ERZURUM MÜZESİ’NDE BULUNAN TARIM ALETLERİ IŞIĞINDA GEÇ KALKOLİTİK VE TUNÇ ÇAĞLARINDA BÖLGEDEKİ TARIMSAL AKTİVİTELER

Geç Kalkolitik Çağdan itibaren yerleşik hayata sahne olan Erzurum ve çevresi; kazıları yapılan Karaz, Pulur, Güzelova, Sos ve Bulamaç Höyüklerinin yanı sıra, henüz kazısı yapılmayan birçok yerleşim alanını da barındırmaktadır. Tunç Çağı boyunca devam eden bu yerleşim yerlerinin başlıca geçim kaynaklarını, günümüzde de olduğu gibi öncelikle hayvancılık ve ikinci planda tarım oluşturur. Gerek bölgenin ekolojik yapısından, gerekse arkeolojik bulgulardan anlaşıldığı kadarıyla, kuru tarımla gerçekleştirilen tahıl üretimi, ticareti yapılacak kadar yoğun olmamakla beraber, ancak küçük çaplı bu yerleşimlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeydedir. Tarımsal aktivitelerde, ağırlıklı olarak taş (bazalt) aletlerin yanı sıra, örneklerin azlığına rağmen metal aletlerin de kullanıldığı görülmektedir. Bu makalede bölgede kazıları yapılan Karaz, Pulur ve Güzelova höyüklerinden ele geçen malzeme ağırlıklı olarak değerlendirilmiştir. Materyalin büyük bir kısmını öğütme taşları, havanlar, havanelleri ve obsidiyen dilgiler oluşturur. Oraklar ise, ele geçen tek metal tarım aletidir. Söz konusu makalenin amacı, incelenen eserler ışığında bölgede prehistorik dönemde olası tarım faaliyetlerine dair görüş öne sürmektir. Buluntuların dağılımı; tarımın belli bir yönetim veya otorite altında değil, ailelerin kendi gereksinimleri doğrultusunda, özellikle kadınların iş gücü altında uygulandığını göstermektedir

Erzurum and its surround, which have hosted nomadic life since Late Chalcolithic Age accommodates many settlement areas such as Karaz, Pulur, Güzelova, Sos and Bulamaç Höyüks and many other areas which have not been excavated yet. These settlements, which lasted throughout Bronze Age used to earn their lives mainly from livelihood and secondly from agriculture, which is some even today. Either from the echological structure of the region or from the archaeological findings. It is understood that although it is not worth of trading, grain production from dry farming was common in these settlements in order to meet the requirements. It is observed that in agricultural activities mainly stone tools (basalt) were used, also although the findings one none, it is founded that metal tools one consisted of milling stones, mortars, pestles and obsidian blades. The only metal tools founded in the area were reaping hooks. The dispersion of the findings reveals that, agriculture was not under the control of a central administration or authority, but it was made according to the necessities of families and mainly by women in these settlements