Ülkelerin Yönetişim Düzeyleri ile Ekonomik Büyümeleri Arasındaki İlişkinin Analizi

Bu çalışmada, yönetişim göstergelerinden ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik, siyasi istikrar ve şiddetsizlik, hükümetin etkinliği, düzenleyicilik kalitesi, hukukun üstünlüğü ve yolsuzluğun önlenmesinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenmiştir. Belirtilen değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için panel veri regresyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca, 170 ülke, 2002-2020 dönemi için temin edilen veriler kullanılarak değerlendirilmiştir. Analizler sonucunda, siyasi istikrar ve şiddetsizlik ortamının varlığı, hükümetin etkinliğinin sağlanması, yüksek düzenleyicilik kalitesi, hukukun üstünlüğü, yolsuzluğun önlenmesinin ekonomik büyüme üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. Ülkelere ilişkin veriler incelendiğinde, genel olarak yönetişim göstergeleri bağlamında kötü performans sergileyen ülkelerin kişi başına GSYİH’larının da düşük olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla kurumlardaki yönetişim standartlarının yüksek olması ülke refahını olumlu yönde etkilemektedir. Siyasi istikrarsızlığını, yolsuzluğun ve yozlaşmanın hâkim olduğu, yönetimin belli gruplarda toplanarak hukukun üstünlüğü ilkesinin hiçe sayıldığı, demokratik yollarla seçilen ve iktidarı da demokratik yollarla teslim etmeye hazır etkin hükümetlerin yerine belirli seçkinlerin baskın yönetimi altındaki ülkelerin derin yoksulluk içinde olduğu görülmektedir.

Analysis of the Relationship Between Countries' Governence Levels and Economic Growths

The effects of governance variables such as voice and accountability, political stability and absence of violence/terrorism, government effectiveness, regulatory quality, rule of law, and control of corruption on economic growth are investigated in this study. The relation between the selected variables was evaluated using panel data regression analysis. In addition, data from 2002 to 2020 was used to assess the 170 countries. According to the findings, the presence of political stability, the absence of violence/terrorism, providing the efficiency of the government, the high regulatory quality, the rule of law, and the control of corruption, all have a positive impact on economic growth. When data on countries is analysed, it is discovered that countries that do poorly in terms of governance variables in general also have low GDP per capita. As a result, good governance standards in institutions have a favourable impact on the welfare of the country. The countries having political instability, widespread corrupt institutions, ignored the rule of law by the administration in certain groups, under the dominant rule of certain elites are in deep poverty compared to democratically elected and effective governments willing to hand over power through democratic means.

___

Acemoğlu, D., & Robinson, J. A. (2015). Ulusların düşüşü: Güç, zenginlik ve yoksulluğun kökenleri. Doğan Kitap, İstanbul.

Aguirre, D. (2018). Rule by law and ımpunity undermine prevention of and accountability for human rights violations in Myanmar. https://teacircleoxford.com/opinion/rule-by-law-and-impunity-undermineprevention-of-and-accountability-for-human-rights-violations-inmyanmar/(Erişim Tarihi: 19.12.2021).

Ağazade, S., Artan, S., & Hayaloğlu, P. (2020). Kurumsal gelişme ve iktisadi büyüme: Doğu Avrupa geçiş ekonomileri örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 245-262.

Albayrak, M., & Şahingöz, B. (2021). Türkiye’de yolsuzluk ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Proceedings E-Book, 353.

Akdağ, İ. (2019). Türkiye’deki trafik kazaları ile ekonomik kalkınma arasındaki ilişkinin analizi (1995-2017), Yayınlanmamış doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.

Aytekin, A., & Gündoğdu, H. G. (2021). OECD ve AB üyesi ülkelerin sürdürülebilir yönetişim düzeylerine göre SWARA tabanlı TOPSIS-SORT-B ve WASPAS yöntemleriyle incelenmesi. Öneri Dergisi, 16(56), 943-971.

