Kaasım Fatih YAVUZ, Nuran YAVUZ, Sevinç ULUSOY, Güliz ÖZGEN

Ergenlerde kendine zarar verme davranışına eşlik eden duygusal şemalar

Amaç: Bu çalışmanın amacı ergenlerde görülen kendine zarar verme davranışına (KZD) eşlik eden duygu düzenleme süreçlerinin, duygusal şema yaklaşımı üzerinden araştırılmasıdır. Yöntem: Araştırmaya KZD bulunan 101 ergen, KZD bulunmayan ancak klinik olarak tanı konularak tedavisi sürdürülen 99 ergen ve herhangi bir psikiyatrik yakınması ve başvurusu olmayan 99 sağlıklı ergen alınmıştır. KZD olduğunu belirtenlere Sosyodemografik Veri Formu, Kendine Zarar Verme Davranışı Veri Formu, Leahy Duygusal Şema Ölçeği (LDŞÖ) uygulanmıştır. Poliklinik başvurusunda kendisine psikiyatrik bozukluk tanısı konulan, ancak KZD olmayan hasta grubuna ve sağlıklı gönüllü gruba ise Sosyodemografik Veri Formu ve Leahy Duygusal Şema Ölçeği uygulanarak üç grubun sonuçları karşılaştırılmıştır. Elde edilen veriler ki-kare testi ve tek yönlü varyans analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Sonuçlar: İntihar girişimi öyküsü, çocukken şiddet görme, aile içi şiddet değişkenleri KZD olan ve olmayan hasta gruplarında sağlıklı gruba göre anlamlı derecede yüksek saptanırken; anne-babadan ayrı kalma ve göç öyküsü ise KZD grubunda her iki gruba göre anlamlı derecede daha yüksek oranda saptanmıştır. Gruplar karşılaştırıldığında LDŞÖ 'duygulara karşı zayıflık', 'kontrol edilmezlik', 'ruminasyon', 'duyguları zararlı görme', 'farklılık' ve 'suçluluk' alt-ölçeklerinin ortalama puanları KZD bulunan grupta diğer gruplara göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. LDŞÖ 'hisleri kabul', 'uzlaşı', 'anlaşılabilirlik' alt-ölçekleri puanları KZD grubunda diğer gruplardan daha düşük saptanmıştır. Tartışma: Bu sonuçlar bireylerin gelişim dönemlerinde karşılaştıkları önemli ruhsal stresörlerin KZD açısından hazırlayıcı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Araştırmadan elde edilen veriler, KZD'nin yaşantılanan olumsuz duygularla işlevsel olmayan baş etme yöntemlerinden biri olduğuna ilişkin yaklaşımı desteklemektedir. KZD'nin duyguları düzenleme işlevini ve ona eşlik eden duygusal şemaları tedavi sürecinde gözönünde bulundurmak, karşılaşılabilecek zorlukları aşmada yardımcı olabilir.

Emotional schemas accompanying self-harm behaviors among adolescents

Objective: The aim of this study is to assess emotion regulation processes in adolescents with self-harm behavior by the emotional schema approach. Methods: The study included 101 adolescents with delibrate self-harm behavior (DSH), 99 adolescents with psychiatric diagnose and treatment without DSH (without DSH) and 99 healthy adolescents as the control group. Adolescents with DSH were asked to complete Sociodemographic Data Form, Self-Harm Behavior Form, and Leahy Emotional Schema Scale (LESS). Other two groups were asked to 70 Ergenlerde kendine zarar verme davranışına eşlik eden duygusal şemalar complete sociodemographic data form and LESS, afterwards these three groups were compared. Data were assessed with chi-square test and one way analysis of variance methods. Results: While suicide attempts, childhood violence and domestic violence were found significantly more in the DSH and without DSH groups, separation from parents and migration history frequency were found significantly higher only in the DSH group according to other two groups. Groups were compared with LESS; and it was found that 'weakness against emotions', 'uncontrollability', 'rumination', 'seeing emotions as dangerous', 'dissimilarity' and 'guilt' subscale's mean scores were significantly higher in DSH group. Beside these results LESS 'acceptance of feelings', 'consensus', 'comprehensibility' subscales were lower in DSH group. Discussion: These results show that psychological stressors which individuals encountered in developing period, have establishing effects for DSH. Findings of our research support that DSH is one of the maladaptive coping styles for experienced negative emotions. Focusing on the emotion regulation functions of DSH and accompanying emotional schemas, may help dealing with difficul ties through treatment.

