İnönü Muharebeleri Esnasında İki Din Adamı: Müftü Mehmet Nuri (Kırıkkanat) ve Müftü Mustafa (Kileci) Efendiler

Öz Millî Mücadele’de pek çok din adamı gibi, Bilecik Müftüsü Mehmet Nuri (Kırıkkanat) ile Söğüt Müftüsü Mustafa Lütfi (Kileci) Efendiler de görev almışlardır. Mücadele fikrinin doğuşunda ve Kuva-yı Milliye’nin kuruluş ve faaliyetlerinde adı geçenlerin üstün hizmetleri olmuştur. Ayrıca Mehmet Nuri ve Mustafa Lütfi Efendilerin Türk milletinin makûs talihini yendiği “İnönü Muharebeleri” esnasında da çok önemli katkıları olmuştur. Çalışmamızda arşiv belgelerinden de yararlanarak, onların söz konusu hizmetlerinden söz edilmiştir.

___

  • Akçura, Y. (1940). Osmanlı Devleti’nin dağılma devri. İstanbul: Ötüken Yayını.
  • Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Sayı: 93, Belge No:2399.
  • ATASE Arş, Kl:243, D:16, Fh:84. ATASE Arş. KL:950, D:2, Fh:5-12,13. ATASE Arş., Kl: 687, D: 140, Fh:1-8. ATASE Arş., Kl:950, D:2, Fh:74.
  • Atatürk, M. K. (1927). Nutuk. Ankara: İş Bankası Yayını.
  • Atatürk, M. K. (1989). Atatürk’ün söylev ve demeçleri(Cilt I-II). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
  • Bayar, C. (1982). Ben de yazdım. İstanbul.
  • Beğenç, T. (1952). Söğüt. Ankara: Çankaya Matbaası.
  • Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Sayı:36, Belge No:12. DİB Arş., D:1923-1212.
  • Ercan, Y. (1986). Türk-Yunan ilişkilerinde Rum Patrikhanesi’nin rolü. Tarih Boyunca Türk- Yunan İlişkileri (20 Temmuz 1974’e kadar), Üçüncü Askeri Tarih Semineri Bildirileri. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Erdeha, K. (1975). Milli Mücadele’de vilayetler ve valiler. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • İnan, K. (1986). Türk- Yunan ilişkilerinde dinamikler. Tarih Boyunca Türk- Yunan İlişkileri (10 Temmuz 1974’e kadar), Üçüncü Askeri Tarih Semineri Bildirileri. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • İstiklal Madalyası Tarihçesi ve Tanımı, (Tarihsiz). Ankara: Türkiye Muharrip Gaziler Derneği Yayını.
  • Kocaoğlu, B. (2008). Kurtuluştan kuruluşa Batı Anadolu’da TBMM yardımları. İstanbul: Değişim Yayınları.
  • Kurat, Y. T. (1973). Batılı kaynakların işığı altında İzmir işgali sorunu. VII. Türk Tarih Kongresi (5-29 Eylül 1970), (Cilt 2). Ankara.
  • Pehlivanlı, H.(1982). Kurtuluş Savaşı istihbaratında askeri polis teşkilatı. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • Sarıkoyuncu, A. (1993). Bilecik ve çevresinde Yunan Mezalimi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 28, 53-71.
  • Sarıkoyuncu, A. (1992). Şeyh Edebali ve Milli Mücadele’de Bilecik Müftüsü Mehmet Nuri Efendi. Diyanet İlmi Dergi, 30(3), 23-48.
  • Sarıkoyuncu, A. (1994). Şeyhülislam Mustafa Sabri’nin Milli Mücadele ve Atatürk İnkılapları karşıtı tutum ve davranışları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 13(39), 66-84.
  • Sarıkoyuncu, A. (1995). Milli Mücadele’de din adamları I. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını.
  • Sarıkoyuncu, A. (1997). Milli Mücadele’de din adamları II. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını.
  • Sarıkoyuncu, A. (2009). Milli Mücadele’de Zonguldak Sancağı: Zonguldak, Bartın, Karabük. Ankara: Zonguldak Valiliği Yayını.
  • Sarıkoyuncu, A. (2009). Milli Mücadele’de Söğüt ve çevresi. Söğüt: Ertuğrul Gaziyi Anma ve Söğüt Şenlikleri Vakfı Yayını.
  • Selvi, H. (2007). İşgal ve protesto. İstanbul: Değişim Yayınları.
  • Şahin, M. S. (1990). Rum ortodoks patrikhanesi. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
  • Şahingöz, M. (1996). Ali Rıza Paşa hükümetinin istifası ve tepkiler. Ankara.
  • Tansel, S. (1991). Mondros’tan Mudanya’ya kadar (Cilt I). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Türk Tarih Kurumu Bekir Sami Evrakı, Dosya: 15, Defter: 2, No:303.