Barış, S., & Bekteş, S. (2020). Yönetişim göstergelerinin doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisi: Avrupa Birliği ülkelerinden deliller. Sakarya İktisat Dergisi, 10(1), 1-24

Boţa-Avram, C., Groşanu, A., Răchişan, P. R., & Gavriletea, M. D. (2018). The bidirectional causality between country-level governance, economic growth and sustainable development: A cross-country data analysis. Sustainability, 10(2), 502.

Cooray, A. (2009). Government expenditure, governance and economic growth. Comparative Economic Studies, 51(3), 401-418.

Cunha, A. B. (2021). Economic Growth, Markets and the Rule of Law: Brief Considerations on the Brazilian Case. BBR. Brazilian Business Review, 18, 196-216.

Çemrek, F., & Burhan, E. (2014). Petrol tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin panel veri analizi ile incelenmesi: Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye örneği. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3), 47-58.

Çetin, A. B. (2019). İktisadi ve politik kurumların ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: gelişmiş ülkeler ve yükselen piyasa ekonomileri karşılaştırması. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 4(2), 1-31.

Çevik, N. K., & Eraslan, M. (2019, November). Yönetişim kalitesi ve ekonomik performans: BRICS-T ülkelerinden ampirik bulgular. In Internatıonal Congress Of Management Economy And Polıcy 2019 Autumn Proceedıngs Book (p. 185).

Democracy Matrix (2021). Ranking of Countries by Quality of Democracy, https://www.democracymatrix.com/ranking (Erişim Tarihi: 02.01.2022).

Dünya Bankası WGI (2021). http://info.worldbank.org/governance/wgi/(Erişim Tarihi: 07.12.2021).

Dünya Bankası (2021). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD (Erişim Tarihi: 01.01.2022).

Fayissa, B., & Nsiah, C. (2013). The impact of governance on economic growth in Africa. The Journal of Developing Areas, 47(1), 91-108.

Fisman, R., & Gatti, R. (2002). Decentralization and corruption: evidence across countries. Journal of public economics, 83(3), 325-345.

Freedom House (2021). Countries and Territories, https://freedomhouse.org/countries/freedomworld/scores?sort=desc&order=Total%20Score%20and%20Status (Erişim Tarihi: 02.01.2022).

Gönel, F. D. (2010). Kalkınma ekonomisi. Efil Yayınevi, Ankara.

Görkem, H., & Serkan, I. (2008). Türkiye'de savunma harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki (1968-2006). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 405-424.

Gündoğdu, H., & Aytekin, A. (2020). Yönetişim göstergeleri bağlamında ülkelerin Kümeleme Analizi ve ARAS ile değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (66), 301-318.

Güney, T. (2017). Hükümet etkililiği ve ekonomik büyüme ilişkisi. International Review of Economics and Management, 5(4), 42-55.

Gründler, K., & Potrafke, N. (2019). Corruption and economic growth: New empirical evidence. European Journal of Political Economy, 60, 101810.

Güzel, S., & Murat, D. (2019). Yönetişim ve ekonomik performans bağlamında OECD ülkelerinin konumları. Akademik İncelemeler Dergisi, 14(1), 315-344.

HDR (2021). United Nations Development Programme Human Development Reports, http://hdr.undp.org/en/data (Erişim Tarihi: 02.01.2022).

Heydemann, S. (2018). Civil war, economic governance & state reconstruction in the Arab Middle East. Dædalus, 147(1), 48-63.

Huang, C. J., & Ho, Y. H. (2017). Governance and economic growth in Asia. The North American Journal of Economics and Finance, 39, 260-272.

Horak, S. (2012). The elite in post-Soviet and post-Niyazow Turkmenistan: does political culture form a leader?. Demokratizatsiya, 20(4), 371-386.

Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2010). The worldwide governance indicators: Methodology and analytical issues, World Bank Policy Research Working Paper No. 5430.

