Ergenlik döneminde DEHB bozukluğu tanısı konan bir grubun özellikleri ve altı-on yaş grubunda tanı konan çocuklarla karşılaştırılması

Amaç: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) yaşam boyu etkileri sürebilen nörogelişimsel bir bozuk-luktur. Çocukluk döneminde DEHB özellikleri çok iyi bilinse de, ergen ve erişkin yaş grubunda DEHB tanı ölçütleri hala tartışılmaktadır. Bu çalışmada 12-18 yaş aralığındayken DEHB tanısı konulan ergenlerin sosyodemografik özellikleri, doğum ve gelişim basamakları, başvuru yakınmaları, WISC-R puanları, eş tanı ve farmakoterapi uygulamaları açısından incelenmesi, bu özelliklerin ergenlik öncesinde DEHB tanısı konan çocuklarla karşılaş-tırılması ve geç tanıyı yordayan etkenlerin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu geriye dönük (retrospektif) çalışma Başkent Üniversitesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları bölümünde yapılmıştır. DSM-IV tanı ölçütlerine göre DEHB tanısı konularak takip ve tedaviye alınan ergenlerden ilk kez tanı konan, Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WISC-R) puanları 80 ve üstünde olan olgular çalışmaya alınmıştır. Bu veriler altı-on yaşları arasındayken ilk kez DEHB tanısı konulan ve WISC-R puanları 80 ve üstü olan olgularla karşılaştırılmıştır. Sonuçlar: On iki-on sekiz yaş grubunda yer alan ergenlerin (s=31) yaş ortalaması 14.4±1.57, altı-on yaş grubunda yer alan çocukların yaş ortalaması 8.3±1.39’dur. Veriler değerlendirildiğinde ergen ve çocuk grupları arasında başvuru yakınmaları, tedavide kullanılan ilaç, eş tanıların dağılımı, doğum sırasında annenin yaşı gibi etkenler için istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır. Altı-on ve 12-18 yaş gruplarında tedavide en çok tercih edilen ilaç metilfenidat olarak bulunmuştur. Tartışma: İki grupta da en çok tercih edilen ilaç metilfenidat olsa da, iki grup arasında tercih edilen ilaçlar açısından fark olduğu bulunmuştur. DEHB tanısı geciktikçe yakınmalar şekil değiştirmekte, anksiyete bozuklukları ve depresyon eş tanısında artış olmaktadır. Eş tanının tedavide kullanılan ilaç seçiminde etkili olduğu düşünülmüştür. Çalışmamızda annenin çocuk sahibi olduğu yaşın küçük olmasının geç tanı için yordayıcı etkenlerden biri olduğu saptanmıştır.

Characteristics of ADHD first diagnosed during adolescence and compare the data with patients’ diagnosed at six - ten years of age

Objective: Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is a complex neurodevelopmental disorder that affects many aspects of the patient’s life across lifespan. Although the diagnostic criteria used to diagnose ADHD during childhood are well described, there are still controversies in the classification of the disorder in adolescents and adults. In this study we aimed to investigate the familial demographic characteristics, some characteristics about the perinatal history and major developmental milestones in infancy, symptoms at admission, WISC-R scores, comorbidities and medications used in adolescents first diagnosed between 12-18 years old age and compare the data with patients’ diagnosed between six-ten years of age and describe the factors that might have delayed the diagnosis of ADHD. Methods: This retrospective study was conducted in Baskent University School of Medicine, Department of Child and Adolescent Psychiatry. Adolescents first diagnosed as ADHD according to the DSM-IV criteria at 12-18 years and followed by the child psychiatrist were recruited in the study if their WISC-R points were above 80 points. Data of the adolescent group were compared with patients’ first diagnosed between six and -ten years of age and whose WISC-R points were above 80 points. Each age group was comprised of 31 patients. Results: Mean age of the adolescent group and children group were 14.4±1.57 and were 8.3±1.39 years, respectively. Complaints at first admission, therapeutic agents used for treatment, distribution of psychological comorbidities and maternal age at birth were statistically different between two age groups. Methylphenidate was the most preferred medication for the treatment of ADHD in both six-ten and 12-18 age groups. Discussion: Treatment regimens were different between two age groups. Symptoms and patients’ complaints seem to change and the rate of comorbidities like anxiety disorder and depression increase in time as the diagnosis of ADHD is delayed. This was thought to be related to the increased number of comorbidities in the adolescent group. Younger maternal age at birth had been found to be the factor related to the delayed diagnosis.

