ASLI SARANDÖL, Cengiz AKKAYA, Nevin ERACAR, Selçuk KIRLI

Şizofreni hastaları ve yakınlarıyla yapılan sanatla terapinin hastalık belirtileri, bireysel ve toplumsal beceriler üzerine etkisi

Amaç: Bu çalışmada sanatla terapinin şizofreni hastalarında hastalık belirtileri, bireysel ve toplumsal beceriler üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Grup üyeleri dokuz hasta ve yedi hasta yakınından oluştu- rulmuştur. Grup üyelerinden iki hasta dışında diğer hastaların aile üyeleri de çalışmaya alınmıştır. Grup çalışması 17 oturumda sonlandırılmıştır. Grup çalışmaları öncesinde ve çalışmanın sonunda hasta grubuna Pozitif Negatif Sendrom Skalası (PANNS), Calgary ġizofrenide Depresyon Ölçeği (CġDÖ), Bireysel ve Sosyal Performans Ölçe- ği (BSPÖ), hasta yakınlarına ise Zarit Bakım Veren Yük Ölçeği (ZBYÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Grup üyelerine uygulanan ölçeklerin ön ve son test olarak karşı- laştırmasında hasta grubunda PANNS negatif belirtiler, PANNS genel psikopatoloji, CġDÖ; hasta yakınlarından oluşan grupta ise BDÖ, BAÖ, ZBYÖ puanları grup oturumları sonrasında anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Hasta grubunda BSPÖ puanları ise çalışma sonunda anlamlı olarak yükselmiştir. Sonuç: Bu çalışmada sanatla tedavi ve yaratıcılık yöntemlerinin grup öncesi ve sonrası ölçek değerlendirmelerindeki değişimler de göz önünde bulundurulursa, şizofreni hastalarında sosyal işlevsellik başta olmak üzere antipsikotik tedaviyle baş edilemeyen negatif belirtiler ve depresif belirtilerin düzelmesine katkıda bulunduğu gösterilmiştir.

The effects of art therapy carried out with schizophrenic patients and their relatives, on symptoms, personal and social skills

Objective: We aimed to investigate the effects of art therapy on symptoms, personal and social skills of schizo- phrenic patients. Methods: Group was consisted of nine patients and seven patients‟ relatives. Except for two patients, all patients‟ relatives were also included. Group setting was ended after 17 sessions. Before and after the study all patients were applied Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS), Calgary Depression Scale for Schizophrenia (CDSS), Personal and Social Performance Scale (PSPS); whereas all patients‟ relatives were applied, Beck Depression Inventory (BDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), Zarit Burden Interview (ZBI). Results: Decreases in the scores of PANSS negative and general, CDSS, and decreases in the scores of BDI, BAI, ZBI in the patient‟s relatives group were observed at the end of sessions compared to the beginning of the sessions. The scores of PSPS were increased in the patient group after the sessions. Conclusion: This study demon- strates that art therapy can ameliorate negative symptoms, particularly social functioning and depressive symp- toms of schizophrenic patients in which antipsychotics are not helpful. in

