Önder KAVAKÇI, Mustafa BİLİCİ, Gamze ÇAM, Metin ÜLGEN

Trabzon ilinde elli beş yaşından büyüklerde depresyon ve bilişsel bozulma yaygınlığı

Amaç: Trabzon ilinde 55 yaş ve üzerindekilerde depresyon ve bilişsel bozulma yaygınlığını ve bu bozuklukların sosyodemografik değişkenlerle olan ilişkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Trabzon ilini temsil eden 55 yaş ve üzeri 3093 kişi ile görüşülmüştür. Araştırmada sosyodemografik veri formu, Mini-Mental Durum Muaye-nesi Ölçeği Standart Formu (SMMDM), Geriatrik Depresyon Ölçeği, Modifiye Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Enstrü-mental Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçekleri kullanılmıştır. Bulgular: Trabzon ilinde 55 yaş üzeri grupta depresyon yaygınlığı %13.6, bilişsel bozulma yaygınlığı %17.1 olarak bulunmuştur. Depresyon varlığı anlamlı düzeyde kadınlarda ve bilişsel bozulması olanlarda saptanmıştır. Yaşla birlikte depresyon görünme oran-ları anlamlı olarak artmaktadır. Kadın olmak, yaşın ilerlemesi, dul olmak, düşük eğitim düzeyi, Hipertansiyon (HT), sigara kullanımı, kafa travması öyküsü, miyokard infarktüsü, serebrovasküler olay (SVO) öyküsü, Parkinson hastalığı, romatizmal hastalık öyküsü, sol el tercihi depresyon için risk faktörü olarak belirlenmiştir. SMMDM puanlarının artması erkek olmak, eğitim süresinin artması, sigara kullanımı depresyon riskini azaltıyor bulunmuştur. Bilişsel bozulma için risk etkenleri, kadın olmak, yaşın ilerlemesi, evli olmamak, eğitimsiz olmak, kafa travması, SVO öyküsü, Parkinson hastalığı, romatizmal hastalık öyküsü ve depresyon olarak bulunmuştur. Erkek cinsiyet, eğitimin artması, evli olmak, alkol ve sigara kullanımı bilişsel bozulma için riski azaltıyor bulunmuştur. Bilişsel bozulması olan birey sayısı ve bilişsel bozulmanın düzeyi yaşla birlikte artmaktadır. Sonuçlar: Depresyon ve bilişsel bozulma elli beş yaş ve üzeri popülasyonda yaygındır, yaşın ilerlemesi ile de artmaktadır ve birbirleri ile karşılıklı ilişkili görünmek-tedir. Kadınlar iki bozukluk için de daha büyük risk altındadır. Eğitimin artırılması ve bedensel sağlığın korunması iki bozukluk için de koruyucu olabilir. (

Prevalence of depression and cognitive impairment in old age in Trabzon

Objective: The aim of this study is to determine the prevalence of depression and cognitive impairment, in addi-tion to investigate the relation between these disorders and sociodemographic variables in 55 years of age and older population of Trabzon city. Methods: There has been interviewed with the aged of 55 and over 3093 people who represented Trabzon province. In the study, sociodemographic data form, the Standardized Mini Mental State Examination (MMSE) form, Geriatric Depression Scale forms were administered. Results: The prevalence of the depression was found to be 13.6% and the prevalence of the cognitive impairment was detected as 17.1% in the 55 years and over aged group in the province of Trabzon. The presence of depression was detected significantly in females and in those with cognitive impairment. The rate of occurring depression has increased significantly with age. Female gender, ageing, to be widowed, low educational level, hypertension, smoking, a history of head trauma, myocardial infarction, cerebrovascular accident (CVA), Parkinson's disease, a history of rheumatic dis-ease, left-handedness were determined as the possible risks for depression. Increased MMSE score, male gender, longer educational period, smoking was found out as reduce the risk of depression. The risk factors for cognitive impairment include; female gender, ageing, being single, being uneducated, head injury, CVA, Parkin-son's disease, a history of rheumatic disease and depression. Male gender, increased educational level, being married, alcohol and tobacco use was found to decrease the risk for cognitive impairment. The number of indivi-duals with cognitive impairment and the level of cognitive impairment increase with age. Conclusion: Depres-sion and cognitive impairment are common in in 55 years of age and older population, and increase with age progression and seem to be related to each other. Women are under greater risk for both disorders. Improving education and physical health protection may be protective for both disorders.

