BEKLENEN EKONOMİ POLİTİKASININ ETKİNSİZLİĞİ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER
Öz 1980'1i yıllar boyunca gerçekleştirilen makı:ıo ekonomik araştırmalarda, gerek teorik gerekse ampirik temelde yoğun şekilde incelenen konulardan birisi rasyonel bekleyişler hipotezi olmuştur. Kimi yazarlar tarafından bir «devrim» olarak adlandırılan bu atılımı (1) Robert LUCA:S 1972 tarihinde yayınlanan bir çalışmasıyla (2) başlatmış, ancak konu Thomas SARGENT ve NeiJ WALLACE'nin optimal para politikası üzerine yaptıkları çalışmalarda bu yaklaşımı kullanmaları He dikkatleri çekmiştir (3). Yeni Klasik Yaklaşım (New Classical Approach) olarak adlandırılan bu yaklaşımın elde ettiği temel sonuçlardan bir tanesi ekonomik politika değişikliklerinin etkinsizliği önermesidir (policy ineffectiveness proposition). Literatürde bu önerme kısaca LSW hipotezi olarak da adlandırılmaktadır. Bu çalışmada amaç, rasyonel bekıleyişler yaklaşımı esas alınarak gerçekleştirilen analizlerde elde edilen ve kısaca politika etkinsizliği olarak adlandıracağım1z söz konusu hipotezin gelişmekte olan ülkeler bağlamında geçeı:ıli olup olmadığını test etmektir. Zira, Khan'ın da belirttiği gi'bi (4), rasyonel beklentiler yaklaşımı gelişmekte olan ülkeler bağlamında hala test edilmesi gereken bir yaklaşım konumundadır (5). Çarlışmanın birinci bölümü politika etkinsizliği hipotezinin ne olduğunu ortaya koymaya yöneliktir ve bu amaçla önce Lucas Kritiği (Lucas Critiquc) ortaya konarak beklenen-beklenmeyen politika ayırımına açıklık kazandırılmaktadır. Bu amaca ulaşa:bilmek için söz konusu bölümde karmaşık ekonoınetrik notasyonlardan kaçınmaya ve mümkün olan yerlerde grafik gösterimlere yer vermeye özen gösteriılmiştir. İkinci bölüm temel olarak gelişmekte olan bir ülkenin yapısal özellik1eri göz önünde tutularak geliştirilecek ıolan rasy;onel bekleyişler modelinin spesifikasyonuna yer vermektedir. Spesifikasyon sonrasında model analitik olarak çözülmekte ve konu teorik temeller çerçevesinde tartışılmaktadır. Tahmin Sonuçları adını alan üçüncü bölümde tahmin aşamasında karşıfaşılan ekonometrik sorunlar ve tahmin yöntemleri ortaya konduktan sonra, elde edilen sonuçlar çeşitli yönleriyle tartışılmaktadır. Nihayet sonuç bölümünde önceki bölümlere bağlı olarak ulaşılan sonuçlar özetlenmekte ve karar alıcılara yönelik bazı politika önerilerine yer verilmektedir.
___
- ATTFIELD, C.L.F - N.W. DUCK: «Influence of Unanticipated Money Growth on Real Output: Some Cross Country Estimates», JOURNAL OF MONEY, CREDIT, AND BANKING, Vol. 15, No. 5, Mayıs 1983, s. 442-454.
- BARRO, R.J.: «Unanticipated Money Growth and Unemployment in the United States», RATIONAL EXPECTATIONS AND ECONOMETRIC PRACTICE [LUCA:S - SARGENT (Eds.)] içinde yeniden basını s. 229-260.
- BARRO, R.J.: «Unanticipated Money, Output and the Price Level in the United States», RATIONAL EXPECTATIONS AND ECONOMETRIC PRACTICE [LUCAS - SARGENT (Eds.)] içinde yeniden basım s. 585-616.
- BARRO, R.J. : Macroeconomics, 3rd Ed., John 'Willey and Sons, ine., New York 1990.
- BEGG, D.K:H.: The Rational Expectations Revoluation in Macroeconomics: Theories and Evidence, The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1985.
- DARRAT, A.F.: «Rational Expectations and the Role of Monetary Policy: Some Tests Based on the Fisher Equation», EASTERN ECONOMIC JOURNAL, Vol. 14, No. 3, Temmuz-Eylül 1988, s. 211-219.
- GIRILICHES, Z. - M.D. INTRILAGATOR (Eds.) : Handbook of Econometrics Vol. I, North-Holland Puıblishing Company, Amsterdam 1983.
- HAUSMAN, J.H.: «Specification and Estirnation of Simultancous Equation Models», HANDBOOK OF ECONOME'JrIUCS VOL. I, [GRILICHES - INTRILAGATOR (Eds.)] içinde s.391-448.
- HSIAO, C.: «Autoregressive Modelling and Money-lncomc Causality», .JOURNAL OF MONETARY ECONOMICS, Vol. 7, No. 1, Ocak 1981, s. 85-106.
- KHAN, M.S.: «Macroeconomic Adjustrnent in Developing Countries:A Policy Perspcctive», THE WORLD BANK RESEARCH OBSERVER, Vol. 2, No. l, Ocak 1987, s. 23-42.
- KHAN, M.S. - M.D. KNIGHT : « Unanticipated Monetary Growth and Inflationary Finance», JOURNAL OF MONEY, CREDIT AND BANKING, Vol. 14, No. 3, Agustos 1982, s. 347-364.
- LUCAS, R.E. Jr: «EX!pectations and the Neutrality of Money», JOURNAL OF ECONOMIC THEORY, Vol. 4, Nisan 1972,s. 7l,6-746.
- LUCAS R.E. Jr- T.J. SARGENT (Eds.): Rational Expectations and Econoınetric Practice, The University of Minnesota Press, Minneapolis 1989.
- McCALLUM, B.T. : «Rational Expectations and l\facroeconomic Staıbilization Policy», JOURNAL OF IViOJ•mY, CRElIHT AND BANKING VoL. 12, No. 4, Part 2, Kasım 1980, s.716-746.
- MISHKIN, F.S.: «Docs Anticipatcd Aggregate Demand Policy Matter?», A RATIONAL EXPECTA'fiON APPROACH TO MACROECONOMETR!CS [MISHKIN (Ed.)] içinde s.110-155.
- MISHKIN, F.S.: Econo:mics of Money, Banking and :F:inancial Markets, 2nıd Ed, Scott, Foresman anıd Co., Bostan 1990.
- MISHKIN, F.S. (Ed.): A Rational Expectation Approach to Macroeconometrics, National Brueau of Economic Research, Monograph, Chicago 1983.
- RAZIN, A. ve Dig.: Economic Effects of Goverıiment Budget, The MIT Press, Carnibridge, Mass. 1989.
- SARGENT, R.E. - N. WALLACE: «Rational Expectations, the Optimal Monetary Insfrument and the Optimal Money Supply Rule», RA'fIONAL EXPECTATIONS AND ECONOMETRIC PRACTICE [LUCAS-SARGENT (Eds.)], içinde yeniden basım s. 215-228.
- TAYLOR, J.B.: «Estimation and Control of a Macroeconomic Model with Rational Expectations», RATIONAL EXPECTA- 1'IONS AND ECONOMETRIC PRACTICE, [LUCAS - SARGENT (Eıds.)] içinde yeniden basım s. 659-680.