LÜTFİYE SÖĞÜTLÜ, Şakir ÖZEN, Cenk VARLİK, Ahmet GÜLER

Toplum ruh sağlığı merkezinde şizofreni hastalarına ruhsal toplumsal beceri eğitimi uygulanması ve sonuçları

Amaç: İlaçlar ilk seçenek olmakla birlikte, şizofreni tedavisinde tek başına yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada, Ruhsal Toplumsal Beceri Eğitiminin (RUTBE) Toplum Ruh Sağlığı Merkezi tarafından tedavi edilen ve izlenen bir grup hastada uygulanması ve sağladığı yararların kontrol grubu kullanılarak test edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza Küçükçekmece Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'nde düzenli olarak ayaktan tedavi gören, çalışma ölçütlerine uyan 30 kişiden oluşan çalışma grubu ve 30 kişiden oluşan kontrol grubu olmak üzere toplam 60 hasta alındı. Çalışma grubu hastaları üç gruba ayrılarak eğitim haftada bir kez kırk beşer dakikalık iki ders olarak 18 oturumda verildi ve yaklaşık beş ayda tamamlandı. Test bataryası iki gruba araştırmacı tarafından eğitimin başlangıcında ve bitiminde uygulandı. Test bataryası kapsamında hastalaraSosyodemografik Veri Formu, Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS), Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği (CŞSÖ), İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçeği (İÜBDÖ), Psikotik Bozukluğu Olan Hastalarda İlaç Tedavisine Uyumsuzluğu Değerlendirme Ölçeği (İTUDÖ), Şizofreni Hastaları Yaşam Niteliği Ölçeği (ŞHYNÖ) ve Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ) uygulandı. Bulgular: RUTBEbaşlangıç ve bitiminde iki grubun ölçek puanları karşılaştırıldığında, PANSS pozitif belirtiler alt ölçeği puanında anlamlı fark saptanmamıştır. PANSS negatif belirtiler alt ölçeği, genel psikopatoloji alt ölçeği ve PANSS toplam puanında belirgin düşme bulunmuştur. Çalışma grubunda CŞDÖ, İÜBDÖ, İTUDÖ, ŞHYNÖ, SİÖpuanlarıeğitim sonrasında anlamlı derecede düzelmiştir. Sonuç: Şizofreni gibi bireyin uyum ve işlevsellik düzeyinin belirgin olarak bozulması ile karakterize, kronik gidişli hastalıklarda ruhsal toplumsal yaklaşımlar ön plana çıkmaktadır. Şizofreni hastalarının tedavisine RUTBE eklenmesi hastaların psikopatolojilerinde, depresyon düzeylerinde, iç görülerinde, ilaç uyumlarında, yaşam kalitelerinde ve işlevselliklerinde belirgin düzelme sağlamıştır.

Psychosocial skill training applied to schizophrenia patients at community mental health center and the results

Objective: Although the first choice for the treatment of schizophrenia is drugs, using merely the drugs is insufficient to treat schizophrenia. The main purpose of the study is to provide Psychosocial Skills Training (PSST) to a group of patients who have been treated and consulted by the Community Mental Health Center; and also to test the argued benefits of the treatment comparing the patients with a control group. Methods: Sixty patients who had been receiving regular outpatient treatment at Küçükçekmece Community Mental Health Center and who met the study criteria were chosen as the participants of the study. Both the study group and the control group were composed of 30 patients each, totally 60 patients. The PSSTgroup was divided into three subgroups and the training was given in two sessions each of which lasted forty five minutes. Totally 18 sessions were conducted in ap-proximately five months. The test battery was applied to both the study and the control groups by the researcher at the beginning and at the end of the study. In the test battery, the following tests were applied to the patients: Socio Demographic Data Form, Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS), Calgary Schizophrenia Depression Scale (CSDS), Schedule for Assessing the Three Components of Insight (SATCI), Drug Treatment Compliance Rating Scale in Patients with Psychotic Disorders (DTCRS), Quality of Life Scale for Schizophrenia Patients (QLSSP), Social Functionality Scale (SFS). Results: When two groups were compared at the beginning and at the end of the study, significant difference was observed in negative symptoms sub-scale, general psycho-pathology subscale and PANSS total points. In the study group, the points of CSDS, SATCI, DTCRS, QLSSP, SFS improved/increased significantly after the training. Conclusion: For the treatment of chronic mental diseases such as schizophrenia, which is characterized by notable malfunctioning in the socialization and functionality of the patients, psychosocial approaches have become quite popular and agreed upon methods. Adding PSSTto the treatment of schizophrenia patients whose routine policlinic follow-up activities were performed regularly has caused considerable improvement in psychopathologies, depression levels, insight, compliance, life qualities and functionalities of the patients.

