TÜRLERARASI MELEZ KOLZA MATERYALİ KULLA ILARAK GELİŞTİRİLE BRASSİCA APUS HİBRİTLERİ İ VERİMİ

türlerarası kolza melezleri mevcut gen havuzunu önemli derecede zenginleştirme ve tane verimi, tane kalite özellikleri, hastalık ve zararlılara dayanıklılık yönünde yapılacak ıslah çalışmaları için önemli genetik materyal sağlama potansiyeline sahiptirler. Bundan başka, türlerarası melez kolza genotipleri hibrit ıslahı için de önemlidirler, çünkü genetik olarak farklı materyalin melezlenmesi sonucu ortaya çıkan heterosis etkileri daha yüksek olmaktadır. Diğer taraftan, türler arası melez kolza bitkileri ile yapılan çalışmalar türlerarası melezlemelerden gelen ilk generasyon bitkilerin düşük tane verimine sahip olduğunu göstermiştir. Bu gibi temel materyalin ticari ıslah programlarında kullanılması tür içi hibritlerin – yani yarı sentetik hibritler – geliştirilmesi ve onların geriye melezlenmeleri ile sınırlıdır. Farklı kolza materyalinin genel kombinasyon yeteneğini belirlemek için 9 adet yüksek erusik asit içeriğine sahip türlerarası melez kolza ve üç eski yazlık kolza çeşidi 00 kalitesine sahip erkek kısır hatların melezlenmesinde kullanılmıştır. Geliştirilen deneme hibritleri tane verimleri yönünden Rauischholzhausen/Almanya da yürütülen iki yıllık tarla denemeleri sonucunda türlerarası melez kolza bitkileri kullanılarak geliştirilen kolza hibritlerinin yüksek verim potansiyeline sahip olduğu görülmüştür. Geliştirilen kolza hibritlerinden kontrol çeşidi olan Senatöre göre % 1-15 kadar daha fazla verim elde edilmiştir. Türlerarası kolza melezlerinin hibritlerin geliştirilmesinde kullanılması ve bu materyalin kolza ıslah programlarında kullanılması iki yıllık veriler kullanılarak tartışılacaktır

YIELD OF BRASSICA NAPUS L. HYBRIDS DEVELOPED USING RESYNTHESISED RAPESEED MATERIAL

Resynthesised (RS) rapeseed genotypes developed through interspecific crosses between diverse B. rapa and B. oleracea genotypes have the potential to significantly increase the available gene pool and provide important basic germplasm for further improvements of seed yield, seed quality traits, disease and pest resistance. Furthermore, RS rapeseed is potentially of great interest for hybrid breeding, since heterosis effects are higher in crosses of genetically distant materials. On the other hand, previous studies with RS material showed that raw amphidiploids derived from interspecific hybridisations are usually rather low yielding. The utilisation of such basic germplasm in commercial variety-breeding programmes is restricted to the development of intraspecific hybrids, so-called semi-synthetic rapeseed, and backcross progenies thereof. In order to determine the general combining ability (GCA) of different rapeseed material, nine high-erucic acid RS lines and three old spring rapeseed cultivars were used as pollinators of male-sterile double-low spring rapeseed lines (MSL system). Yield performance of the single-cross hybrids were tested in a two year field trial in Rauischholzhausen/Germany that revealed a high yield potential of semi-synthetic rapeseed hybrids based on RS lines. Developed test hybrids showed 1-15 % more yield compared with the control cultivar Senator. The use of such resynthesised rapeseed forms in developing hybrids and their possible use in future oilseed breeding is discussed based on two year results.