Öğrencilerin öz etkililik-yeterlilik düzeyleri ile başa çıkma stratejilerinin incelenmesi

Amaç: Öz etkililik-yeterlilik, bireyin davranışları üzerinde etkili olan bilişsel algılama etkenlerinden birisidir. Bireyin belli bir eylemi başarıyla yapma veya olayları kontrol edebilme algısı veya yargısı ya da bireyin belirli bir performans düzeyini başarma kapasitesine ilişkin yargısını da ifade eder. Bu çalışma, öğrencilerin öz etkililik-yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi ve başa çıkma stratejileri ile karşılaştırılması amacıyla yapılmış olan betimsel bir çalış¬madır. Yöntem: Araştırma 01-31 Mayıs 2005 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu'ndaki 112 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Veriler üç bölümden oluşan anket formuyla elde edilmiştir. Birinci bölümde kişisel bilgi formu, ikinci bölümde Başa Çıkma Stratejisi Ölçeği (BÇSÖ), üçüncü bölümde Öz EtkiliHk-Yeterlilik Ölçeği (ÖEYÖ) kullanılmıştır. Veri analizinde, yüzde dağılımları, varyans ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Sonuçlar: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalamasının 21.55±3.2, %75.5'inin ekonomik durumunun orta, %44.9'unun yurtta kaldığı, %84.6'smm stresle ilgili herhangi bir toplantıya katılmadığı bulunmuştur. Öğrencilerin genel olarak ÖEYÖ'nin alt boyutlarından yüksek puan aldıkları saptanmıştır. BÇSÖ'nden alınan puanlar cinsiyetlere göre anlamlı farklılık göstermiştir. Araştırmada, ÖEYÖ tüm alt boyutiarmdan alınan puanlar ile başa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından alınan puanlar (SDA alt boyutu hariç) arasında pozitif yönde bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Tartışma: Sonuç olarak problem çözümü için gerekli olan yüksek öz etkililik-yeterlilik, daha iyi bir uyumla bağlantılı olan baş etme stratejilerinin kullanımıyla ilişkilidir.

Anahtar Kelimeler:

Anketler, Öz yeterlilik, Öğrenciler

PDF

___

1. Schwarzer R, Fuchs R. Changing risk behaviors and adopting health behaviors: the role of self-efficacy beliefs. A Bandura (ed), Self-efficacy in Changing Societies. New York, Cambridge University Press, 1995, s.259-288.
2. Andrew S, Vialle VV. Nursing students self efficacy, self regulated learning and academic performance in science. Nursing Times 1998; 76:427-435.
3. Armeli S, Gunthert K, Lawrence C. Stressor appraisals, coping and post-event outcomes: The dimensionality and antecedents of stress-related growth. J Soc Clin Psychol 2001; 20:366-395.
4. Marcus BH, Şelby VC, Niaura RS, Rossi JS. Self-efficacy and the stages of exercise behavior change. Res Q Exerc Sport 1992; 63:60-66.
5. Andrew S. Self-efficacy as a predictor of academic performance in science. J Adv Nurs 1998; 27:596-603.
6. Chacko SB, Huba ME. Academic achievement among undergraduate nursing students. The development of a causal model. J Nurs Educ 1991; 32:255-259.
7. Zhao H, Seibert SE, Hills GE. The mediating role of self-efficacy in the development of entrepreneurial intentions. J Appl Psychol 2005; 90:1265-1272.
8. Schwarzer R, Renner B. Social-cognitive predicttors of health behavior: Action self-efficacy and coping self-efficacy. Health Psychol 2000; 19:487-495.
9. Bandura A, Pastorelli C, Barbaranelli C, Caprara GV. Self-efficacy pathways to childhood depresssion. J Pers Soc Psychol 1999; 76:258-269.
10. Risemberg R,' Zimmerman BJ. Self-regulated learning in gifted students. Roeper Rev 1992; 15:98-101.
11. Amirkhan JH. Criterion validity of a coping measure. J Pers Assess 1994; 62:242-261.
12. Aysan F. Başa Çıkma Stratejisi Ölçeğinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güveni'rfiğh 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, Adana, Çukurova Üniversitesi Basımevi, 1994, s.1158-1168.
13. Sherer M, Maddux J, Mercandante B, Prentice- Dunn S, Jacobs B, Rogers R. The self efficacy scale: construction and validation. Psychol Rep 1982; 51:663-671.
14. Gözüm S, Aksayan S. Öz-Etkililik-Yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlilik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi HYOu Dergisi 1999; 2:21-34.
15. Senemoğlu N. Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara, Gazi Kitabevi, 2001.
16. Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK. Assessing coping strategies: A theoretically based approach. J Pers Soc Psychol 1989; 56:267-283.
17. Ladouceur R, Blais F, Freeston MH, Dugas MJ. Problem solving and problem orientation in generalized anxiety disorder. J Anxiety Disord 1998; 12:139-152.
18. Ağargün MY, Beşiroğlu L, Kıran ÜK, Özer ÖA, Kara H. COPE (Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği): Psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:221-226.
19. Cotton DHG. Stress Management. New York, Brunner Mazel, 1990, s.128-135.
20. Kwong Lai King. Life Events, Stress and Coping Strategies of Secondary School Students in Hong Kong - An Exploratory Study Master of Arts in Education Thesis. Aug 30, 1991. Erişim adresi. www.Fed.Cuhk.Edu.Hk/Ceric/Cuma/91lkkwong/Conclusion.Htm - 6k - Erişim tarihi. 16.12.2005
21. Tiller D. Self-efficacy in college students. 1995. Erişim adresi: www.mwsc.edu/psychology/research/psy302/fall95/tiller.htm-12k- Erişim tarihi: 15.08.2005
22. Rokke PD, Fleming-Ficek S, Siemens NM, Hegstad HJ. Self-efficacy and choice of coping strategies for tolerating acute pain. J Behav Med 2004; 27:343-360.
23. Byrne B. Relationships between anxiety, fear, self-esteem, and coping strategies in adolescence. Adolescence 2002; 35:201-215.
24. Strecher VJ, DeVellis BM, Becker MH, Rosenstock IM. The role of self-efficacy in achieving health behavior change. Health Educ Q 1986; 13:73-92.
25. Maddux JE, Rogers RW. Protection motivation and self-efficacy: A revised theory of fear appeals and attitude change. J Exp Soc Psychol 1983; 19:469-479.
26. Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyinin değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003; 7:6-13.
27. Aksayan S, Gözüm S. Olumlu sağlık davranışlarının başlatılması ve sürdürülmesinde öz-etkililik algısının önemi. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi 1998; 2:35-42.
28. Bandura A. Self-efficacy mechanism in human agency. Am Psychol 1982; 2:122-147.
29. Damrosch S. General strategies for motivating people to change their behavior. Nurs Clin North Am 1991; 26:833-843.
30. Gallagher-Thompson D, OsgoodNJ. Suicide in later life. Behav Ther 1997; 28:23-41.
31. Bonett RM. Marital status and sex: impact on career self-efficacy. J Counsel Develop 1994; 73:187-190.
32. Smith RE. Effects of coping skills training on generalized self-efficacy and locus of control. J Pers Soc Psychol 1989; 56:228-233.