Amaç: İnsanın fiziksel çevresinde yaptığı bir değişim olan göç, çok çeşitli ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal ve psikolojik sonuçları da beraberinde getirir. Zorunlu olarak yapılan iç göçlerde ise, bu sorunlara farklı boyutlar eklenmekte, çeşitli düzeylerde bu göçün tanımı bile yapılamamaktadır. Günümüzde ise iç göçler de mültecilik sorunu kadar önemli bir konuma sahiptir. Türkiye yüzyıllardır göç hareketleri yaşayan bir ülke olmuştur. Son yıllarda ise bu göçlere, farklı bir niteliği olan zorunlu iç göçler de eklenmiştir. Bu süreçte çok çeşitli travmatik olaylarla karşılaşan göçmenlerin önemli ruhsal ve sosyal sorunlarının olabileceği açıktır. Bu çalışma önemli oranda iç göç alan bir metropol olan İstanbul'da zorunlu olarak göç eden kişilerin sosyal ve ruhsal sorunlarının saptanması, zorunlu göçün ruhsal sonuçların ağır bir travmatik yaşantı olan işkenceyle karşılaştırılması ve olası çözüm önerilerinin ortaya konulabilmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma multidisipliner bir çerçevede şekillendirilmiştir. Sosyolojik ağırlıklı olan hane görüşmelerinde 60 kişiye kartopu örneklem yöntemi ile ulaşılmış, klinik psikiyatrik görüşmelerde ise, bu hanelerden veya dışından katılan 160 kişi 4 gruba ayrılarak tanısal amaçlı görüşmeye alınmışlardır. Zorunlu iç göç yaşantısının ruhsal travmatik atkilerini değerlendirebilmeyi amaçlayan bu görüşmede gruplar; sadece i. işkence, ii. işkence ve zorunlu iç göç, iii. zorunlu iç göç, iv. bu olaylardan hiçbirini yaşamamış olan kişilerden oluşmuştur. Görüşmeler hane ve klinik görüşmeler ile desteklenmiş ve veriler kalitatif olarak değerlendirilmiştir. Sonuç: Sonuç olarak zorunlu göç yaşayan erkek, kadın ve çocukların önemli ekonomik, toplumsal ve politik sorunları olmakla birlikte aile yapısı da değişmekte, uyum güçlükleri ortaya çıkmaktadır. Psikiyatrik açıdan ise, göç sonucu sadece travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) değil, aynı zamanda depresyon ve diğer anksiyete ve somatoform bozuklukları ortaya çıkabilmektedir. Tartışma: Zorunlu göç de işkence kadar insan psikolojisine olumsuz etkide bulunan deneyimlerdir. Bu deneyimleri bir arada yaşamak sorun ve bozuklukların artmasına yol açmaktadır. Çözümün ise yine çok boyutlu olması gerekmekte, siyasal, hukuksal ve ekonomik önlemlerin yanısıra mutlaka sağlığa özellikle de ruh sağlığına önem verilmelidir. Yaklaşımlarda ise toplum temelli bir yönelim daha yararlı olacaktır.