PDF

___

Uğur M, Balcıoğlu İ, Kocabaşoğlu N (Eds.). İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri: Türkiye'de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar. Sempozyum Dizisi No.62, İstanbul, 2008, s.49-58.
Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 2011, s.242-324.
Eren İ, Şimşek D, Çalışkan AM. Şizofreni hastalarında yeti yitimi ve belirti şiddetinin yaşam kalitesine etkisi. Düşünen Adam 2010; 23:68-78.
Uzbay İT. Şizofreni tedavisinde yeni farmakolojik yaklaşımlar. Turk Psikiyatri Derg 2009; 20:175- 182.
Murray C, Lopez A. The Global Burden of Disease. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1996, p.21
Doğan O. Şizofrenik bozukluklarda ruhsal toplumsal yaklasımlar. Anadolu Psikiyatri Derg 2002; 3:240-248.
Heinssen RK, Liberman RP, Kopelowicz A. Psychosocial skills training for schizophrenia: lessons from the laboratory. Schizophr Bull 2000; 26(1):21-46.
Green MF. What are the functional consequences of neurocognitive deficits in schizophrenia? Am J Psychiatry 1996; 153(3):321-330.
Penadés R, Boget T, Lomeña F, Bernardo M, Mateos JJ, Laterza C, et al. Brain perfusion and neuropsychological changes in schizophrenic patients after cognitive rehabilitation. Psychiatry Res 2000; 98(2):127-132.
Dogan S, Dogan O, Tel H, Coker F, Polatoz O, Dogan FB. Psychosocial approaches in outpatients with schizophrenia. Psychiatr Rehabil J 2004; 27:279-282.
Dixon L, Adams C, Lucksted A. Update on family psychoeducation for schizophrenia. Schizophr Bull 2000; 26(1):5-20.
Van Putten T, May PR. Subjective response as a predictor of outcome in pharmacotherapy: the consumer has a point. Arch Gen Psychiatry 1978; 35:477-480.
Bustillo JKS, Lauriello J. Schizophrenia: psychosocial treatment. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2000; p.1210-1217.
Yıldız M. Şizofrenide ruhsal toplumsal tedaviler. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005; 1(12):67-73.
Yıldız M. Şizofrenide ruhsal toplumsal beceri eğitiminde içerik ve etkinlikler. Klinik Psikiyatri 2001; 4:119-123.
Liberman RP Social and Independent Living Skills: Medication-Management Module, Trainer's Manuel. UCLA Department of Psychiatry, Los Angeles, CA, 1996.
Liberman RP Social and Independent Living Skills: Recreation for Leisure Module, Trainer's Manuel. UCLA Department of Psychiatry, Los Angeles, CA, 1987.
Liberman RP Social and Independent Living Skills: Symptom Management Module, Trainer's Manuel. UCLA Department of Psychiatry, Los Angeles, CA, 1988.
Yıldız M. Şizofreni Hastaları için Ruhsal Toplumsal Beceri Eğitimi Eğitici Elkitabı. Ankara: Türkiye Sosyal Psikiyatri Yayınları, 2001.
Kay SR, Fiszbein A, Opler LA. The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophr Bull 1987; 13:261-276.
Kostakoğlu AE, Batur S, Tiryaki A, Göğüş A. Pozitif ve negatif sendrom ölçeğinin (PANSS) Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 1999; 14:23-32.
Birchwood M, Smith J, Cochrane R, Wetton S, Copestake S. The social functioning scale. The development and validation of a new scale of social adjustment for use in family intervention programmes with schizophrenic patients. Br J Psychiatry 1990; 157:853-859.
Yaprak Erakay S. Şizofreni Tanılı Hastalarda Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ) Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Araştırılması. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Atatürk Eğitim ve Araş- tırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği, İzmir, 2001.
