Ahmetli ve Turgutlu (Manisa) ilçelerindeki bağlarda salkım güvesi [Lobesia botrana den. & schiff. (lep.: tortricidae)]’nin popülasyon değişimi ve bulaşıklık oranının saptanması
Öz Ahmetli ve Turgutlu (Manisa) ilçelerinde belirlenen sekiz adet bağ alanında, Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidinde Salkım güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.) (Lep.: Tortricidae)’nin popülasyon gelişimini ve bulaşıklık oranını saptamak amacıyla 2012-2013 yıllarında çalışmalar yürütülmüştür. Zararlının popülasyon gelişimini belirlemede eşey feromon tuzakları her köye bir adet olacak şekilde kullanılmıştır. Lobesia botrana’nın bulaşıklık oranını belirlemek için, her bağda dört farklı sıra üzerinde rastgele seçilen 100 adet salkım kontrol edilerek bulaşıklık oranı tespit edilmiştir. Salkım güvesi her iki ilçede, yakalanan ergin sayıları bakımından hasat tarihine kadar üç, hasattan sonra da bir olmak üzere toplam dört tepe noktası oluşturmuştur. Hasat dönemine kadar tuzaklarda haftalık en fazla ergin, 2012 yılında Ahmetli’de Karaköy (394 adet) ve Turgutlu’da Derbent beldesi (439 adet)’nde 23 Ağustos tarihinde, 2013 yılında Ahmetli’de Ataköy (306 adet) ve Turgutlu’da Sarıbey (345 adet) köyünde 22 Ağustos tarihinde yakalanmıştır. Hasat döneminden sonra ise tuzaklarda haftalık en fazla ergin, 2012 yılında Ahmetli’de Gökkaya beldesi (477 adet) ve Turgutlu’da Akçapınar (504 adet) köyünde 30 Ağustos tarihinde, 2013 yılında Ahmetli’de Ataköy (426 adet) ve Turgutlu’da Sarıbey (647 adet) köyünde 12 Eylül tarihinde yakalanmıştır. Lobesia botrana’nın en yüksek bulaşıklık oranları; 2012 yılında Ahmetli’de Gökkaya beldesi ile Karaköy’de % 46, Turgutlu’da Sarıbey köyünde % 41 olarak 23 Ağustos tarihinde, 2013 yılında ise Ahmetli’de Gökkaya beldesinde % 58 ve Turgutlu’da Sarıbey köyünde % 62 olarak 22 Ağustos tarihinde tespit edilmiştir. Üreticilerimizin, Salkım güvesi ile mücadeleye karar verirken mutlak surette feromon tuzaklarında ergin sayısı başta olmak üzere diğer bazı kriterleri dikkate almaları gerekmektedir.
___
- Altay, M., Gürses, A., Erkam, B. ve Tüzün, Ş., 1978
Marmara Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia
botrana
Den.
&
Schiff.)
(Lepidoptera:
Tortricidae)’nin Biyoökolojisi ve Mücadelesi ile
Kullanılan İlaçların Bakiye Durumları Üzerinde
Araştırmalar, Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, Gıda
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele ve
Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Araştırma Şubesi,
8: 56-58.
- Altay, M., 1981. Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den.
& Schiff.) (Lep.: Tortricidae)’ne Karşı Tarımsal
Savaşta Erken Uyarı İstasyonlarının Çalışma
Düzeni, 1. Bağcılık Simpozyumu Entomoloji
Bildirisi, Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü, Erenköy-
İstanbul (Basılmamış).
- Altındişli, F.Ö., Kısmalı, Ş., 1996. Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. & Schiff.)
(Lepidoptera: Tortricidae) ile Mücadelede Kitle
Halinde Tuzakla Yakalama Yönteminin Uygulanma
Olanakları, Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, 24-28
Eylül 1996, Ankara.
- Altındişli, F.Ö., Koçlu, T., Hepdurgun, B., Özsemerci,
F., 2005. Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. &
Schiff.) ile Mücadelede Çiftleşmeyi Engelleme
Tekniğinin Kullanımında 6 Yıllık Deneyim, Türkiye
6. Bağcılık Sempozyumu Bildirileri, 19-23 Eylül
2005, Tekirdağ, Cilt: 1, 297-304 s.
- Anonim, 1999. Bağ Entegre Mücadele Teknik Talimatı,
T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal
Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 96 s.
- Anonim, 2005. Pratik Bağcılık, Manisa Tarım İl
Müdürlüğü, Çiftçi Eğitim ve Yayım Şube
Müdürlüğü, 2. Baskı, Manisa, 208 s.
