Kadına yönelik şiddet ve yaşam kalitesi

Amaç: Bu çalışmada kadınların hangi sıklıkta şiddete uğradıklarını, şiddete neden olan risk etkenlerini ve yaşam kalitesi ile ilişkisini araştırmayı amaçladık. Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırma, kentsel ve yarı kentsel bölgeden seçilen iki Aile Sağlığı Merkezine (ASM) kayıtlı, rastgele seçilmiş, en az bir kez evlenmiş, 15-64 yaşları arasındaki 287 kişiyle yapılmıştır. Katılımcılara 65 sorudan sorudan oluşan bir anket formu ve araştırma grubunun yaşam kalitesini ölçmek üzere Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF) uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların, eş veya eski eşlerinden yaşamlarında en az bir kez ve son bir yılda şiddete uğrama oranı %27.2 ve %13.6'dır. Kadınların %39.4'ü duygusal şiddet/istismar, %24.4'ü ekonomik şiddet/istismar, %23.3'ü fiziksel şiddet, %9.8'i de cinsel şiddet türlerinin en az birine uğramıştır. Şiddet gören kadınların yaşam kalitesi puanları anlamlı olarak her alanda düşüktür. Eşin çocuklukta şiddete uğraması riski en çok artıran değişkendir ve bu durum şiddetin her türünde anlamlı bulunmuştur. Kadının istemeden veya görücü usulü ile evlendirilmesi, üç ve üzerinde çocuk sahibi olma, eşin sorunlu alkol kullanımı ve kadının çocukluk çağında şiddete tanık olması kadına yönelik şiddet sıklığını artıran diğer risk etkenleri olarak bulunmuştur. Sonuç: Çok yönlü bir bakış açısıyla toplumda her türlü şiddetin önlenmesi ve istenmeyen evlilikler, kadının istediği sayıda çocuk sahibi olması gibi kadının statüsünü ilgilendiren konularda politika geliştirilmesi ve toplumun şiddete bakış açısının değiştirilmesi gerekmektedir.

Violence against women and quality of life

Objective: The aim of this study is to determine the prevalence, risk factors of domestic violence and its relationship with quality of life in women. Methods: This cross-sectional study is conducted on 287 women aged between 15 and 64 years with at least one marriage and in two Family Health Center located in urban and semi-urban region. A questionnaire consists of 65 questions and World Health Organization Quality of Life - BREF (WHOQOL-BREF) Scale is applied for evaluation quality of life of participants. Results: The prevalence of being subjected to violence by husband or ex-husband at least one time and within last year is 27.2% and 13.6%. Women are subjected to at least one of these violence types, 39.4% emotional violence/abuse, 24.4% economic violence/abuse, 23.3% physical violence, 9.8% sexual violence. Exposure to domestic violence is deteriorate in all domains of quality of life of women. Exposure to violence in childhood of the partner is the factor significantly associated with the every kind of violence. Involuntary or prearranged marriage, having three or more children, excessive alcohol usage of husband and being witnessed to violence during childhood are found as other risk factors which increases the rate of violence against women. Conclusion: It is necessary to develop policies not only status of women but also to change perspective of society against violence with a multi-dimensional approach.

