Şizofreni hastalarında olanzapine bağlı kilo alımıyla IRS-1 Gly972Arg (insulin reseptör substratı) gen polimorfizmi arasındaki ilişki

Amaç: İkinci kuşak antipsikotiklere bağlı kilo alımı diyabete ve metabolik sendroma neden olabilen önemli bir problemdir. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda antipsikotiklere bağlı kilo alımında genetik etkenlerin rol oynayabileceği belirtilmektedir. Biz bu çalışmada IRS-1 Glyp972Arg gen polimorfizmi ile olanzapine bağlı kilo alımı arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmaya DSM-IV’e göre şizofreni tanısı konmuş 95 hasta alındı. Hastaların kilosu ve vücut kitle indeksi ve kan glikoz düzeyi çalışmanın başlangıcında ve altı haftalık olanzapin kullanımı sonrasında ölçüldü. Hastalardan alınan kan örnekleri ile genetik analiz yapıldı. Veriler tanımlayıcı yöntemlerle değerlendirildi ve iki grup arasındaki fark Mann-Whitney-U testi ile karşılaştırıldı. Bulgular: Hastaların 84’ü Glisin/Glisin polimorfizmine sahipken, 11’i Glisin/Arjinin polimorfizmine sahipti. Çalışma sonunda Glisin/Glisin polimorfizmine sahip hastalar daha çok kilo almış olmalarına karşın, kilo değişiklikleri ve vücut kitle indeksinde olan değişiklikler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. Sonuç: Sonuçlarımız IRS-1 Gly972Arg polimorfizmi ile olanzapine bağlı kilo alımı arasında bir ilişki bulunmadığını göstermiştir. Ancak diğer IRS genotiplerinin antipsikotiklere bağlı vücut kilo değişikliğiyle ilişkisinin araştırılması antipsikotiklere bağlı kilo alımının düzeneklerini anlamamıza yardımcı olabilir.

The relation between IRS-1 Gly972Arg (insulin receptor substrate) gene polymorphism and olanzapine induced weight gain

Objective: Antipsychotic induced weight gain is a major problem for second generation antipsychotics which may lead to diabetes and metabolic syndrome. Recent studies were mentioning that genetic factors might be relevant in antipsychotic induced weight gain. Aim of this study is evaluation of the association between IRS-1 Glyp972Arg polymorphism and olanzapine induced weight gain. Methods: Total of 95 patients whom were diagnosed as schizophrenia by DSM-IV criteria were included to study. Body weight, body mass index and blood glucose levels of all patients were checked at the beginning and six weeks after olanzapine treatment. Blood for DNA analysis were obtained from patients and analyzed as mentioned in literature. Data were evaluated with descriptive methods and Mann Whitney U test was used for comparison of two groups. Results: Eighty and four of patients had Glycine/Glycine and 11 patients had Glycine/Arginine genotype of IRS-1 Gly972Arg polymorphism. Despite the patients with Glycine/Glycine polymorphism gained more weight than patients with Glycine/Arginine poly-morphism, the difference between Glycine/Glycine and Glycine/Arginine groups for weight change and body mass index change wasn’t statistically significant. Conclusion: Our results showed no statistical relationship between the IRS-1 Gly972Arg polymorphism and olanzapine induced weight gain. However exploration of the other IRS genotypes and the antipsychotic-induced body weight change may help in the understanding of the mechanisms of antipsychotic-induced body weight gain.