PDF

___

1. Mikolajczak M, Petrides KV, Hurry J. Adolescents choosing self-harm as an emotion regulation strategy: the protective role of trait emotional intelligence. Br J Clin Psychol 2009; 48:181-193.
2. Heatherton TF, Baumeister RF. Binge-Eating as an escape from self-awareness. Psychol Bull 1991; 110:86-108.
3. Linehan MM. Cognitive-Behavioral Treatment of Borderline Personality Disorder. First ed., New York: Guilford Press, 1993.
4. Wells A. Emotional Disorders and Metacognition: Innovative Cognitive Therapy. First ed., West Sussex: John Wiley & Sons, 2000.
5. Leahy RL. Overcoming Resistance in Cognitive Therapy. First ed., New York: Guilford Press, 2001.
6. Zoroglu SS, Tuzun U, Sar V, Tutkun H, Savas HA, Ozturk M, et al. Suicide attempt and selfmutilation among Turkish high school students in relation with abuse, neglect and dissociation. Psychiatry Clin Neurosci 2003; 57:119-126.
7. Leahy RL. A model of emotional schemas. Cognitive and Behavioral Practice 2002; 9:177-190.
8. Yavuz KF, Türkçapar MH, Demirel B, Karadere ME. Üniversite öğrencileri ve çalışanları örnekleminde Leahy Duygusal Şema Ölçeğinin Türkçe uyarlaması, geçerlilik ve güvenilirliği. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011; 24:273-282.
9. Lu? leci S. Kendini Yaralama Davranıs?ı Olan Ergenlerin Psikiyatrik ve Sosyoku? ltu? rel O?zellikleri. Yayımlanmamıs? Uzmanlık Tezi, I? stanbul, Bakırko? y Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sag?lıg?ı ve Sinir Hastalıkları Eg?itim ve Aras?tırma Hastanesi, 2007.
10. Hayes SC, Luoma JB, Bond F, Masuda A, Lillis J. Acceptance and commitment therapy: model, processes and outcomes. Behav Res Ther 2006; 44:1-25.
11. Chapman AL, Gratz KL, Brown MZ. Solving the puzzle of deliberate self-harm: The experiential avoidance model. Behav Res Ther 2006; 44:371- 394.
12. Zettle RD, Hayes SC. Rule governed behavior: A potential theoretical framework for cognitive behavior therapy. PC Kendall (Ed.), Advances in Cognitive Behavioral Research and Therapy, New York: Academic,1982, p.73-118.
13. Iwata BA, Dorsey MF, Slifer KJ, Bauman KE, Richman GS. Toward a functional analysis of self-injury. J Appl Behav Anal 1994; 27:197-209.
14. Leahy RL. Emotional schemas and resistance to change in anxiety disorders. Cognitive and Behavioral Practice 2007; 14:36-45.
15. Orsillo SM, Roemer L, Lerner JB, Tull MT. Acceptance, mindfulness, and cognitive-behavioral therapy: comparisons, contrasts, and application to anxiety. SC Hayes, VM Follette, MM Linehan (Eds.), Mindfulness and Acceptance: Expanding the Cognitive-Behavioral Tradition, New York: Guilford Press, 2004, p.66-95.
16. Gratz KL, Gunderson JG. Preliminary data on an acceptance-based emotion regulation group intervention for deliberate self-harm among women with borderline personality disorder. Behav Ther 2006; 37:25-35.
17. Salkovskis PM, Kirk J. Obsessive-compulsive disorder. DM Clark, C Fairburn (Eds.), The Science and Practice of Cognitive Behavior Therapy, Oxford: Oxford University Press, 1997, p.200-213.
18. Taylor GJ, Bagby RM, Parker JDA. Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness. New York: Cambridge University Press, 1997.
19. Swannell S, Martin G, Page A, Hasking P, Hazell P, Taylor A, et.al. Child maltreatment, subsequent non-suicidal self-injury and the mediating roles of dissociation, alexithymia and self-blame. Child Abuse Negl 2012; 36:572-584.
20. Evren C, Evren B. Self-mutilation in substancedependent patients and relationship with childhood abuse and neglect, alexithymia and temperament and character dimensions of personality. Drug Alcohol Depend 2005; 80:15-22.
21. Rees CS, Hasking P, Breen LJ, Lipp OV, Mamotte C. Group mindfulness based cognitive therapy vs group support for self-injury among young people: study protocol for a randomised controlled trial. BMC Psychiatry 2015; 15:154.
22. Johnson-Laird PN, Oatley K. The language of emotions: An analysis of a semantic field. Cognition and Emotion 1989; 3:81-123.
23. Johnson-Laird PN, Oatley K. Cognitive and social construction in emotions. M Lewis, JM Haviland-Jones, (Eds.), Handbook of Emotions. Second ed., New York: Guilford Press, 2000, p.458-475.
24. Claire EA, Mark RL. Promoting self-compassionate attitudes toward eating among restrictive and guilty eaters. J Soc Clin Psychol 2007; 26:1120-1144.
25. Evren C, Kural S, Cakmak D. Clinical correlates of self-mutilation in Turkish male substancedependent inpatients. Psychopathology 2006; 39:248-254.
26. Saçarçelik G, Türkcan A, Güveli H, Yeşilbaş D. İkinci basamak ergen ve genç erişkin psikiyatri polikliniğine başvuran hastalarda kasıtlı kendine zarar verme davranışının yaygınlığı ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011; 24:253- 264.