- Anonim, 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatları,
Meyve ve Bağ Zararlıları, T.C. Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü,
Cilt 4, Ankara, 388 s.
- Anonim, 2012. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
İstatistik
Veri
Ağı,
http://iva.tarim.gov.tr/AppFolder/Raporlar [Erişim
Tarihi: 23 Haziran 2014].
- Anonim.
2013a,
http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/tarim/kuru_uzum
.pdf [Erişim Tarihi: 17 Mart 2014].
- Anonim.
2013b.
http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
[Erişim Tarihi: 18 Mart 2014].
- Anonim.
2016.
http://faostat3.fao.org/faostat-
gateway/go/to/download/Q/QC/E [Erişim Tarihi: 16
Temmuz 2018].
- Anonim,
2017.
http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
[Erişim Tarihi: 17 Temmuz 2018].
- Anteliff, A.J., 1992. Taxonomy-The Grapevine as a
Member of the Plant Kingdom (Ed.: B.G. Coombe
and P.R. Dry, Viticulture Vol. 1 Resources: 107-
117), Hyde Park Press, Adelaide.
- Ataç, Ö., Çevik, T. ve Zeki, C., 1987, Orta Anadolu
Bölgesi Bağlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana
Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin
Cinsel Çekici Tuzaklarla Mücadele Zamanının
Saptanması ve Bu Tuzakların Erken Uyarıda
Kullanılma Olanakları Üzerinde Araştırmalar,
Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16
Ekim 1987, Ege Üniversitesi Atatürk Kültür
Merkezi, Bornova, İzmir, Entomoloji Derneği
Yayınları, No: 3, s. 119-128.
- Ataç, Ö., Bulut, H., Çevik, T., 1990. Salkım Güvesi
(Lobesia botrana Den. & Schiff.)’ne Karşı Bacillus
thuringiensis’in Tek Başına ve Carbaryl’in Düşük
Dozu ile Birlikte Etkisinin Araştırılması, Türkiye II.
Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Eylül 1990,
Ankara, s. 127-135.
- Bulduk, S., 1986. Üzüm ve Üzümden Yapılan Besinlerin Beslenmemizdeki Yeri ve Önemi, Tarım
Orman ve Köyiş. Bak. Dergisi (TOK), Sayı: 3,
Ankara.
- Eltem, R., Aksoy, U., Altındişli, A., Sarıgül, N., Taşkın,
E., Aşkun, T., Ateş, M., Meyvacı, B., Arasıler, Z.,
Turgut, H., Kartal, N., 2003. Ege Bölgesi’nde
Çekirdeksiz Kuru Üzümlerde OTA Oluşumunun
Belirlenmesi, I. Ulusal Mikotoksin Sempozyumu, 18-
19 Eylül, İstanbul, 54-59.
- İlter, E., 1975. Çekirdeksiz Üzüm Bağlarında Telli
Goble Terbiye Sisteminin Yapılışı ve Bağların Şarjı,
Bitki, 2 (4): 411-491.
- İyriboz, N., 1938. Bağ Hastalıkları, Ziraat Vekaleti
Neşriyatı, Umumi Sayı: 323, Ziraat Hastalıkları,
Sayı: 2, Neşriyat Müdürlüğü, Ankara.
- Kacar, N., 1982. Ege Bölgesi Koşullarına Uygun Bazı
Üzüm Çeşitlerinde, Salkım Güvesi (Lobesia botrana
Den. & Schiff.) (Lep.: Tortricidae)’nin Zararı
Üzerinde Gözlemler, Türk. Bit. Kor. Derg., 6: 105-
109.
- Kaplan, C., Çınar, M., 1998. Güneydoğu Anadolu
Bölgesi Bağlarında Ana ve Ekonomik Öneme Sahip
Zararlılar ile Yararlıların Yıllık Popülasyon
Değişimleri ve Zararlıların Mücadeleye Esas Kritik
Biyolojik Dönemlerinin Saptanması, Diyarbakır
Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Meyve ve Bağ
Zararlıları Alanında Yayınlar (Yayınlanmamış,
Nihai Rapor).
- Karabulut, A., Demirel, N., 2014. Manisa İli Bağ
Alanlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. &
Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Popülasyon
Yoğunluğu ve Zarar Oranının Belirlenmesi, Türkiye
V. Bitki Koruma Kongresi, 3-5 Şubat 2014, Antalya,
s. 9.