PDF

___

1. Green RC. Alzheimer’s disease and other dementing disorders in adults. Clin Neurol 1995; 1:84.
2. Beekman AT, Copeland JR, Prince MJ. Review of community prevalence of depression in later life. Br J Psychiatry 1999; 174:307-311.
3. Djernes JK. Prevalence and predictors of depression in populations of elderly: a review. Acta Psychiatr Scand 2006; 113:372-387.
4. Alexopoulos G. Duygu durum bozuklukları. Geriatrik Psikiyatri. B Sadock, V Sadock V (Eds.), Kaplan & Saddock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, sekizinci baskı, Ankara, Güneş Kitabevi, 2007.
5. Uçku R, Küey L. Yaşlılarda depresyon epidemiyolojisi: Yarı-kentsel bir bölgede 65 yaş üzeri yaşlılarda kesitsel bir alan araştırması. NöroPsikiyatri Arşivi 1992; 29:15-20.
6. Bekaroglu M, Uluutku N, Tanriover S, Kirpinar I. Depres-sion in an elderly population in Turkey. Acta Psychiatr Scand 1991; 84:174-178.
7. Karadağ M. Elazığ Il Merkezinde Yaşlılarda Depresyon Belirtilerinin Yaygınlığı ve Etkileyen Faktörler. Yayınlan-mamış Uzmanlık Tezi, Elazığ, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2008.
8. Panza F, Frisardi V, Capurso C, D'Introno A, Colacicco AM, Imbimbo BP, et al. Late-life depression, mild cog-nitive impairment, and dementia: possible continuum? Am J Geriatr Psychiatry 2010; 18:98-116.
9. 1997 Genel Nüfus Tesbiti il ve ilçelerin şehir ve köy nüfusları kesin sonuçları. Ankara, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, 1998.
10. Lwanga SK, Lemeshow S. Sağlık Araştırmalarında Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi Pratik El Kitabı. O Hayran (Çev.), Marmara Üniversitesi Yayın No. 522, Tıp Fakültesi Yayın No.5, 1993, s.32.
11. Barberger-Gateau P, Commenges D, Gagnon M, Leten-neur L, Sauvel C, Dartigues JF. Instrumental activities of daily living as a screening tool for cognitive impairment and dementia in elderly community dwellers. J Am Geriatr 1992; 40:1129-1134.
12. Ertan T, Eker E, Şar V. Geriatrik depresyon ölçeğinin Türk yaşlı nüfusunda geçerlilik ve güvenilirliği. Nöro-psikiyatri Arşivi 1997; 34:62-71
13. Ertan T, Eker E, Güngen C, Engin F, Yaşar R, Kılıç G, et al. The Standardized Mini Mental State Examination for illeterate Turkish elderly population. 2th International Symposium on Neuropsycological Assesment of Mental and Behavioral Disorders, August 28-30 1999, Bursa.
14. Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. The Stan-dardized Mini Mental State Examination in Turkish. Int Psychogeriatr 1999; 11(Supp.1):PC026.
15. Fratiglioni L, De Ronchi D, Aguero-Torres H. World wide prevalence and incidence of dementia. Drugs and Aging 1999; 15:365-375.
16. Weissman MM, Leaf PJ, Holzer CE 3d,, Myers JK, Tischler GL. The epidemiology of depression. An up date on sex differences in rates. J Affect Disord 1984; 7:179-188.
17. Onrust SA, Cuijpers P. Mood and anxiety disorders in widowhood: a systematic review. Aging Ment Health 2006; 10:327-334.
18. Ceylan ME, Göka E. Yaşlılık ve psikiyatri. Biyolojik Psiki-yatri, Cilt 2, 1998, s.87-165.
19. de Leon MJ, la Regina ME, Ferris SH, Gentes CI, Miller JD. Reduced incidence of left-handedness in clinically diagnosed dementia of Alzheimer type. Neurobiol Aging 1986; 7:161-164.
20. Alexopoulos G, Meyers B, Young R, Kalayam B, Kokuma T, Gabrielle M, et al. Executive dysfunction and long term outcomes of geriatric depression. Arch Gen Psychiatry 2000; 57:257-290.
21. Prencipe M, Casini AR, Ferretti C, Lattanzio MT, Fiorelli M, Culasso F. Prevalence of dementia in an elderly population effects of age, sex and education. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1996; 60:628-633.
22. Helmer C, Damon D, Letenneur L, Fabrigoule C, Barberger-Gateau P, Lafont S, et al. Marital status and risk of Alzheimer’s disease: a French population-based cohort study. Neurology, 1999; 53:1953-1958.
23. Guo Z, Cupples LA, Kurz A, Aurbach SH, Volicer L, Chui H, et al. Head injury and risk of AD in the MIRAGE study. Neurology 2000; 54:1316-1323.
24. Tzourio C, Anderson C. Blood pressure reduction and risk of dementia in patients with stroke: rationale of the dementia assesment in PROGRESS (Perindopril Pro-tection Againnst Recurrent Stroke Study). J Hypertens 2000; 18(Suppl.1):21-24.
25. Marder K, Tang M-X, Alfaro B, Mejia H, Cote L, Louis E, et al. Risk of Alzheimer’s disease in relatives of Parkinson’s disease patients with and without dementia. Neurology 1999; 52:719-724.
26. Jorm AF. Is depression a risk factor for dementia or cognitive decline? A review. Gerontology 2000; 46:219-227.
27. Ischaki E, Gratziou C. Smoking and depression: Is smoking cessation effective? Ther Adv Respir Dis 2009; 3:31-8.
28. Dokmeci D. Ibuprofen and Alzheimer's disease. Folia Med (Plovdiv) 2004; 46:5-10.
29. Whitehouse PJ, Martino AM, Wagster MV. Reductions in (3H) nicotinic acetylcholine binding in Alzheimer’s dis-ease and Parkinson’s disease: an autoradiographic study. Neurology 1988; 39:720-723.
30. Shimohama S, Taniguchi T, Fujiwara M. Changes in nicotinic and muscarinic cholinerjic reseptors in Alz-heimer-type dementia. J Neurochem 1986; 46:288-293.
31. Flicker L. Modifiable lifestyle risk factors for Alzheimer's disease. J Alzheimers Dis 2010; 20:803-811.
32. Brust JC. Ethanol and cognition: indirect effects, neuro-toxicity and neuroprotection: a review. Int J Environ Res Public Health 2010; 7:1540-1557.