıkesir, Turkey). p. 1-14
Ören M. Uyar G. Keçeli T. 2010. Anomodon longifolius (Anomodontaceae, Bryopsida) new to the bryophyte flora of Turkey. Turkey Journal of Botany. 34: 141-145
Özdemir T. Koz B. Batan N. 2008. Grimmia ramondii (Grimmiaceae, Bryopsida) for the Second Time record in Turkey and Southwestern Asia. International Journal of Botany, 4:3, 347-348.
Özenoğlu H. Gökler İ. 2002. Dilek Yarımadası Milli Parkı Ciğerotları (Marchantiopsida). Turk J Bot. 26: 297-301
Öztürk, O. 2010. Türkiye Korunan Alanlar Sistemi. Korunan Alanlar İklim Çalıştayı, 15-16 Şubat 2010, Ankara.
Şahin Özdemir. 2008. Epiphytic Algae on Mosses in the Altındere Valley National Park (Maçka-Trabzon/Turkey) p. 2278-2281
Şimşek Ö. Çetin B. Canlı K. 2011. Contributions to the Liverwort (Marchantiophyta) Flora of Ilgaz Mountains (Turkey). Biological Diversity and Conservation 4/1: 7-10
Şimşek Ö. Çetin B. 2012. Yedigöller Milli Parkı (Bolu) Ciğerotları (Marchantiophyta) Florasına Katkılar. 21. Ulusal Biyoloji Kongresi, İzmir. s 580-581.
URL1. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. İnternet sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/agridagi/ index.htm [Erişim Tarihi: 25.07.2014].
URL2. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/aladaglar /index.htm [Erişim Tarihi: 25.07.2014].
URL3. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/altinbesi kmagarasi/index.htm [Erişim Tarihi: 26.07.2014].
URL4. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/altinbesi kmagarasi/sayfa1.htm [Erişim Tarihi: 26.07.2014].
URL5. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/altindere vadisi/index.htm [Erişim Tarihi: 26.07.2014].
URL6. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/baskomu tantarihi/index.htm [Erişim Tarihi: 27.07.2014].
URL7. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/beydagla ri/index.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL8. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/beysehir golu/sayfa0.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL9. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/bogazko yalacahoyuk/index.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL10. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/dilekyari madasi/index.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL11. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/galagolu/ index.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL12. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/goremeta rihi/index.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL13. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/goremeta rihi/sayfa1.htm [Erişim Tarihi: 03.08.2014].
URL14. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/hatilavad isi/index.htm [Erişim Tarihi: 23.08.2014].
URL15. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/honazda gi/index.htm [Erişim Tarihi: 23.08.2014].
URL16. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/igneadal ongozormanlari/index.htm [Erişim Tarihi: 23.08.2014].
URL17. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/ilgazdagi /index.htm [Erişim Tarihi: 01.09.2014].
URL18. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/ilgazdagi /sayfa1.htm [Erişim Tarihi: 01.09.2014].
URL19. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kackarda glari/index.htm [Erişim Tarihi: 01.09.2014].
URL20. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/karagols ahara/index.htm [Erişim Tarihi: 01.09.2014].
URL21. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/karatepe aslantas/index.htm [Erişim Tarihi: 01.09.2014].
URL22. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kazdagi/i ndex.htm [Erişim Tarihi: 21.09.2014].
URL23. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kizildag/ index.htm [Erişim Tarihi: 21.09.2014].
URL24. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kovadag olu/index.htm [Erişim Tarihi: 21.09.2014].
URL25. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kopruluk anyon/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL26. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kuscenne ti/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL27. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/kuredagl ari/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL28. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/marmari s/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL29. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/munzurv adisi/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL30. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutd agi/index.htm [Erişim Tarihi: 03.10.2014].
URL31. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nenehatu n/index.htm [Erişim Tarihi: 07.10.2014].
URL32. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/saklikent /index.htm [Erişim Tarihi: 07.10.2014].
URL33. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/sarikami sallahuekberdaglari/index.htm [Erişim Tarihi: 07.10.2014]
URL34. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/soguksu/ index.htm [Erişim Tarihi: 07.10.2014].
URL35. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/spildagi/i ndex.htm [Erişim Tarihi: 07.10.2014].
URL36. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/sultansaz ligi/index.htm [Erişim Tarihi: 27.10.2010].
URL37. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/tektekda glari/index.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL38. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/termesso s/index.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL39. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/troyatari hi/index.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL40. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. İnter Web net sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/uludag/i ndex.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL41. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/yedigolle r/index.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL42. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/yozgatca mligi/index.htm [Erişim Tarihi:27.10.2014].
URL43. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://www.milliparklar.gov.tr/mp/yumurtal iklagunu/index.htm [Erişim Tarihi: 09.11.2017].
URL44. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://bolge9.ormansu.gov.tr/9bolge/AnaSa yfa/falliyetlerimiz/milliparklar/sakaryamey danmp.aspx?sflang=tr [Erişim Tarihi: 09.11.2017].
URL45. Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Web sitesi. http://bolge13.ormansu.gov.tr/13bolge/Ana Sayfa/milliparklar/kop.aspx?sflang=tr [Erişim Tarihi: 09.11.2017].
Ursavaş S. Çetin B. 2012. Seligeria donniana (Sm.) Müll. Hal. (Seligeriaceae) a new record to the bryophyte flora of Turkey. Biological Diversity and Conservation. 5:2, 70-72.
Ursavaş S. Çetin B. 2013. Contribution to the Moss Flora of Kizildağ (Isparta) National Park in Turkey. Current Progress in Biological Research, ISBN 978-953-51- 1097-2, InTech.
Ursavaş S. Çetin B. 2014. Cinclidotus asumaniae Ursavaş & Çetin (Bryopsida, Pottiaceae), sp. nov., a new species to the hygrophytic moss flora of Southern Turkey. Nova Hedwigia, 98:3-4, 467-472.
Uyar G. Abay G. Çetin B. Keçeli, T. 2008. Dicranum flexicaule Brid. (Dicranaceae, Bryopsida), new to the moss flora of southwest Asia", Criptogamie, Bryologie. 29:1, 103-106.
Uyar G. Çetin B. 2001. The Moss of Ankara – Kızılcahamam Soğuksu National Park. Turkish Journal of Botany, 25: 261-273
Yayıntaş, T.Ö. 2009. Trachycystis ussuriensis (Maack & Regel) T.J. Kop. A new moss record from Turkey, Nova Hedwigia, 88:1- 2, 129-132.
Zaman, S. Çoşkun O. 2012. Milli Parklarda Kaynak Değer Kullanımı İçin Bir Öneri: Nene Hatun Tarihi Milli Parkı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16:3, 117-134.

ISSN: 2149-5920
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2015
Yayıncı: Çankırı Karatekin Üniversitesi

Arşiv