YUNUS EMRE TAŞGİT, İSTEMİ ÇÖMLEKÇİ, M. Akif ÖNCÜ

Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Belirleyicileri: Yöneticilerin Bakış Açısına Dayanan Bir Değerlendirme

Araştırmanın konusunu, alanyazında işletmelerin başarısını etkileyen en önemli unsurlardan biri olarak tartışılan entelektüel sermaye kavramı oluşturmaktadır. Soyut ve ölçülmesinin zor olduğu için turizm alanında yeterli ilgiyi görmeyen bu kavramın öneminden dolayı göz ardı edilmesi mümkün değildir. Alanyazındaki bu boşluğu doldurmak için yürütülen bu çalışmanın amacı, otel yöneticilerinin entelektüel sermaye kavramını nasıl algıladıklarını araştırmak ve bu algılara dayanarak otel işletmelerinde entelektüel sermayenin temel belirleyicilerini tespit etmektir. Bu kapsamda Türkiye'deki beş yıldızlı otel işletmeleri araştırmanın evreni olarak belirlenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler anket tekniği ile toplanmış, analiz için SPSS 18.0 ve LİSREL 8.7 programlarından yararlanılmış ve tanımlayıcı istatistikler ve faktör analizleri (keşifsel ve doğrulayıcı) aracılığıyla sonuçlar elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre otel işletmelerinde entelektüel sermaye dört boyutlu bir kavram olarak algılanmaktadır. Bu boyutlar içinde otel işletmelerinin entelektüel sermaye yapısının en önemli belirleyicisi, insan sermayesini oluşturan "çalışan özellikleri" dir. Bu boyutu sırasıyla; yapısal sermayeyi temsil eden "organizasyonel yapı", ilişki sermayesini temsil eden "müşterilerle ilişkiler" ve "paydaş ilişkileri" boyutları takip etmektedir.

Determinants of Intellectual Capital in Five Star Hotels: A Review Based on Managers' Perspective

The aim of the study is to explore how intellectual capital is understood by hotel managers and to determine the main dimensions of intellectual capital in hotels based on these perceptions. In this context, five star hotels in Turkey have been chosen as the research population and the hotel managers as research subject. Qualitative research method was used in the study and the survey data were collected by using questionnaire forms. The data were analyzed in SPSS 18 and LİSREL 8.7, using descriptive statistic and factor analyzes. According to the result of research, intellectual capital in the hotel businesses is perceived as a four-dimensional concept. The most important agent of this four-dimensional concept is "personnel features" that constitute human capital of the hotels. It is respectively followed by "organizational structure characteristics" that is structural capital. The rest of the two elements are "customer relationship" and "stakeholder relationship" representing the relationship capital.

