GÜVEN BAHAR, Haluk A. SAVAŞ, AHMET ÜNAL, Esen SAVAŞ, Hilal KAYA, AYNUR BAHAR

Morisky Tedavi Uyum Ölçeğinin iki uçlu duygudurum bozukluğu için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

Amaç: Bu çalışmanın amacı Morisky Tedavi Uyum Ölçeğini (MTUÖ) Türkçeye uyarlamak, iki uçlu duygudurum bozukluğu hastalarında ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik analizlerini yapmak ve duygudurum düzenleyici ilaçların kan düzeyleri ile tedaviye uyum arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Yöntem: Çalışmaya Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Duygudurum Bozuklukları Polikliniği"ne başvuran ve çalışmaya alınma ölçütlerine uyan 59 iki uçlu duygudurum bozukluğu hastası katılmıştır. Hastaların çalışmaya alındığı sırada ötimik olmaları koşulu aranmıştır. Ölçeğin dilsel eşdeğerliliği incelendikten sonra, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Güvenilirlik analizleri için iç yapı tutarlılığı ve test-tekrar test güvenirliği, yapı geçerliliğini saptamak için faktör analizi, dış geçerlilik için kappa uyuşma analizi uygulanmıştır. Bulgular: Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı 0.62, test-tekrar test güvenirlik katsayıları 0.64-0.96 arasında bulunmuştur. Faktör analizinde KMO değeri 0.636; Bartlett"s testi sonucu 29.312 olarak saptanmış olup maddelerin birbirleriyle korele olduğu saptanmıştır. Değişkenlerin çoğunun ortak nitelikli değişkenler olduğu, tek faktör etrafında yoğunlaştıkları ve ölçeğin toplam varyans oranının yeterli bir değere sahip olduğu bulunmuştur. Dış geçerlilik ölçütü olarak hasta yakınlarının yanıtları ve hastaların ilaç kan düzeyleri alınmış, bu ölçütler ile hastaların MTUÖ sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı uyuşma saptanmıştır. Sonuç: Bu veriler doğrultusunda MTUÖ"nün iki uçlu bozuklukta geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmış olup, klinikte ve araştırmalarda kullanılması önerilmektedir

Reliability and validity of the Morisky Medication Adherence Scale for bipolar mood disorder

Objective:The aim of the present study is to adapt the Morisky Medication Adherence Scale (MMAS)to Turkish, examine the reliability and validity of the scale among bipolar mood disorder patients and examine the relationship between mood stabilizers' blood drug levels and adherence to treatment. Methods:The sample comprised 59 bipolar mood disorder (BMD) patients in Gaziantep University Şahinbey Research and Practice Hospital Psychiatry Department Mood Disorder Clinic, who met the study requirements and who wasdiagnosed with BMD. The inclusion criterion for patients was to be euthymic at the time of the study. After examining the linguistic equivalence of the scale, its reliability and validity were assessed. Internal consistency and test-retest reliability were performed for reliability analysis; factor analysis was performed in order to determine construct validity, and Kappa agreement analysis was performed for external validity. Results:The internal consistency coefficient of the scale was found to be 0.62 while test-retest reliability coefficients were found to range between 0.64 and 0.96. In factor analysis, the KMO value was found to be 0.636; Bartlett's test result was found to be 29.312 and the items intercorrelated with each other. It was also found out that most of the variables had common features, loaded on a single factor and the total variance rate of the scale had a sufficient value. Responses of patients' relatives and patients' blood drug levels were taken as criterion for external validity and a statistically significant agreement was found between these criteria and patients' MMAS. Conclusion:On the basis of these results, it was concluded that MMAS is a valid and reliable measurement instrument for bipolar disorder and is recommended to be used in the clinic and research.

PDF

___

Angst J, Sellaro R. Historical perspectives and natural history of bipolar disorder. Biol Psychiatry 2000; 48:445-457.
Baldessarini RJ, Perry R, Pike J. Factors associated with treatment nonadherence among US bipolar disorder patients. Hum Psychophar- macol Clin Exp 2008; 23:95-105.
Savaş HA, Ünal A, Vırıt O. Treatment adherence in bipolar disorder. Journal of Mood Disorders 2011; 1:95-102.
Meriç M. Anksiyolitik ve Antidepresan Kullanan Bireylerin Tedaviye Uyumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, GTA Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
Sajatovic M, Velligan DI, Weiden, Valenstein MA, Ogedegbe G. Measurment of psychiatric treat- ment adherence. J Psychosom Res 2010; 69:591-599.
Nose M, Barbui C, Gray R, Tansella M. Clinical interventions for treatment non-adherence in psychosis: meta-analysis. Br J Psychiatry 2003; 183:197-206.
Sajatovic M, Biswas K, Kilbourne AK, Fenn H, Williford W, Bauer MS. Factors associated with prospective long-term treatment adherence a- mong individuals with bipolar disorder. Psychiatr Serv 2008; 59:753-759.
Oral ET, Şahin Ş, Akman B, Verimli A. İki uçlu duygudurum bozukluğu olan hastalarda tedaviye uyum: "Farz edelim ki, şeker hastasısın" demek yeterli mi? Anadolu Psikiyatri Derg 2002; 3:212- 222.
Koç A. Kronik Psikoz Hastalarında Tedavi Uyumunun ve Tedavi Uyumu ile İlişkili Etkenlerin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, 2006.
Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and predictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Med Care 1986; 24:67- 74.
Morisky DE. DiMatteo MR. Improving the mea- surement of self-reported medication nonad- herence: Final response. J Clin Epidemiol 2011; 64:262-263.
Rigby D. Adherence assessment tools: Drugs don"t work when they"re not taken. Australian Journal of Pharmacy 2007; 88:32-33.
Yılmaz S. Psikiyatri Hastalarında İlaç Yan Etkileri ve İlaç Uyumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Ensti- tüsü, İstanbul, 2004.
Muslu S. Şizofrenide Sosyal Desteğin ve Aile Tutumunun Hastanın Tedaviye Uyumu Üzerin- deki Etkisinin Araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2010.
Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2009, s.117, 135.
Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, Türkçapar H, İşcan N, Özbay H. Hamilton depresyon derecelendirme ölçeğinin geçerliliği, güvenilirliği ve klinikte kulla- nımı. 3P Dergisi 1996; 4:251-259.
Karadağ F, Oral ET, Yalçın FA, Erten E. Young mani derecelendirme ölçeğinin Türkiye"de geçer- lik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Derg 2001; 13:107-114.
Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi, 2009.
Akdağ M. SPSS"de İstatistiksel Analizler. Malatya, iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/669/file/SPSS %20testleri.doc 11.02.2013 2011.
Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
Büyüköztürk Ş. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygu lamada Eğitim Yönetimi 2002; 32:470-483.
Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Ward H. Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hyper- tens 2008; 10:348-354.
Sajatovic M, Davies M, Hrouda DR. Enhance- ment of treatment adherence among patients with bipolar disorder. Psychiatr Serv 2004; 55:264-269.
Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30:211-216.
Mantar A. Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3"ün Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2008.
Sünbül AM. Düşünme Stilleri Ölçeği"nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim 2004; 29:25-42.
Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayı- nevi, 2005.
Boyacıoğlu H, Güneri P. Sağlık araştırmalarında kullanılan temel istatistik yöntemler. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2006; 30:33-39.