Toplum ruh sağlığı hizmetlerinde epidemiyolojik çalışmalar ve toplum ruh sağlığı hemşireliğinin rolü

Toplum ruh sağlığı hizmetlerinin amacı, ruh hastalıklarını önlemek ve ruh hastalığı tanısı konmuş olan bireylerin bakımını sağlamaktır. Toplum ruh sağlığı hizmetlerini içeren epidemiyolojik çalışmalar ise, ruhsal bozukluklar açısından, tanımlanmış bir popülasyondaki yaygınlık ve sıklığı araştırır. Öncelikle bu bireylerin durumlarının araştırılması, tüm toplumun ruh sağlığı gereksinimlerinin tanınmasına olanak tanıyacaktır. Toplum ruh sağlığı hizmetleri ekibi, psikiyatristler, pratisyen hekimler, toplum ruh sağlığı hemşireleri, psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları gibi profesyonelleri kapsamaktadır. Toplum ruh sağlığı hemşireliğinin rolleri temel olarak alanda ruh sağlığı bakımı vermeyi, disiplinler arası iş birliği uygulama modellerini gerçekleştirmeyi, psikososyal rehabilitasyon ve önleme etkinliklerini göstermeyi ve iyileştirme programlarını içerir. Bu yazıda, toplum ruh sağlığı hizmetlerinde epidemiyolojik çalışmalar ve toplum ruh sağlığı hemşireliğinin rolleri açıklanmaktadır.

Epidemiological studies in community mental health services and roles of the community mental health nursing

The goals of community mental health services are to prevent mental illness and care for those with diagnosed mental illness and prevent mental illness. Epidemiological studies in community mental health services, examine the incidence and prevalence of mental disorders in a defined population. Because they are expensive to carry out, most of the assessment studies of community needs use results from previous studies and apply these findings to their situation. The staffs in community mental health services are psychiatrists, general practitioners, community mental health nurses, psychologists and social workers, etc. Roles of the community mental health nursing include primary mental health care, developing interdisciplinary collaborative practice models, psycho¬social rehabilitation and prevention, and wellness programs. In this article, epidemiological studies in community mental health services and roles of the community mental health nursing are described.

___

  • 1. Özgür G, Karaaslan A, Çam O, Gürkan A, Dülger-ler Ş, Uysal O. Bornova Sağlık Grup Başkan-lığı’na bağlı toplumda ruhsal belirtilerin değer-lendirilmesi. E.Ü. Rektörlüğü Araştırma Fonu, Proje No:1995 HYO-06, İzmir, 1998.
  • 2. Öztürk MO. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Altıncı baskı, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995, s.101-113.
  • 3. Köknel Ö. Genel ve Klinik Psikiyatri. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 1989.
  • 4. The World Health Organization (WHO). (http://www.who.int/mental_health/en/), 2002. 5. Öniz A. Temel Sağlık Hizmetleri ve Ruh Sağlığı Seminer Notları. İzmir, İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, 2001.
  • 6. Güleç C. Toplum ruh sağlığı açısından psikiyatrik epidemiyoloji. M Bertan, Ç Güler (eds), Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Ankara, Güneş Kitabevi, 1995, s.442-453.
  • 7. Çelikkol A. Ruhsal bozukluklar önlenebilir mi? http://www.celikkol.org/popularpsikiyatri.htm e.t: (21.03.2005), 2005.
  • 8. Ruiz M J. Community mental health. BS Johnson (ed), Psychiatric Mental Health Nursing, Philadelphia, JB Lippincott, 1993, s.748-755.
  • 9. Worley NK. Community psychiatric nursing care. G Stuart, MT Laraia (eds), Principles and Practice of Psychiatric Nursing, South Carolina, 1998, s.716-733.
  • 10. Küey L. Temel sağlık hizmetleri içinde birinci basamak ruh sağlığı çalışması. Ruh Sağlığı Bülteni, Ankara, 1993, s.15-19.
  • 11. Pektekin Ç, Aştı N. Toplum Ruh Sağlığı Uygulama Programı Rehberi. İstanbul, İ.Ü. Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, 1999-2000.
  • 12. Çelikkol A. Koruyucu ruh sağlığı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Ders Notları. İzmir, Ege Üniversitesi Yayın Bürosu, 2001, s.151-152.
  • 13. Sundeen SJ. Psychiatric rehabilitation. G Stuart, MT Laraia (eds), Principles and Practice of Psychiatric Nursing, Mariland, 1998, s.243-263.
  • 14. Buzlu S, Küçük L. Psikiyatride rehabilitasyon. 34. Ulusal Psikiyatri Kongresi (29 Eylül-3 Ekim 1998, İzmir) Özet Kitabı, İzmir, 1998, s.250.
  • 15. Pektaş İ, Çam O. Psikiyatrik rehabilitasyon ve hemşirelik. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 18:153-162.
  • 16. Ögel K. Toplumsal Psikiyatri. C Güleç, E Köroğlu (eds.): Psikiyatri Temel Kitabı, Ankara, Mediko-Graphics Ajans ve Matbaacılık, 1998, s.1319-1328.
  • 17. Doğan O. Şizofreni Epidemiyolojisi. IV. Anadolu Psikiyatri Günleri Bilimsel Çalışmaları (1-3 Haziran 1995, Konya), Tam Metin Kitabı, Konya, 1995, s.70-74.
  • 18. Fabrega JRH. Uluslar arası psikiyatrinin kavramsal sorunları. K Sayar (haz), Kültür ve Ruh Sağlığı Küreselleşme Koşullarında Kültürel Psikiyatri. S Yücesoy (çev), İstanbul, 2003, Metis Yayınları, s.129-130.
  • 19. Littlewood R. Azınlıklar, Irkçılık ve Psikiyatri. S Yücesoy (çev), K Sayar (haz), Kültür ve Ruh Sağlığı Küreselleşme Koşullarında Kültürel Psikiyatri, İstanbul, Metis Yayınları, 2003, s.306-308.
  • 20. Sağlık Bakanlığı. Ruhsal Bozukluğu Olanları Dışlamayalım Tedavi İçin Cesaretlendirelim. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kitapçığı: 2, 2001, s.4-5, 16.
  • 21. Küey L. Psikiyatrik epidemiyoloji. C Güleç, E Köroğlu (eds), Psikiyatri Temel Kitabı, Ankara, MedikoGraphics Ajans ve Matbaacılık, 1998, s.201-219.
  • 22. Doğan O, Akyüz G, Kaya B, Önder Z, Özkürkçügil A. Ruhsal Bozuklukların Epidemiyolojisi II. Sivas, Dilek Matbaası, 1996.
  • 23. Özaltın G. Psikiyatride disiplinlerarası yaklaşımlar ve ekip çalışması. N Kum (ed), Psikiyatri Hemşireliği El Kitabı, birinci baskı, İstanbul, Birlik Ofset, 1996, s.181-213.
  • 24. Keltner LN. Introduction to Psychiatric Nursing. LN Keltner, LH Schwecke, CE Bostrom (eds), Philadelphia, Mosby-Year Book, 1995, s.3-15.
  • 25. Buckwalter KC. Community mental health and home care. GK McFarland, MD Thomas (eds), Psychiatric Mental Health Nursing, Philadelphia, JB Lippincott, 1991, s.893-901.