PDF

___

Abeysekera, I. (2006). Managing Human Capital in a Privately Owned Public Hotel Chain, International Journal of Hospi- tality Management, 25 (4): 586-601.
Bontis, N. (1996). There's a Price on Your Head: Managing In- tellectual Capital Strategically, Business Quarterly, 60 (4): 41-47.
Bontis, N. Chue, Chong Keow W. ve Richardson, S. (2000). Intel- lectual Capital and Business Performance Malaysian In- dustries, Journal of Intellectual Capital, 1 (1): 85-100.
Bontis, N. ve Fitz-enz, J. (2002). Intellectual Capital ROI: A Ca- usal Map of Human Capital Antecedents and Consequ- ents, Journal of Intellectual Capital, 3 (3): 223-247.
Brooking, A. (1997). The Management of Intellectual Capital, Long Range Planning, 30 (3): 364-365.
Bukh, P. N. Larsen, H. T. ve Mouritsen, J. (2001). Constructing Intellectual Capital Statements, Scandinavian Journal of Management, 17 (1): 87-108.
Cabrita, M. ve Vaz, J. (2006). Intellectual Capital and Value Cre- ation: Evidence from Porteguese Banking Industry, The Electronic Journal of Knowledge Management, 4 (1): 11-20.
Canina, L., Enz C. ve Walsh, K. (2006). Intellectual Capital: A Key Driver of Hotel Performance, Cornell Hospitality Re- ports, 6 (10): 6-12.
Çalhan, H., Çakıcı, A. C. ve Karamustafa, K. (2013). Müşteri De- ğeri, Müşteri Sermayesi ve Otel Performansı İlişkisi Üze- rine Kavramsal Bir Değerlendirme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33: 87-120.
Çelik, A. E. ve Perçin, S. (2000). Entelektüel Sermayenin İşletme Bazında Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi, Muhasebe ve De- netime Bakış, 1 (2): 111-118.
Çıkrıkçı, M. ve Daştan, A. (2002). Entelektüel Sermayenin Temel Finansal Tablolar Aracılığıyla Sunulması, Bankacılar Der- gisi, 43: 18-32.
Dillman, D. A. (2000). Mail and Internet Surveys - The Tailored De- sign Method. New York: John Wiley and Sons Inc.
Edvinsson, L. (1997). Developing Intellectual Capital at Skan- dia, Long Range Planning, 30 (3): 366-373.
Edvinsson, L. ve Malone, M. S. (1997). Intellectual Capital. Lond- ra: Piatkus.
Edvinsson, L. ve Sullivan, P. (1996). Developing a Model for Managing Intellectual Capital, European Management Jo- urnal, 14 (4): 356-364.
Engstroem, T. E. J. Westnes, P. ve Westnes, S. F. (2003). Evalua- ting Intellectual Capital in The Hotel Industry, Journal of Intellectual Capital, 4 (3): 287-303.
Ertaş, F. C. ve Coşkun, M. (2005) Turizm İşletmelerinde Entelek- tüel Sermayenin Ölçülmesi ve İMKB'deki Turizm Şirket- lerinde Görgül Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5 (10): 121-138.
Holmen, J. (2005). Intellectual Capital Reporting, Management Accounting Quarterly, 6 (4): 1-9.
Hooper, D. Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit, Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1): 53-60.
İpçioğlu, İ. ve Şahin, F. (2012). Örgüt Kültürü ve Entelektüel Sermaye İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (1): 153- 165.
Johannessen, J. A. Olsen, B. ve Olaisen, J. (2005). Intellectual Capital as a Holistic Management Philosophy: A Theoritical Perspective, International Journal Of Information Management, 25 (2): 151-171.
Kanıbir, H. (2004), Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entelektüel Sermaye ve Organizasyonel Performansa Yansı- maları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1 (3): 77-85.
Kurgun, O. ve Akdağ, G. (2013). Entelektüel Sermaye ve Örgüt Performansı İlişkisi: Akdeniz Bölgesindeki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (1): 155-176.
Marr, B. Gray, D. ve Neely, A. (2003). Why Do Firms Measure Their Intellectual Capital?, Journal of Intellectual Capital, 4 (3): 441-464.
Martinez-Torres, M. R. (2006). A Procedure to Design a Structural And Measurement Model Of Intellectual Capital: An Explarotary Study, Information&Management, 43 (5): 617-626.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory. New York: McGrawHill. Paksoy, H. M. ve Öztürk, M. C. (2006). Otel İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Oluşumu: GAP Örneği, Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2) : 133-158.
Peteraf, M. A. (1993). The Corner-Stone of Competitive Advan- tage: A Resource-Based View, Strategic Management Jour- nal, 14 (3): 179-188.
Prahald, C. K. ve Hamel, G. (1990). The Core Competence of the Corporation, Harvard Business Review, 68 (3): 79-91.
Roos, J. (1998). Exploring the Concept of Intellectual Capital, Long Range Planning, 31 (1): 150-153.
Roos, G. ve Roos, J. (1997). Measuring Your Companeis Intel- lectual Performance, Long Range Planning, 30 (3): 413-426.
Rudez, H. N. ve Mihalic, T. (2007). Intellectual Capital in the Hotel Industry: A Case Study From Slovenia, Hospitality Management, 26 (1): 188-199.
Saint-Onge, H. (1996). Tacit Knowledge: The Key to the Strategic Alignment of Intellectual Capital, Strategy and Leadership, 24 (2): 10-14.
Sekaran, U. (2003). Research Methods for Business. New York: John Wiley & Sons.
Stewart, T. A. (1991). Brainpower, Fortune, 3 (127): 44-60.
Stewart, T. A. (1997). Entelektüel Sermaye, Kuruluşların Yeni Zen- ginliği. (Çeviren Nurettin Elhüseyni), No: 258, İstanbul: Mess Yayınları.
Stevens, J. (2002). Applied Multivariate Statistics for The Social Sci- ences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statis- tics. New York: Allyn and Bacon.
Yereli, A. N. ve Gerşil, G. (2005). Entelektüel Sermayeyi Ölçme ve Raporlama Yöntemleri, Yönetim ve Ekonomi, 12 (2): 16-29.