___

  • 1. Öyekçin DG. Bir grup şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastasında metabolik sendrom sıklığı. Anadolu Psikiyatri Derg 2009; 10:26-33.
  • 2. Allison DB, Casey DE. Antipsychotic weight gain: a review of the literature. J Clin Psychiatry 2001; 62:22-31.
  • 3. Casey DE, Zorn SH. The pharmacology of weight gain with antipsychotics. J Clin Psychiatry 2001; 62:4-10.
  • 4. Basson BR, Kinon BJ, Taylor CC, Szymanski KA, Gilmore JA, Tollefson GD. Factors influencing acute weight change in patients with schizophrenia treated with olanzapine, haloperidol, or risperidone. J Clin Psychiatry 2001; 62:231-238.
  • 5. Wirshing DA, Wirshing WC, Kysar L, Berisford MA, Goldstein D, Pashdag J, et al. Novel antipsychotics: comparison of weight gain liabilities. J Clin Psychiatry 1999; 60:358-363.
  • 6. Müller DJ, Kennedy JL. Genetics of antipsychotic treatment emergent weight gain in schizophrenia. Pharmacogenomics 2006; 7:863-887.
  • 7. Bishop JR, Ellingrod VL, Moline J, Miller D. Pilot study of the G-protein beta3 subunit gene (C825T) polymorphism and clinical response to olanzapine or olanzapine-related weight gain in persons with schizophrenia. Med Sci Monit 2006; 12:47-50.
  • 8. Reynolds GP, Zhang ZJ, Zhang XB. Association of antipsychotic drug induced weight gain with a 5-HT2C receptor gene polymorphism. Lancet 2002; 359:2086-2087.
  • 9. Correll CU, Malhotra AK. Pharmacogenetics of antipsychotic-induced weight gain. Psychopharmacology (Berl) 2004; 174:477-489.
  • 10. Ellingrod VL, Miller del D, Taylor SF, Moline J, Holman T, Kerr J. Metabolic syndrome and insulin resistance in schizophrenia patients receiving antipsychotics genotyped for the methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) 677C/T and 1298A/C variants. Schizophr Res 2008; 98:47-54.
  • 11. Müller DJ, Muglia P, Fortune T, Kennedy JL. Pharmacogenetics of antipsychotic-induced weight gain. Pharmacol Res 2004; 49:309-329.
  • 12. Arranz MJ, de Leon J. Pharmacogenetics and pharmacogenomics of schizophrenia: a review of last decade of research. Mol Psychiatry 2007; 12:707-747.
  • 13. Şengül C, Erdal E, Herken H, Aydın N, Karadağ F, Barlas Ö, ve ark. Şizofreni hastalarında olan- zapine yanıtla sinaptozaomla ilişkili protein (SNAP-25) gen polimorfizmi ilişkisi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2009; 19 (Suppl.1):145-146.
  • 14. Sun XJ, Rothenberg P, Kahn CR, Backer JM, Araki E, Wilden PA, et al. Structure of the insulin receptor substrate IRS-1 defines a unique signal transduction protein. Nature 1991; 352:73-77.
  • 15. Clausen JO, Hansen T, Bjorbaek C, Echwald SM, Urhammer SA, Rasmussen S, et al. Insulin resistance: interactions between obesity and a common variant of insulin receptor substrate- 1. Lancet 1995; 346:397-402.
  • 16. Imai Y, Philippe N, Sesti G, Accili D, Taylor SI. Expression of variant forms of insulin receptor substrate-1 identified in patients with no insulindependent diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82:4201- 4207.
  • 17. Jellema A, Zeegers MP, Feskens EJM, Dagnelie PC, Mensink RP. Gly972Arg variant in the insulin receptor substrate-1 gene and association with type 2 diabetes. A meta-analysis of 27 studies. Diabetologia 2003; 46:990-995.
  • 18. Orkunoglu Suer FE, Mergen H, Bolu E, Özata M. Molecular scanning for mutations in the insulin receptor substrate-1 (IRS-1) gene in Turkish with type 2 diabetes mellitus. Endocr J 2005; 52:593-598.
  • 19. van Dam RM, Hoebee B, Seidell JC, Schaap MM, Blaak EE, Feskens EJ. The insulin receptor substrate-1 Gly972Arg polymorphism is not associated with type 2 diabetes mellitus in two population-based studies. Diabet Med 2004; 21:752-758.
  • 20. Ader M, Kim SP, Catalano KJ, Ionut V, Hucking K, Richey JM, et al. Metabolic dysregulation with atypical antipsychotics occurs in the absence of underlying disease: a placebo-controlled study of olanzapine and risperidone in dogs. Diabetes 2005; 54:862-871.
  • 21. Chiu CC, Chen KP, Liu HC, Lu ML. The early effect of olanzapine and risperidone on insulin secretion in atypical-naïve schizophrenic patients. J Clin Psychopharmacol 2006; 26:504-507.
  • 22. Stumvoll M, Stefan N, Fritsche A, Madaus A, Tschritter O, Koch M, et al. Interaction effect between common polymorphisms in PPAR-gamma2 (Pro12Ala) and insulin receptor substrate 1 (Gly972Arg) on insulin sensitivity. J Mol Med 2002; 80:33-38.
  • 23. Lei HH, Coresh J, Shuldiner AR, Boerwinkle E, Brancati FL. Variants of the insulin receptor substrate-1 and fatty acid binding protein 2 genes and the risk of type 2 diabetes, obesity, and hyperinsulinemia in African-Americans: the Atherosclerosis Risk in Communities Study. Diabetes 1999; 48:1868-1872.
  • 24. Güneş SÖ, Böke Ö, Kara N, Şahin AR, Bağcı H, Başar Y. Şizofreni hastalarında 5-HT2A reseptörü geni -1438 G/A polimorfizminin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2006; 7:13-17.
  • 25. Hong CJ, Lin CH, Yu YW, Chang SC, Wang SY, Tsai SJ Genetic variant of the histamine-1 receptor (glu349asp) and body weight change during clozapine treatment. Psychiatr Genet 2002; 12:169-171.
  • 26. Templeman LA, Reynolds GP, Arranz B, San L. Polymorphisms of the 5-HT2C receptor and leptin genes are associated with antipsychotic drug- induced weight gain in Caucasian subjects with a first-episode psychosis. Pharmacogenet Genomics 2005; 15:195-200.
Anadolu Psikiyatri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6631
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Öldürme ardından özkıyım olaylarına yaklaşım

