Ege Üniversitesi öğrencileri arasında bağımlılık yapıcı madde kullanımının çok boyutlu ölçekleme yöntemiyle incelenmesi
Amaç: Bu araştırmada Ege Üniversitesi öğrencilerinde tütün, alkol ve diğer bağımlılık yapan madde kullanımının yaygınlığının ve riskli madde kullanımının kişisel özelliklerle ilişkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 830 üniversite öğrencisi alınmıştır. Bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımını ve kişisel özelliklerle ilişkisini araştırmak için TASUPQ (Tobacco, Alcohol and Substance Use Prevalence Questionnaire) kullanılmıştır. Sonuçlar: Verilerin çok boyutlu ölçekleme analizi sonucunda üç boyutlu Euclidean uzaklık modeline göre risk alma, güvensizlik, yalnızlık, öfke ile yaşın birlikte, sigara ile alkol kullanımının birlikte konumlandığı saptanmıştır. Dini önemli görenlerle akademik başarısı yüksek olan bireylerin yüksek düzeyde sigara ve alkol kullanımından uzakta konumlandığı, yüksek düzeyde risk alma, güvensizlik, yalnızlık, öfke ve yaş değişkenlerinin birlikte öbeklenerek yüksek düzeyde sigara ve alkol kullanımıyla ikinci boyutta aynı düzlemde yer aldıkları belirlenmiştir. Tartışma: Üniversite öğrencilerinde yapılan bu çalışmada bağımlılık yapıcı madde kullanımı akademik başarı ve dini önemli görme tutumundan uzakta konumlanmakta, yıkıcı davranışlar ve duygular, bağımlılık yapıcı madde kullanımına eşlik etmektedir
Investigation to the use of the addictive substances among thestudents of Ege University via multidimensional scaling
Objective: The aim of this study was to investigate the prevalence of tobacco, alcohol and other addictive substance use and the relationship between risky substance use and personal traits in the students of Ege University. Methods: Eight hundred and thirty university students were included in this study. Addictive substance use and its relationship with the personal traits were evaluated by using TASUPQ (Tobacco, Alcohol and Substance Use Prevalence Questionnaire). Results: Multidimensional scaling analysis of the data indicated that risk-taking, feeling of insecurity, isolation, and anger were located together with age, and cigarette and alcohol use were located together according to three-dimensional Euclidean distance model. Those were more religious and those have high academic achievement were located away from excessive use of cigarette and alcohol. Excessive risktaking, feeling of insecurity, isolation, anger and age were collected together and they were located with excessive cigarette and alcohol use in the same two-dimensional plane. Discussion: This study which was applied to the university students indicated that addictive substance use was located away from academic achievement and religiousness, and destructive behavior and feelings accompanied addictive substance use
___
- Kaya N, Çilli AS. Üniversite öğrencilerinde niko- tin, alkol ve madde bağımlılığının 12 aylık yay gınlığı. Bağımlılık Dergisi 2002; 3:91-97.
- Lanier CA, Nicholson T, Duncan D. Drug use and mental well being among a sample of under- graduate and graduate college students. J Drug Educ 2001; 31:239-248.
- Hong SM, Giannakopaulos E. Effects of age, sex and university status on life satisfaction. Psychol Rep 1994; 74:99-103.
- Bennett ME, Miller JH, Woodalf WG. Drinking, binge drinking and other drug use among South- western undergraduates: three-year trends. Am J Drug Alcohol Abuse 1999; 25:331-350.
- Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kulla- nım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:47-52.
- Tot S, Yazıcı K, Yazıcı A, Metin O, Bal N, Erdem P. Psychosocial correlates of substance use among adolescents in Mersin, Turkey. Public Health 2004; 118:588-593.
- De Micheli D, Formigoni ML. Drug use by Bra- silian students: associations with family, psycho- social, health, demographic and behavioral characteristics. Addiction 2004; 99:570-578.
- Di Pietro MC, Doering-Silveira EB, Oliveira MP, Rosa-Oliveira LQ, Da Silveira DX. Factors asso- ciated with the use of solvents and cannabis by medical students. Addict Behav 2007; 32:1740- 1744.
- Ilhan IO, Yıldırım F, Demirbaş H, Doğan YB. Prevalence and sociodemographic correlates of substance use in a university-student sample in Turkey. Int J Public Health 2009; 54:40-44.