___

  • 1. Samuel VJ, Biederman J, Farone SV, George P, Mick E, Tornell A, et al. Clinical characteristics of ADHD in African American children. Am J Psychiatry 1998; 155:696-698.
  • 2. Amerikan Psikiyatri Birliği. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV), E Köroğlu (Çev. Ed.), Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995.
  • 3. Montiel-Nava C Peña JA, Montiel-Barbero I. Epidemiological data about attention deficit hyperactivity disorder in a sample of Marabino children. Rev Neurol 2003; 37:815-819.
  • 4. Polanczyk G, Rohde LA. Epidemiology of attention-deficit/hyperactivity disorder across the life span. Curr Opin Psychiatry 2007; 20:386-392.
  • 6. Çakaloz B, Akay AP. Dikkat eksikliği ve yıkıcı davranış bozukluklarında doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası yaşanan sorunların ve anne sütü alış sürelerinin psikopatoloji gelişimine katkıları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2005; 12:3-10.
  • 7. Dodson WW. Pharmacotherapy of adult ADHD. J Clin Psychol 2005; 61:589-606.
  • 8. Maniadaki K, Sonuga-Barke E, Kakourus E, Karaba E. Parental beliefs about the nature of ADHD behaviours and their relationship to referral intentions in preschool children. Child Care Health and Dev 2007; 33:188-195.
  • 9. Öncü B, Ölmez Ş. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan erişkinlerde nöropsikolojik bulgular. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15:41-46.
  • 10. White HA, Shoh P. Traning attention switching ability in adult with ADHD. J Att Dis 2006; 10:44-53.
  • 11. Resnick RJ. Attention deficit hyperactivity disorder in teens and adults: They don’t all outgrow it. J Clin Psychol 2005; 61:529-533.
  • 12. Biederman J. Attention deficit/hyperactivity disorder: A life span perspective. J Clin Psychiatry 1998; 59:4-16.
  • 13. Kılıç BG, Şener Ş. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda karşı olma-karşı gelme bozukluğu/davranım bozukluğu eş hastalanımında aile işlevleri ve psikososyal değişkenlerin karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16:21-28.
  • 14. Klossen AF, Miller A, Fine S. Health-related quality of life in children and adolescents who have a diagnosis of attention deficit/hyperactivity disorder. Pediatrics 2004; 114:541-547.
  • 15. Parr JR, Ward A, Inman S. Current practice in management of Attention Deficit Disorder with Hyperactivity (ADHD). Child Care Health Dev 2003; 29:215-218.
  • 17. Gillberg C, Gillberg IC, Kadesjö B, Söderström H, Rastam M, Johnson M, et al. Co-existing disorders in ADHD-implications for diagnosis and intervention. Eur Child Adolesc Psychiatry 2004; 13:80-92.
  • 18. Marczinski CA. Self report of ADHD symptoms in collage students and repetation effects. J Atten Disord 2005; 8:182-187.
  • 19. Weyandt LL, DuPaul G. ADHD in collage student. J Atten Disord 2006; 10:9-19.
  • 20. Turgay A. Gençlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): Sınıflandırma, tanı ve tedavide yenilikler. Ergenlikte Ruhsal Sorunlara Yaklaşım-I, Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları 1997; 2:413-451.
  • 21. Oncü B, Oner O, Oner P, Erol N, Aysev A, Canat S. Symptoms defined by parents’ and teachers’ ratings in attention-deficit hyperactivity disorder: changes with age. Can J Psychiatry 2004; 49:487-491.
  • 22. Greydanus DE. Psychopharmacology of ADHD in adolescents. Adolesc Med 2002; 13:599-624.
  • 23. Plizka SR. Non-stimulan treatment of attentiondeficit hyperactivity disorder. CNS Spectr 2003; 8:253-260.
  • 24. Turgay A. Treatment of comorbidity in conduct disorder with attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD). Essent Psychopharmacol 2005; 6:277-290.
Anadolu Psikiyatri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6631
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

İlköğretim öğrencilerinde olası öğrenme bozuklukları: Bir ön çalışma

Orhan DOĞAN, E. Erdal ERŞAN, Selma DOĞAN

Ergenlik döneminde DEHB bozukluğu tanısı konan bir grubun özellikleri ve altı-on yaş grubunda tanı konan çocuklarla karşılaştırılması

Özden Ş. ÜNERİ, Nilgün VATANDAŞ, Gülsüm ATAY

Çocuk psikiyatri olgularında aile içi şiddet öyküsünün sorgulanması

Yolga Ayşegül TAHİROĞLU, MUSTAFA KAYHAN BAHALI, Ayşe AVCI, GÜLŞAH SEYDAOĞLU

Bir grup şizofreni ve şizoaffektif bozukluk hastasında metabolik sendrom sıklığı

Güleç Demet ÖYEKÇİN

Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu ek tanısı konan ve konmayan obsesif kompulsif bozukluk hastalarında sosyodemografik ve klinik özellikler

Faruk UĞUZ, LÜTFULLAH BEŞİROĞLU, Rüstem AŞKIN

Lise öğretmenlerinin iş doyumu düzeyi ile bunu etkileyen bireysel ve kurumsal etkenler: Sivas merkez ilçe örneği

Sezer AYAN, Faruk KOCACIK, Hatice KARAKUŞ

Çatışma deneyimi yaşamış askerler arasında dissosiyatif yaşantılar

Murat GÜLSÜM, Barbaros ÖZDEMİR, Cemil ÇELİK, ÖZCAN UZUN, Aytekin ÖZŞAHİN

Adolesanlarda premenstruel sendrom yaygınlığı ve depresyon riski arasındaki ilişki

UMMAHAN YÜCEL, Ayşegül BİLGE, NAZAN TUNA ORAN, Mehmet Akif ERSOY, Başaran GENÇDOĞAN, Özgen ÖZVEREN

Anksiyöz depresyonun klinik özellikleri

Hüner AYDIN, Lut TAMAM, MEHMET ÜNAL

Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi

Kolay Serpil AKFERT, Ebru ÇAKICI, Mehmet ÇAKICI