Ender kaya, Esen Ayşen DANACI, Ayşın ŞAKAR, Arzu YORGANCIOĞLU

Sigarayı bırakmada ruhsal etkenlerin etkisi

Amaç: Bu çalışmanın amacı, sigarayı bırakmak amacıyla bir sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların ruhsal durumlarının sigara bırakmadaki başarılarını ne şekilde etkilediğini araştırmaktır. Yöntem: Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Sigara Bırakma Polikliniği’ne Ekim 2002 - Aralık 2003 tarihleri arasında başvuran ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 76 hasta çalışmaya alınmıştır. Başvuran hastaların sosyodemografik verileri toplandıktan sonra, SCID görüşmesi yapılarak DSM-IV’e göre psikiyatrik tanısı, nikotin bağımlılığı, bağımlılık süresi değerlendirilmiştir. Hastalara sigarayı bırakmadan bir hafta öncesinde Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Hamilton Depresyon Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Ölçeği (HAM-A) uygulanmış-tır. Hastalar bırakma tarihinden itibaren 2 ay sonrasına kadar poliklinikte 3 kez görülmüştür. Bırakma tarihinden en az 4 ay sonra telefonla hastalara ulaşılıp sigara içimi sorgulamıştır. Dört ay sonrasında sigara içmeyen hastalar sigarayı bırakmış olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Polikliniğe başvuran hastalardan, sigarayı bırakan ve bırakma-yan gruplar arasında cinsiyet, eğitim, medeni durum, organik bozukluğun olup olmaması, kaç yıl sigara içildiği, sigaraya başlama yaşı, günlük içilen sigara sayısı ve sigarayı bırakma deneme sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Bu gruplar arasında ruhsal hastalığı olanlarda sigarayı bırakma oranı anlamlı düzey-de düşük bulunmuştur. Yine bu gruplar arasında, uygulanan tüm psikometrik testlerin ortalama puanları, sigarayı bırakamayan grupta diğer gruba göre anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır. Tartışma: Sigara bıraktırma progra-mına alınacak hastaların ruhsal açıdan değerlendirilmesi gerekmektedir. Bıraktırma öncesinde, saptanacak anksi-yete ve depresif belirtilerin değerlendirilip gerekli önlemlerin alınması, sigara bırakmadaki başarı oranını artıracaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sigarayı bırakma, Psikolojik testler, Kaygı, Depresyon, Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri

The effect psychological factors in smoke cessation

Objective: The aim of the present study was to evaluate effects of psychological factors on success in quitting smoking in patients applying to a smoking cessation clinic for the purpose of quitting smoking. Methods: Study group was consisted of 76 volunteer patients applying to the Smoking Cessation Clinic of Celal Bayar University, Medical Faculty between October 2002 and December 2003 for the purpose of quitting smoking. After the socio-economic data had been collected, the psychiatric diagnosis, nicotine addiction and addiction duration of the patients were evaluated based on DSM-IV diagnostic criteria following SCID interview. A week before quitting smoking, Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory (BDI), Hamilton Depression Rating Scale (Ham-D) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HARS) scales were applied. Patients were evaluated three times during the 2 months after quitting smoking, and they were telephone interviewed at least 4 months following smoking cessation and asked their smoking status. Patients who were not smoking during these phone interviews held after 4 months were considered to have quit smoking. Results: Regarding gender, education, marital status, presence of an organic disorder, duration of smoking, age at initiation of cigarette smoking, amount of daily- consumed cigarettes and number of attempts to quit smoking, there were no significant differences between the groups that quit and did not quit smoking. The success in smoking cessation was significantly low in those who had mental illnesses. Compared to the group that quit smoking, the mean scores of the psychometric tests were found to be significantly high in those that did not quit smoking. Conclusion: A psychiatric examination should be held in the patients who will be enrolled in smoking cessation programs. Taking the necessary cautions for anxiety and depressive findings prior to smoking cessation may increase the success rate of quitting smoking.

Keywords:

Smoking Cessation, Psychological Tests, Anxiety, Depression, Psychiatric Status Rating Scales,

PDF

___

1. Aşut Ö. Hekim ve Sigara. Birinci baskı, Ankara, TTB Yayınları, 1993.
2. Royal College of Physicians. Nicotine addiction in Britain: a report of the Tobacco Advisory Group of the Royal College of Physicians. London, Royal College of Physicians, 2000.
3. Özkan S. Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi, 1998-1999. İstanbul, Novartis, 1999, s.423-430.
4. Lohr JB, Flynn K. Smoking and schizophrenia. Schizophr Res 1992; 8:93-102.
5. Benowitz NL. Nicotine addiction. Prim Care 1999; 26:611-631.
6. Fiore MC, Bailey WC, Cohen SJ. Treating tobacco use and dependence. Clinical Practice Guideline. Rockville (MD): US Department of Health and Human Services. Public Health Service, 2000.
7. Pomerleau OF, Pomerleau CS. Research on stress and smoking: progress and problems. Br J Addict 1991; 86:599-603.
8. Rausch JL, Nichinson B, Lamke C, Matloff RN. Influence of negative affect on smoking cessation treatment outcome: a pilot study. Br J Addict 1990; 85:929-933.
9. Covey LS, Hughes DC, Glassman AH, Blazer DG, George LK. Ever-smoking, quitting and psychiatric disorders: Evidence from the Durham, North Carolina, Epidemiological catchment Area. Tobacco Control, 1994; 3:222-227.
10. Glassman AH. Cigarette smoking: Implications for psychiatric illness. Am J Psychiatry 1993; 150:546-553.
11. Pomerleau CS, Brouwer RJ, Pomerleau OF. Emergence of depression during early abstinence in depressed and non-depressed women smokers. J Addict Dis 2001; 20:73-80.
12. Breslau N, Kilbey M, Andreski P. Nicotine dependence, major depression and anxiety in young adults. Arch Gen Psychiatry 1991; 48:1069-1074.
13. Black DW, Zimmerman M, Coryell WH. Cigarette smoking and psychiatric disorder in a community sample. Ann Clin Psychiatry 1999; 11:129-136.
14. Patent CA, Gillin JC, Golshan S, Wolter TD, Rapaport M, Kelsoe J. Relationship of mood disturbance to cigarette smoking status among 252 patients with a current mood disorder. J Clin Psychiatry 2001; 62:319-324.
15. Fakhfakh R, Aouina H, Gharbi L, Hsairi H, Achour N, Lagrue G. Smoking dependence and symptoms of anxiety and depression among Tunisian smokers. Rev Mal Respir 2003; 20:850-857.
16. Keuthen NJ, Niaura RS, Borrelli B, Goldstein M, DePue J, Murphy S ve ark. Comorbidity, smoking behavior and treatment outcome. Psychother Psychosom 2000; 69:244-250.
17. Naomi SM, Jordan SW, Maurizio F, Gary S, Stephanie RR, Roy P ve ark. Comparing anxiety disorders and anxiety-related traits in bipolar disorder and unipolar depression. J Psychiatric Res 2003; 37:187-192.
18. Eren İ, Atay Mİ, Öztürk Ö, Bircan A. Nikotin bağımlılığında anksiyete duyarlılığı. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 28 Eylül-3 Ekim 2004, Kuşadası.