Özkan GÜLER, Şeref YÜKSEL, Gürsel ACARTÜRK, Ömer ÖZBULUT, Mehmet ÇÖLBAY, İhsan USLAN, Özcan KARAMAN, Ömer GEÇİCİ

Hemodiyaliz tedavisi alan son dönem böbrek yetmezliği hastalarında psikososyal değerlendirme

Amaç: Hemodiyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezlikli hastaların psikososyal açıdan sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya hemodiyaliz tedavisi altındaki 93 hasta ile 53 sağlıklı birey alındı. Hastalara ve kontrol grubuna sosyodemoğrafik veri formu ile Belirti Tarama listesi (SCL-90, Symptom Check List-90) uygulandı. Bulgular: Çalışmamızda son dönem böbrek yetmezliği nedeniyle hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda SCL-90’ın birçok alt skor değerleri (obsesif belirtiler, depresif belirtiler, kişiler arası ilişkilerde duyarlılık, psikotik belirtiler, paranoid belirtiler, alt skorlar ve genel belirti indeksi) kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlılık oluşturacak düzeyde düşüktü. Sonuç: Çalışmamızda hemodiyaliz tedavisi altındaki hastaların uzun süredir tedavi görmeleri ve büyük oranda aileleriyle birlikte yaşamaları bu sonuca katkıda bulunmuş olabilir. (Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007; 8:173-178)

Anahtar Kelimeler:

Böbrek yetmezliği, kronik, Formlar, Renal diyaliz, Psikolojik testler, Psikoloji

PDF

___

1. Erek E, Serdengeçti K, Süleymanlar G. Registry Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey. İstanbul, The Turkish Society of Nephrology, 2005.
2. Mok E, Tam B. Stressors and coping methods among chronic haemodialysis patients in Hong Kong. J Clin Nurs 2001; 10:503-511.
3. Özkan S (ed.). Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Psikosomatik Tıp. İstanbul, Kavuk Gazetecilik, 2006, s.103-108.
4. Levy NB, Wynbrandt GD. The quality of life on maintenance hemodialysis. Lancet 1975; 1:1328- 1330.
5. Livesly WJ. Factors associated with psychiatric symptoms in patients undergoing chronic hemodialysis. Can J Psychiatry 1981; 26:562-566.
9. Levy NB. Chronic renal failure and its treatment: dialysis and transplantation. A Stoudemire, BS Fogel (eds.), Psychiatric Care of the Medical Patient. New York, Oxford University Press, 1993, p.629-630.
10. Sensky T, Leger C, Gilmour S. Psychosocial and cognitive factors associated with adherence to dietary and fluid restriction regimens by people on chronic hemodialysis. Psychother Psychosom 1996; 65:36-42.
11. Taskapan H, Ates F, Kaya B, Emül M, Kaya M, Taskapan C, et al. Psychiatric disorders and large interdialytic weight gain in patients on chronic hemodialysis. Nephrology (Carlton) 2005; 10:15-20.
12. Kaneko S, SatoT, Hirayama N, Eba H, Takahashi N, Suzuki T, et al. Psychiatric complications with chronic hemodialysis-importance of psychological and social care. Jpn J Psychiat Neurol 1986; 40:559-570.
13. Craven JL, Rodin GM, Johnson L, Kennedy SH. The diagnosis of major depression in renal hemodialysis patients. Psychosom Med 1987; 49:482-492.
14. Lopes AA, Bragg J, Young E, Goodkin D, Mapes D, Combe C, et al. Depression as a predictor of mortality and hospitalization among hemodialysis patients in USA and Europe. Kidney Int 2002; 62:199-207.
15. Pang SK, Ip WY, Chang AM. Psychosocial correlates of fluid compliance among Chinese hemodilysis patients. J Adv Nurs 2001; 35:691- 698.
16. Burton HJ, Lindsay RM, Kline SA. Social support as a mediator of psychological dysfunctioning and a determinant of renal failure outcomes. Clin Exp Dial Aph 1983; 7:371-389.
17. Dağ İ. Belirti tarama listesi’nin (SCL-90-R) üniversite öğrencileri için güvenirliliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1991; 2:5-12.
18. Savrun M, Salehnia M, Altıparmak MR, Kocabaşoğlu N, Balcıoğlu İ. Sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastalarda psikopatoloji: Hemodiyaliz hastaları ile karşılaştırma. Düşünen Adam 2001; 14:24-28.
19. Lowry M, Atcherson E. A short-term follw-up of patients with depressive disorder on entry into home hemodialysis training. J Affect Disord 1980; 2:219-227.
20. Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Kronik böbrek yetmezliğinin psikiyatrik ve psikososyal yönleri. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14:72-80.
21. Kusztal M, Nowak K, Magott-Procelewska M, Weyde W, Penar J. Evaluation of health-related quality of life in dialysis patients. Personal experience using questionnaire SF-36. Pol Merkur Lekarski 2003; 14:113-117.
22. Vazquez I, Valderrabano F, Jofre R, Fort J, Lopez-Gomez JM, Moreno F et al. Psychosocial factors and quality of life in young hemodialysis patients with low comorbidity. J Nephrol 2003; 16:886-894.
23. Moreno F, Lopez-Gomez JM, Sanz-Guajardo D, Jofre R, Valderrabano F. Quality of life in dialysis patients. A Spanish multicenter study. Nephrol Dial Transplant 1996; 11:125-129.
24. Devins GM, Beanlands H, Mandin H, Paul LC. Psychosocial impact of illness intrusiveness moderated by self concept and age in end stage renal disease. Health Psychol 1997; 16:529-538.
25. Merkus MP, Jager KJ, Dekker FW, Boeschoten EW, Stevens P, Krediet RT. Quality of life in patients on chronic dialysis: Self assessment 3 months after the start of treatment. The Necosad Study Group. Am J Kidney Dis 1997; 29:584- 592.
26. Alvarez-Ude F, Fernandez-Reyes MJ, Vasquez A, Mon C, Sanches R, Rebello P. Physical symptoms and emotional disorders in patient on a periodic hemodialysis program. Nefrologia 2001; 21:191-199.
27. Yanagida EH, Streltzer J, Siemsan A. Denial in dialysis patients: Relationship to compliance and other variables. Psychosom Med 1981; 43:271- 280.
28. Kutner NG, Fair PL, Kutner MH ve ark. Assessing depression and anxiety in chronic dialysis patients. J Psychosom Res 1985; 29:23-31.