PDF

___

1. Marder SR, Wirshing WC, Mintz J, McKenzie J, John- ston K, Eckman TA, et al. Two-year outcome of social skills training and group psychotherapy for outpatients with schizophrenia. Am J Psychiatry 1996; 153:1585-1592.
2. Schooler NR. Relapse prevention and recovery in the treatment of schizophrenia. J Clin Psychiatry 2006; 67(Suppl.5):19-23.
3. Friedmann MS, McDermut WH, Solomon DA, Ryan CE, Keitner GI, Miller IW. Family functioning and mental ilness: a comparison of psychiatric and nonclinical families. Fam Process 1997; 36:357-367.
4. Danacı AE, Karaca N, Deveci A. ġizofreni hastalarında aile işlevselliği ile sosyal işlevsellik arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Türkiye‟de Psikiyatri 2005; 7:103-108.
5. Soygür H, Çelikel B, Aydemir Ç, Bozkurt S. Hasta yakınları ile gerçekleştirilen psikodrama yönelimli destekleyici-eğitici grup terapisinin kronik şizofreni gidişi üzerine etkisi: 1 yıllık izleme çalışması. Düşünen Adam 1998; 11(3):5-9.
6. Gülseren L, Turgut S, Yaprak S, Kültür S. ġizofreni tanısı konmuş bir grup hastanın aileleriyle sosyometrik psikodramatik grup terapisi süreci. Türk Psikiyatri Dergisi 1999; 10:325-331.
7. Duman ZÇ, Aştı N, Üçok A, Kuşçu MK. ġizofreni hasta- larına ve ailelerine bağımsız ve sosyal yaşam becerileri topluma yeniden katılım programı‟ uygulaması, izlen- mesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2007; 8:91-99.
8. Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S, Aker T, Özgen G, Ekmekçi H. ġizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi. Belirtilerle baş etme ve ilaç tedavisi yaklaşımının Türkiye‟de çok merkezli bir uygulaması. Türk Psikiyatri Derg 2002; 13:41-47.
9. Üçok A, Atlı H, Çetinkaya Z, Kandemir PE. ġizofreni hastalarında bütüncül yaklaşımlı grup tedavisinin yaşam kalitesine etkisi: bir yıllık uygulama sonuçları. Nöro- psikiyatri Arşivi 2002; 39:113-118.
10. Deveci A, Danacı AE, Yurtsever F, Deniz F, Gürlek YE. ġizofrenide psikososyal beceri eğitiminin belirti örüntü- sü, içgörü, yaşam kalitesi ve intihar olasılığı üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Derg 2008; 19(3):266-273.
11. Patterson S. Arts therapies for people with schizophre- nia: an emerging evidence base. Evid Based Mental Health 2007; 10:69-70.
12. Killick K, Schaverien J. Sanat, Psikoterapi ve Psikoz (Çev. B Büyükkal), istanbul: Yelkovan Yayıncılık, 2003, s.14.
13. Kay SR, Fiszbein A, Opler LA. The Positive and Negative Sydrome Scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophr Bull 1987; 13: 261-276.
14. Kostakoğlu AE, Batur S, Tiryaki A. Pozitif ve negatif sendrom ölçeğinin (PANSS) Türkçe uyarlamasının ge- çerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Derg 1999; 14:23-32.
15. Aydemir Ö, Danacı AE, Deveci A, İçelli i. Calgary ġizofrenide Depresyon Ölçeği‟nin Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. Nöropsikiyatri Arşivi 2000; 37:82-86.
16. Morosini PL, Magliona L, Brambilla L, Ugolini S, Pioli R. Development, reliability and acceptability of a new ver- sion of the DSM-IV Social and Occupational Function- ing Assessment Scale (SOFAS) to assess routine soci- al functioning. Acta Psychiatr Scand 2000; 101:323-329.
17. Aydemir Ö, Üçok A, Danacı AE, Canpolat T, Karadayı G, Emiroğlu B, ve ark. Bireysel ve Sosyal Performans ölçeğinin Türkçe sürümünün geçerlilik ve güvenilirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2009; 19(2):93-100.
18. Zarit S, Reever K, Bach-Peterson J. Relatives of the impaired elderly: correlates of feeling of burden. Gerontologist 1980; 20:649-655.
19. Beck AT. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4: 561-571.
20. Hisli N. Beck Depresyon Envanteri‟nin üniversite öğren- cileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:3-13.
21. Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988; 56:893-897.
22. Ulusoy M. Beck Anksiyete Envanteri: Geçerlik ve güve- nirlik çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Bakır- köy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, istanbul, 1993.
23. Meng P, Zheng R, Cai Z, Cao D, Ma L, Lui J, et al. Group intervention for schizophrenia inpatient with art as medium. Acta Psychologica Sinica 2005; 37:403-412.
24. Green BL, Wehling C, Talsky GJ. Group art therapy as an adjunct to treatment for chronic outpatients. Hosp Community Psychiatry 1987; 38:988-991.
25. Van Os J, Gilvarry C, Bale R, Van Horn E, Tattan T. White J, et al. To what extent does symptomatic im- provement result in better outcome in psychotic illness? UK700 Group. Psychol Med 1999; 29:1183-1195.
26. Foster F. Üç boyutluluk korkusu. Sanat, Psikoterapi ve Psikoz. B Büyükkal (Çev.), 1997, s.52-71.