Karabulut, R., & Şeker, K. (2018). Belirlenmiş değişkenlerin vergı̇ gelirlerı̇ üzerindekı̇ etkisı̇: çoklu doğrusal regresyon analizı̇. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 1049-1070.

Karpuz, E., & Sayılır, Ö. (2021). Kurumsal Yönetişim Kalitesinin Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Etkisi: Orta Gelirli Ülkeler Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (60), 281-308.

Kasa, H., & Alptekin, D. D. V. (2015). Türkiye´ de kadın işgücünün büyümeye etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(1), 1-24.

Ketterer, T. D., & Rodríguez‐Pose, A. (2018). Institutions vs.‘first‐nature’geography: What drives economic growth in Europe's regions?. Papers in Regional Science, 97, S25-S62.

Lee, D., & Seo, Y. (2019). Alternative futures for North Korea economy: From the North Korean perspectives. Futures, 114, 102455.

Mariotti, S., & Marzano, R. (2021). The effects of competition policy, regulatory quality and trust on inward FDI in host countries. International Business Review, 30(6), 101887.

Méndez-Picazo, M. T., Galindo-Martín, M. Á., & Ribeiro-Soriano, D. (2012). Governance, entrepreneurship and economic growth. Entrepreneurship & Regional Development, 24(9-10), 865-877.

Nkurunziza, J. D. (2018). The origin and persistence of state fragility in Burundi. London: Commission on state fragility, growth and development.

Özdemir, D., & İmamoğlu, İ. K. (2021). Yönetişim göstergeleri ve büyüme: gelişmiş ve gelişmekte olan G20 ülkeleri için bir nedensellik analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 5(1), 113-135.

Özel, E. (2015). Teknoloji yayılımının Türkiye’de toplam faktör verimliliği üzerine etkisi: gecikmesi dağıtılmış otoregresif modelleme yaklaşımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.

Rivera‐Batiz, F. L. (2002). Democracy, governance, and economic growth: theory and evidence. Review of Development Economics, 6(2), 225-247.

Seligson, M. A. (2002). The impact of corruption on regime legitimacy: A comparative study of four Latin American countries. The journal of Politics, 64(2), 408-433.

Serzhanova, V. (2018). The Fundamental Constitutional Principle of Democracy and the Rule of Law and the Supervision of Legality on the Grounds of the Basic Law of Finland. Political Preferences, (21), 29-40.

Statista (2021). https://www.statista.com/statistics/524137/gross-domestic-productgdp-per-capita-in-yemen/ (Erişim Tarihi: 01.01.2022).

Şahin, D. (2018). MENA ülkelerinde kurumsal kalite ve ekonomik büyüme ilişkisinin analizi. İktisadi Yenilik Dergisi, 5(1), 1-9.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics, 6th Edn. Northridge. CA: California State University.19

Wikipedia (2022). https://tr.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCksemburg (Erişim Tarihi: 02.02.2022).

Yamak, T. (2017). Kurumsal kalite faktörlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: körfez ülkeleri örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-15.

Yenipazarlı, A. (2009). Ekonomik özgürlükler ve ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye üzerine bir zaman serisi analizi. Yayınlanmamış doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nazilli, Aydın.

Yenipazarlı, A. (2014). Merkez bankasının bağımsızlığı, yönetişim, enflasyon ve ekonomik büyüme. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 1-15.

Yıldırım, F. (2019). Panel birim kök testleri ile enerji tüketiminin durağanlarının incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

Yusuf, H. A., Shittu, W. O., Akanbi, S. B., Umar, H. M., & Abdulrahman, I. A. (2020). The role of foreign direct investment, financial development, democracy and political (in) stability on economic growth in West Africa. International Trade, Politics and Development, 4(1), 27-46.

Yürükoğlu, B. (2021). Yönetişim ve Ekonomik Performans: Türkiye ve G7 Ülkeleri İçin Bir Değerlendirme. Journal of Applied And Theoretical Social Sciences, 3(3), 244-262.