PDF

___

1. Gürkan CÖ, Coşar F. Ekonomik şiddetin kadın yaşamındaki etkileri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 3(2):124-129.
2. Arın C. Kadına yönelik şiddet. Cogito 1996; 6(7):305-312.
3. Güneri FY. Evdeki Terör/Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul: Mor Çatı Yayınları, 1996.
4. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Aile İçinde ve Toplumsal Alanda Şiddet. Ankara: TC Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, 1998.
5. Dişsiz M, Şahin NH. Evrensel bir kadın sağlığı sorunu: Kadına yönelik şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008; 1(1):50-58.
6. Aksakal H, Atasayar M. Aile içi kadına yönelik şiddetin biyo-psiko-sosyal sonuçları üzerine bir çalışma. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi 2011; 26:1-12.
7. Heisse L. Violence against women: the hidden burden. World Health Stat Q 1993; 46(1):14-22.
8. ICN-International Council of Nurses. Nurses, Always There for You: United against Violence, Anti-Violence Tool Kit. Geneva, 2001.
9. Shea CA, Mahoney M, Lacey JM. Breaking through the barriers to domestic violence intervention. Am J Nurs 1997; 97(6):26-33.
10. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık, 2015.
11. Bonomi AE, Thompson RS, Anderson M, Reid RJ, Carrell D, Dimer JA, et al. Intimate partner violence and women's physical, mental, and social functioning. Am J Prev Med 2006; 30(6):458-466.
12. Rittersberger Tılıç H. Aile İçi Şiddet: Bir Sosyolojik Yaklaşım 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, 1998.
13. Güler N, Tel H, Tuncay FÖ. Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 27(2):51-56.
14. Subaşı N, Akın A. Kadına Yönelik Şiddet; nedenleri ve sonuçları. http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/Sayf aDosya/kadina_yon_siddet.pdf (Erişim tarihi:29.07.2016)
15. American Psychological Association. Violence and the Family: Report of the APA Presidential Task Force on Violence and the Family, 1996.
16. Lystad ME. Violence in the Home: Interdisciplinary Perspectives. New York: Brunner/Mazel, 1986.
17. Cappell C, Heiner RB. The intergenerational transmission of family aggression. Journal of Family Violence 1990; 5(2):135-152.
18. Koss MP, Gaines JA. The prediction of sexual aggression by alcohol use, athletic participation, and fraternity affiliation. Journal of Interpersonal Violence 1993; 8(1):94-108.
19. Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Eser SY, Elbi H, Göker E. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF'in psikometrik özellikleri. 3P Dergisi 1999; 7(2):23- 40.
20. Boratav K. Sınıfların ve Grupların Sosyoekonomik Nitelikleri. İkinci baskı, Ankara: I? mge Kitapevi, 2004, s.33-60.
21. World Health Organization. Multi-country Study on Women's Health and Domestic Violence Against Women Initial Reports on Prevelance, Health Outcomes and Women's Responses, Geneva. 2005 Erişim Adresi: http://www.who.int/reproductivehealth/publication s/violence/24159358X/en/ (Erişim Tarihi: 31.07.2016)
22. Krahé B, Bieneck S, Möller I. Understanding gender and intimate partner violence from an international perspective. Sex Roles 2005; 52(11- 12):807-827.
23. T.C. Bas?bakanlık Kadının Statu? su? Genel Mu? du? rlu? g?u? , Tu? rkiye'de Kadına Yo? nelik Aile I? c?i S?iddet Aras?tırması. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık, 2008.
24. Özyurt BC, Deveci A. Manisa'da kırsal bir bölgedeki 15-49 yaş evli kadınlarda depresif belirti yaygınlığı ve aile içi şiddetle ilişkisi. Türk Psikiyatri Derg 2011; 22:10-16.
25. Şahin EM, Yetim D, Öyekçin DG. Edirne'de kadına yönelik eş şiddeti yaygınlığı ve kadınların şiddete karşı tutumları. Cumhuriyet Medical Journal 2012; 34(1):23-32.
26. Güler N, Tel H, Tuncay FÖ. Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 27(2):51-56.
27. Yurdakul M, Güner T, Kaya D. Mersin merkez 5 No'lu sağlık ocağına başvuran kadınların eşleri tarafından şiddet görme durumlarının incelenmesi. 1. Kadın Sağlığı Kongresi, Kadına Yönelik Şiddet (20-22 Mart 2008, Ankara) Tam Metin Kitabı, 2008, s.247, Ankara.
28. Leung TW, Leung WC, Ng EHY, Ho PC. Quality of life of victims of intimate partner violence. Int J Gynaecol Obstet 2005; 90:258-262.
29. Wittenberg E, Joshi M, Thomas KA, McCloskey LA. Measuring the effect of intimate partner violence on health-related quality of life a qualitative focus group study. Health and Quality of Life Outcomes 2007; 5:67.
30. Alsaker K, Moen BE, Nortvedt MW, Baste V. Low health-related quality of life among abused women. Quality of Life Research 2006; 15(6):959- 965.
31. Kıvrak Y, Gey N, Kıvrak HA, Kokaçya MH, Çöpoğlu ÜS, Arı M. Kadına yönelik eş şiddeti, çocukluk travmaları, depresyon ve yaşam kalitesi: Toplum temelli çalışma. Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(5):314-322.
32. Karaoğlu L, Celbiş O, Ercan C, Ilgar M, Pehlivan E, Güneş G. Malatya'da yaşayan gebelerde aile içi fiziksel, duygusal, cinsel şiddet ve etkileyen faktörler. 1. Kadın Sağlığı Kongresi, Kadına Yönelik Şiddet (20-22 Mart 2008, Ankara) Tam Metin Kitabı, 2008, s.226, Ankara.
33. Duman NB. Kadınlara gebelik dönemi boyunca yapılan şiddetin analizi. 1. Kadın Sağlığı Kong-resi Kadına Yönelik Şiddet (20-22 Mart 2008, Ankara), Tam Metin Kitabı, 2008, s. 201, Ankara.
34. Altınay AG, Arat Y. Tu? rkiye'de Kadına Yönelik Şiddet. İkinci baskı, İstanbul: Punto Baskı, 2007.
35. Hoffman KL, Demo DH, Edwards JN. Physical wife abuse in a non-western society: an integrated theoretical approach. Journal of Marriage and the Family 1994; 56:131-146.
36. Günay Y, Ramadanoğlu E. Aile kavramı içinde kadına yönelik fiziksel şiddet olayının Adli Tıp Kurumu'na yansıması. Çalışma Ortamı Dergisi 1995; 19:40-48.
37. Güleç ÖD, Yetim D, Şahin EM. Kadına yönelik farklı eş şiddeti tiplerini etkileyen psikososyal faktörler. Türk Psikiyatri Derg 2012; 23:75-81.