Duran KATAR, Suay BAYRAMİN, Fatma KAYAÇETİN, Yusuf ARSLAN

ANKARA EKOLOJİK KOŞULLARINDA FARKLI AYÇİÇEĞİ (Helianthus annuus L.) ÇEŞİTLERİNİN VERİM PERFORMASLARININ BELİRLENMESİ

Bu çalışma, 2009 yılında Ankara/Haymana ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada, 7 farklı hibrit ayçiçeği çeşidi (A71, M69, Califa, Oleko, Oliva, Sanay ve Sanbro) tohumu materyal olarak kullanılmıştır. Denemede; bitki boyu (cm), tabla çapı (cm), tohum verimi (kg/da), yağ oranı (%) ve yağ verimi (kg/da) belirlenmiştir. Araştırmada, çeşitlere bağlı olarak bitki boylarının 101,77 – 127,53 cm, tabla çaplarının 12,67 -14,57 cm, tohum veriminin 135,5 – 240,6 kg/da, yağ oranını % 36,83 – 46,13 ve yağ veriminin 50,07 – 91,80 kg/da arasında değiştiği görülmüştür. Çeşitlerden A71 en yüksek tohum verimi 240,60 kg/da alınırken, en yüksek yağ oranı ise Oliva çeşidinden alınmıştır. YILED PERFORMANCE OF SOME SUNFLOWER (Helianthus annuus L.) CULTIVARS IN ANKARA ECOLOGICAL CONDITION The objective of this study was to determine the influence of different sunflower (Helianthus annuus L.) curtivars (A71, M69, Califa, Oleko, Oliva, Sanay ve Sanbro) on the plant height (cm), the head diameter (cm), the seed yield (kg/da), oil content (%) and oil yield (kg/da) in Ankara/Haymana Ecological Condition. This study was carried out in 2009. Mean data for plant height (cm) among the cultivars ranged from 101,77 to 127,53 cm. Mean data for the head diameter (cm) among the cultivars ranged from 12,67 to 14,57 cm. Mean data for seed yield (kg/da) among the cultivars ranged from 135,5 to 240,6 kg/da. Mean data for oil content (%) among the cultivars ranged from 36,83 to 46,13 %. Mean data for oil yield (kg/da) among the cultivars ranged from 50,07 to 91,80 kg/da. A71 cultivar gave the highest value of the seed yield (240,60 kg/da). The highest oil content (% 46.13) was recorded for Oliva cultivar

Keywords:

Ayçiçeği, yağ oranı tohum verimi ve yağ verimi sunflower, oil content, seed yield, oil yield,

PDF

___

Ahmad, S., Khan, M.S., Swati, M.S., Shah, G.S., Khalil, I.F. 2005. A study on heterosis and inbreeding depression in sunflower (Helianthus annuus L.). Songklanakarin J. of Sci. and Tech., 27(1): 1-8.

Aksoy, Ş, Şener, A. 1998. Türkiye’de bitkisel yağ üretimi ve tüketimi. 4. Bitkisel Yağlar Konferansı. Bitkisel Yağ Sanayicileri Der. Yay.: 6: 163-181.

Alpaslan, M., Gündüz, H. 1999. The effects of growing conditions on oil content. Fatty acid composition and tocopherol content of some sunflower varieties produced in Turkey. 44(6): 434-437.

Anonymous, 2010. www.bysd.org

Arıoğlu, H.H., Kolsarıcı, Ö., Göksu, A.T., Güllüoğlu, L., Arslan, M., Çalışkan, S., Söğüt, T., Kurt, C., Arslanoğlu, F. 2010. Yağ bitkileri üretiminin artırılması olanakları. Türkiye Ziraat Müh. Bir. VII. Teknik Kong. Bildiri Kitabı I.: 361-377. Ankara.

Baydar, H., Erbaş, S. 2005. Influence of seed development and seed position on oil. Fatty acids and total tocopherol contents in sunflower (Helianthus annuus L.). Turk. J. Agric. For.: 29: 179-186.

Blamey, F.P.C., Chapman, J. 1981. Protein oil and energy yields of sunflower as affected by N and P fertilization. Agron. J.. 73(4):583-7.

Çalışkan, Ö., Kevseroğlu, K. 1997. Değişik vejetasyon dönemlerinde uygulanan azotlu gübrenin ayçiçeğinin (Helianthus annus L.) verim ve önemli tarımsal özelliklerine etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kong.: 222-226.

Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yay. :1021. Ders Kitabı. 295s.

Elmas, İ. 2006. Türkiye’de yağlı tohumlu bitkilerin üretim hedefleri ve destekleme politikaları. 2000’li yıllarda tarım sektörü. TMMOB Ziraat Müh. Odası.:361-367, Ankara.

Geçit, H.H., Çiftçi, C.Y., Emeklier, H.Y., İkincikarakaya, S., Adak, S., Kolsarıcı, Ö., Ekiz, H., Altunok, S., Sancak, C., Sevimay, C.S., Kendir, H. 2009. Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yay.: 1569, Ders Kitabı: 521. Ankara.

Göksoy, A.T. 1999. Kendilenmiş ayçiçeği (Helianthus annus L.) hatlarından geliştirilen sentetik çeşitlerin bazı tarımsal özellikleri üzerinde bir araştırma. Tr. J. Of Agric. and Forest., 23 (Ek Sayı 2): 349-354.

Göksoy, A.T., Turan, Z.M., 2000. Ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) yeni geliştirilen sentetik çeşitlerin bazı tarımsal özellikleri ve melez performansları üzerinde araştırmalar. Tr. J. Of Agric. and Forest. 24: 247-254.

Gür, M.A., Kılıç, H., Özel, A., Çopur, O. 1997. Harran Ovası koşullarında farklı ayçiçeği (Helianthus annus L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kong., 217-221.

Kadayıfçı, A., Yıldırım, O. 2000. Ayçiçeğinin su-verim ilişkileri. Tr. J. Of Agric. and Forest., 24: 137-145.

Kaya, Y. 2005. Determining combining ability in sunflower (Helianthus annuus L.). Tr. J. of Agric. and Forest., 29: 243-250.

Kaya, Y. 2007. Determining combining ability in sunflower (Helianthus annuus L.). Tr. J. of Agric. and Forest., 31: 237-244.

Koç, H., Noyan, Ö.F. 1997. Tokat yöresinde azotlu ve fosforlu gübrelerin ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) verim ve verim unsurları üzerine etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kong., 227-230.

Priya, R.S., Yasin, M.M., Maheswari, J, Sangeetha, S.P. 2009. Influence of NPK fertilization on productivity and oil yield of goundnut (Arachis hypogaea) and sunflower (Helianthus annuus) in intercropping system under irrigated condition. Int. J. of Agric. Res., 4(2).

Unger, P.W. 1980. Planting date effect on growth, yield and oil of irrigated sunflower. Reprinted from Agron. J., 72: 914-916.

Unger. P.. W.. 1982. Time and frequency of irrigation effects on sunflower production and water use. Reprinted from the Soil Sci. Soc. of Amer. J., 46(5): 1071-1076.