Mehmet AK, Murat GÜLSÜN

Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı, anne-baba tutumları ve başa çıkma stratejileri açısından değerlendirilmesi

GÜLSEREN KESKİN, AYŞEGÜL BİLGE, ESRA ENGİN, ŞEYDA DÜLGERLER

Alkol kullanım sorunları nasıl önlenir? Alkol kullanım bozukluklarının tanı ve tedavisinde kısa müdahale yaklaşımı

Yıldız AKVARDAR, Reyhan UÇKU

İntihar girişimleri öngörülebilir mi? Bir üniversite hastanesi acil servisine intihar girişimiyle başvuran hastaların altı aylık izlem sonuçları

Önen Özen SERTÖZ, M. Ayşın NOYAN, NEZİH SERTÖZ, HAYRİYE ELBİ

Kadına yönelik aile içi şiddet ve kadınların aile içi şiddete bakışı

Yaman Şengül EFE, Sultan AYAZ

Pediatrik bipolar bozuklukta klinik ve fenomenolojik özellikler

MURAT COŞKUN, Süleyman Salih ZOROĞLU, Mücahit ÖZTÜRK

Ketiyapin bağımlılık mı yapıyor?

A. Ender ALTINTOPRAK, ELİF ÜNAL, Adem BAYRAKÇI, Şeref GÜLSEREN, HAKAN COŞKUNOL

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı Türk çocuklarında OROS-metilfenidatın etkinlik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi

Yıldız Özlem ÖÇ, Belma AĞAOĞLU, Işık KARAKAYA, Şahika G. ŞİŞMANLAR, NURSU ÇAKIN MEMİK

Anksiyete, depresyon ve problem çözme becerisi algısı üzerine düzenli sporun etkisi

Fatih CANAN, Ahmet ATAOĞLU

Şizofreni hastalarında olanzapine bağlı kilo alımıyla IRS-1 Gly972Arg (insulin reseptör substratı) gen polimorfizmi arasındaki ilişki

Cem ŞENGÜL, M. Emin ERDAL, Nazan AYDIN, Balcı Ceyhan ŞENGÜL, İBRAHİM ÖMER BARLAS, Şükrü AYNACIOĞLU, Hasan HERKEN