KUZEY KIBRIS'I KAPSAYAN ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERİN UYGULANABİLİRLİĞİ: 2009 KARPAZ DENİZ MİRASI YÜZEY ARAŞTIRMASI

Yaklaşık otuz yıl aradan sonra Kıbrıs'ta sualtı mirası belgelendirme çalışmaları, Karpaz Yarımadası'nın güney kıyılarında Karpaz Sualtı Mirası Yüzey Araştırması Projesi'yle birlikte 2008 ve 2009 sezonlarında yürütülen çalışmalarla yeniden başlatılmıştır. Bölgedeki kültürel miras idaresinden sorumlu yetkili yerel kurumların koruma ve alan yönetimi girişimlerine de katkıda bulunmayı amaçlayan bu proje, Birleşmiş Milletler tarafından işgal toprakları şeklinde algılanan alanlarda, ne tür arkeolojik çalışmaların yapılabileceğini ve bu çalışmaların ne şekilde yürütüleceğini göstermesi bakımından önemlidir. Bu proje, UNESCO 1954 Lahey Sözleşmesi'nin ve 1999'da kabul edilen İkinci Protokol'ün Kuzey Kıbrıs'ta uygulanması kapsamlarında iki önemli olanağı değerlendirerek hem UNESCO'nun yönlendirici esasları doğrultusunda deniz bağlantılı yüzey araştırmaları yürütmeyi ve bu doğrultuda yöntemlerin nasıl geliştirilmesi gerektiğini hem de UNESCO'nun yönlendirici kurallarının sunduğu olasılık derecelerinin arazi çalışmaları ile sınanmalarına dair olanakları değerlendirir. Görüleceği gibi, UNESCO yöntemlerinin işlevselliği zaman içerisinde büyük ölçüde azalmış ve özellikle Kuzey Kıbrıs bağlamında, Birleşmiş Milletler'in tasarlayamadığı bir politik dinamik içerisinde anlamsızlaşmıştır.

FIELD-TESTING INTERNATIONAL CONVENTIONS IN NORTHERN CYPRUS: THE 2009 KARPAZ MARITIME HERITAGE SURVEY

The 2008 and 2009 expeditions of the Karpaz Maritime Heritage Survey along the southern shore of the Karpaz Peninsula, Cyprus, were opportunities to re-start the documentation of the maritime cultural resources along the northern-Cypriot coastline after a hiatus of over three decades, and an effort to aid local efforts to manage this resource. In light of the ongoing application of the UNESCO 1954 Hague Convention and the 1999 Second Protocol in northern Cyprus, both of which recommend what, and how, archaeological activity may proceed in regions considered by the United Nations to be occupied territory, this was also a rare opportunity to do two things. First, to develop underwater survey methodologies that operate within the UNESCO guidelines and, second, to test the UNESCO guidelines in the field. As will be demonstrated, the efficacy of the UNESCO mechanisms diminishes over time and, particularly in northern Cyprus, within a political dynamic for which they were not intended.

___

Anonim 1974 Anonim, Cambridge University underwater exploration group, Salamis Survey 1974 (1974).

Bartelheim et al. 2008 M. Bartelheim - B. Kızılduman - U. Müller - E. Pernicka - H. Tekel. 2008. "The Late Bronze Age Hoard of Kaleburnu / Galinoporni on Cyprus", Památky Archeologické 99, 2008, 161-188.

Daszewski 1981 W. Daszewski, "The main Harbor and Auxiliary Anchorages of Nea Paphos, in light of underwater observations", Meander 6, 1981, 327-336.

Demesticha 2011 S. Demesticha, "The 4th-Century BC Mazotos Shipwreck, Cyprus: a preliminary report", IJNA 40, 2011, 39-59.

Engvig - Beichmann 1984O. T. Engvig - M. Beichmann, "Underwater activities and the situation at Cape Kiti, Cyprus", OpAth 15, 1984, 181-186.

Flemming 1974 N. Flemming, "Report of preliminary underwater investigations at Salamis, Cyprus", in: RDAC (1974).

Frost 1970 H. Frost, "Some Cypriot Stone Anchors from Land Sites and from the Sea", in: RDAC (1970).

Green 1970 J. Green, Cape Andreas expedition 1969 (Oxford 1970).

Green 1973 J. Green, "An underwater archaeological survey of Cape Andreas, Cyprus, 1969-70: a preliminary report", in: D. J. Blackman (Ed.), Marine archaeology (1973).

Harpster 2010 M. Harpster, "The 2008 Maritime Heritage Assessment Survey along the Karpaz Peninsula, Cyprus", IJNA 39, 2010, 295-309.

Hirschfeld 2007 N. Hirschfeld, "Joan du Plat Taylor: The Road to Apliki", in: B. Kling - J. D. Muhly (Eds.), Joan du Plat Taylor's Excavations at the Late Bronze Age Mining Settlement at Apliki Karamallos, Cyprus(2007).

Hohlfelder 1995 R. Hohlfelder, "Ancient Paphos beneath the Sea", in: V. Karageorghis - D. Michaelides (Eds.), Cyprus and the Sea (1995).

Katzev 1974 M. Katzev, "Cyprus underwater archaeological search, 1967", NatGeoRes (1974) 177-84.

Katzev 1975 M. Katzev, "Conservation of the Kyrenia Ship, 1970-71", NatGeoRes (1975) 331-40.

Leidwanger 2007 J. Leidwanger, "Two Late Roman Wrecks from Southern Cyprus", IJNA 36, 2007, 308-16.

Leonard 1995 J. Leonard, "Evidence for Roman Ports, Harbours and Anchorages in Cyprus", in: V. Karageorghis - D. Michaelides (Eds.), Cyprus and the Sea (1995).

Parker 1981 A.J. Parker, "Stratification and contamination in ancient Mediterranean shipwrecks", IJNA 10, 1981, 309-35.

Peacock - Williams 1986 D.P.S. Peacock - D. F. Williams, Amphorae and the Roman Economy. An Introductory Guide (London and New York 1986).

Raban 1995 A. Raban, "The heritage of ancient harbor engineering in Cyprus, the Levant", in: V. Karageorghis - D. Michaelides (Eds.), Cyprus and the Sea (1995).

Taylor 1980 J.d.P. Taylor, "Excavations at Ayios Philon, the Ancient Carpasia. Part I: The Classical to Roman Periods", in: RDAC (1980).

Toman 2010 J. Toman, "The road to the 1999 Second Protocol", in: N. van Woudenberg - L. Lijnzaad (Eds.), Protecting Cultural Property in Armed Conflict: An Insight into the 1999 Second Protocol to the Hague Convention of 1954 for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict (2010).

UNESCO 1954 UNESCO, Silahlı Çatışma Durumunda Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi (1954).

UNESCO 1999 UNESCO, Silahlı Çatışma Durumunda Kültürel Mirasın Korunmasına İlişkin 1954 Lahey Sözleşmesi'nin İkinci Protololü(1999).

Whitbread 1995 I. K. Whitbread, Greek Transport Amphorae, A Petrological and Archaeological Study (Athens 1995).