- Karadağ, S., Aslan, K. A., Akgün, A., Arpacı, S.,
Sarpkaya, K., Doğruer, K. N., Çalışkan, M., 2011.
Organik Üzüm Yetiştiriciliği Organik Tarım
Araştırma Sonuçları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı,
Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, s.
43-50.
- Kısakürek, Ö.R., 1972, Güney Anadolu Bölgesi
Bağlarında Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den. &
Schiff.)’nin Yayılış Alanı, Bulaşma Oranı, Parazit ve
Predatörleri Üzerinde Ön Çalışmalar, Bitki Koruma
Bülteni, 12 (3): 183-186.
- Kovancı, B., Türkmen, C., Kumral, N.A., 2005. İznik
(Bursa) İlçesindeki Bağlarda Zararlı Salkım Güvesi
[Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lep.:
Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Dalgalanması
Üzerinde Araştırmalar, 6. Türkiye Bağcılık
Sempozyumu, 19-23 Eylül 2005, Tekirdağ, Cilt: 1,
289-296 s.
- Maçan, S., 1984. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde
Bağlarda Zarar Yapan Böcek Türleri, Önemlilerinin
Tanımları, Yayılışları ve Ekonomik Önemleri
Üzerine İncelemeler, Zirai Mücadele ve Zirai
Karantina Genel Müdürlüğü, Yayın No 3: 47 s.
- Mamay, M., Çakır, A., 2014. Şanlıurfa Merkez ilçe
bağlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana Denis &
Schiffermüller (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin ergin
popülasyon değişimi ve bulaşma oranının
belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 54(2): 103-114.
- Önçağ, G., 1975. Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi
(Lobesia botrana Den. & Schiff.)’nin Tanınması,
Yayılışı, Biyolojisi, Zararı, Doğal Düşmanları ve
Kimyasal Savaş İmkanları Üzerine Araştırmalar,
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai
Mücadele ve Zir. Karantina Genel Müd. Araştırma
Serisi, Teknik Bülten No: 26, İzmir, 68 s.
- Özbek, H., Güçlü, Ş., Hayat, R., Yıldırım, E., 1995.
Meyve, Bağ ve Bazı Süs Bitkileri Zararlıları,
Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fak. Yayınları,
Erzurum, 357 s.
- Özpınar, A., Albayrak, A., Görür, S.E.,
2004. Çanakkale İli Bağ Alanlarında Salkım Güvesi
[Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera:
Tortricidae)]’nin Popülasyon Gelişmesi ve Döl
Sayısının Belirlenmesi, Türkiye I. Bitki Koruma
Kongresi Bildiri Özetleri, 08-10 Eylül 2004,
Samsun, 101 s.
- Öztürk, N., Acıöz, S., 2010. Tarsus (Mersin) Bağlarında
Zararlı Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. &
Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Ergin
Popülasyon Değişimi, Bitki Koruma Bülteni, 2010,
Mersin, 50(3): 111-120 s.
- Öztürk, N., Şahin, Y., 2013. İslâhiye (Gaziantep)
Bağlarında Salkım Güvesi [Lobesia botrana Den. &
Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Ergin
Popülasyon Değişimi, Alatarım Cilt 12 (1): 49-55 s.
- Ringot, D., Chango, A., Schneider, Y.J., Larondelle, Y.,
2006. Toxicokinetics and Toxicodynamics of
Ochratoxin A, an Update, Chemico-Biological
Interactions, 159: 18-46.
- Saeidi, K., Kavoosi, B., 2011. Seasonal Flight Activity
of the Grape Berry Moth, Lobesia botrana Den. &
Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae) in Sisakht Region,
Iran, African Journal of Agricultural Research, 6
(15): 3568-3573.
- Sipahi, R., 1956. Idiocerus stali Fieb. ve Polychrosis
botrana Schiff. Yaşayışı ve Mücadelesi, Gaziantep
Zirai Araştırma Enstitüsü.
- Şekerden Çağlar, Y., 2009. Hatay İli Bağ Alanlarındaki
Zararlılar, Yayılışları, Parazitoit ve Predatörler ile
Lobesia botrana Den. & Schiff. (Lepidoptera:
Tortricidae)’nın
Popülasyon
Gelişmesinin
Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora
Tezi, Adana, 126 s.
- Westwood, M.N., 1993. Temperate-Zone Pomology,
Physiology and Culture, Timber Press Inc. Portland,
Oregon, 523 p.
- Winkler, A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M., Lider, L.A.,
1974. General Viticulture Univ. Calif. Press.
Berkeley and Los Angeles, 710 p.