Addington D, Addington J, Maticka-Tyndale E. Specificity of the Calgary Depression Scale for schizophrenia. Schizophr Res 1994; 11:239-244.
Aydemir Ö, Esen Danacı A, Deveci A, İçelli İ. Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. Nöropsikiyatri Arşivi 2000; 37(2):82-86.
Heinrichs DW, Hanlon TE, Carpenter WT. The quality of life scale: An Instrument for Rating the schizophrenic deficit syndrome. Schizophr Bull 1984; 10:388-398.
Soygür H, Aybaş M, Hınçal G, Aydemir Ç. Şizofreni hastaları için yaşam nitelikleri ölçeği: güvenirlik ve yapısal geçerlik çalışması. Düşünen Adam 2000; 13:204-210.
David AS. Insight and psychosis. Br J Psychiatry 1990; 156:798-808.
Arslan S, Günay Kılıç B, Karakılıç H, Coşar B, Işıklı S, Işık E. İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçeği: Güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Türkiye'de Psikiyatri 2001; 3:17-24.
Aker T, Üstünsoy S, Kuğu N, Yazıcı A. Psikotik bozukluğu olan hastalarda tedaviye uyum ve ilaç tedavisine uyumsuzluğu değerlendirme ölçeği, 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Poster Bildirisi, 2000.
Deveci A, Esen-Danaci A, Yurtsever F, Deniz F, Gürlek Yüksel E. Şizofrenide psikososyal beceri eğitiminin belirti örüntüsü, içgörü, yaşam kalitesi ve intihar olasılığı üzerine etkisi. Turk Psikiyatri Derg 2008; 19(3):266-273.
Yıldız M, Tural Ü, Kurdoğlu S, Önder ME. Şizofreni rehabilitasyonunda aile ve gönüllülerle yürütü- len bir kulüp-ev denemesi. Turk Psikiyatri Derg 2003; 14(4):281-287.
Goldman CR, Quinn. Effects of a patient education program in the treatment of schizophrenia. Hosp Community Psychiatry 1988; 39(3):282-286.
Moriana JA, Alarcón E, Herruzo J. In-home psychosocial skills training for patients with schizophrenia. Psychiatr Serv 2006; 57(2):260- 272.
Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S, Aker T, Özgen G, Ekmekçi H, ve ark. Şizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi -- Belirtilerle başetme ve ilaç tedavisi yaklaşımının türkiye'de çok merkezli bir uygulaması. Turk Psikiyatri Derg 2002; 13(1):41-47.
Yıldız M, Veznedaroglu B, Eryavuz A, Kayahan B Psychosocial skills training on social functioning and quality of life in the treatment of schizophrenia: a controlled study in Turkey. Int J Psychiatry Clin Pract 2004; 8(4):219-225.
Üçok A, Atlı H, Çetinkaya Z ve P.E. Kandemir. Şizofreni hastalarında bütüncül yaklaşımlı grup tedavisinin yaşam kalitesine etkisi: bir yıllık uygulama sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi 2002; 39:113-118.
Roder V, Brenner HD, Müller D, Lächler M, Zorn P, Reisch T, et al. Development of specific social skills training programmes for schizophrenia patients: results of a multicentre study. Acta Psychiatr Scand 2002; 105(5):363-371.
Liberman RP, Mueser KT, Wallace CJ. Social skills training for schizophrenic individuals at risk for relapse. Am J Psychiatry 1986; 143(4):523- 526.
Benton MK, Schroeder HE. Social skills training with schizophrenics: a meta-analytic evaluation. J Consult Clin Psychol 1990; 58(6):741-747.
Glynn SM, Marder SR, Liberman RP, Blair K, Wirshing WC, Wirshing DA, et al. Supplementing clinic-based skills training with manual-based community support sessions: effects on social adjustment of patients with schizophrenia. Am J Psychiatry 2002; 159(5):829-837.