- Ögel K, Taner S, Eke CY. Onuncu sınıf öğren cileri arasında tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı: İstanbul örneklemi. Bağımlılık Dergisi 2006; 7:18-23.
- Yıldırım I. Sigara, alkol ve uyuşturucu kullanan üniversite öğrencilerinin bazı değişkenler açısın- dan incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1997; 13:147-155.
- Akvardar Y, Aslan B, Ekici B, Öğün E, Şimşek T. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem II öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2001; 2: 49-52.
- Taner S. Boğaziçi Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2005.
- Altındağ A, Yanık M, Yengil E, Karazeybek AH. Şanlıurfa"da üniversite öğrencilerinde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2005; 6:60-64.
- Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyo lojisi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005; 1:61- 64.
- Kolay Akfert S, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 2009; 10:40-47.
- Yalçın M, Eşsizoğlu A, Akkoç H, Yaşan A, Gürgen F. Dicle Üniversitesi öğrencilerinde mad- de kullanımını belirleyen risk faktörleri. Klinik Psikiyatri 2009; 12:125-133.
- Ceylan E, Yanık M, Gencer M. Harran Üniver sitesi"ne kayıt yaptıran öğrencilerin sigaraya karşı tutumlarını etkileyen faktörler. Toraks Dergisi 2005; 6:144-150.
- Herken H, Bodur S, Kara F. Üniversite öğrencisi kızlarda madde kullanımı ile kişilik ve ruhsal belirti ilişkisi. Klinik Psikiyatri 2000; 3:40-45.
- Tanrıkulu AÇ, Çarman KB, Palancı Y, Çetin D, Karaca M. Kars il merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Tur Toraks Der 2009; 11:101-106.
- Ilhan IO, Yıldırım F, Demirbaş H, Doğan YB. Correlates of substance use among regularly drinking university students in Turkey. German J Psychiatry 2008; 11:34-39.
- Boyacı H, Çorapçıoğlu A, Ilgazlı A, Başyiğit İ, Yıldız F. Kocaeli Üniversitesi öğrencilerinin siga- ra içme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Solu- num Hastalıkları 2003; 14:169-175.
- Erhan Deveci S, Açik Y, Ferdane Oguzöncül A, Deveci F. Prevalence and factors affecting the use of tobacco, alcohol and addictive substance among university students in eastern Turkey. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2010; 41:996-1007.
- Hanna EZ, Grant BF. Parallels to early onset alcohol use in the relationship of early onset smoking with drug use and DSM-IV drug and depressive disorders: findings from the National Longitudinal Epidemiologic Survey. Alcohol Clin Exp Res 1999; 23:513-522.
- Strote J, Lee JE, Wechsler H. Increasing MDMA use among college students: results of a national survey. J Adolesc Health 2002; 30:64-72.
- Hibell B, Anderson B, Bjarnason T, Kokkevi A, Morgan M, Narusk A. Alcohol and other drug use among students in 26 European countries. The Swedish Council for Information on Alcohol and Drugs, CAN. Council of Europe. Co-operation group to combat drug abuse and illicit trafficking in drug (Pompidou Group), 1995.
- Johnston LD, O"Malley P, Bachman J. National survey results on drug use from the monitoring the future study, 1975-1998. U. S. Department of Health and Human Services; Public Health Ser- vice National Institutes of Health, 1999.
- İşler DB. Çok boyutlu ölçekleme. Ş Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Tek- nikleri, üçüncü basım, Ankara: Asil Yayın Dağı- tım, 2008, s.379-399.
- Meulman JJ, Heiser WJ. IBM SPSS Categories 20. IBM Corporation, 2011.
- Özdamar K. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler 2). Beşinci basım, Eskişehir: Kaan Kitabevi, 2004.
- Stevyers M. Multidimensional Scaling. Encyclo- pedia of Cognitive Science, Macmillan Refer- ence, 2002.
- Jaworska N, Chupetlovska-Anastasova A. A re- view of multidimensional scaling (MDS) and its utility in various psychological domains. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology 2009; 5:1-10.
- Takane Y. Applications of multidimensional scaling in psychometrics. CR Rao, S Sinharay (Eds.), Handbook of Statistics, 2011, s.359-397.
- Işıklı S, Irak M. Türkiye"de madde kullanımı ve bağımlılığı profili araştırması: 2002 yılı madde kullanımı geniş alan araştırması. Nihai Rapor. Türk Psikologlar Derneği, 2002, s.55-65.
- Alikaşifoğlu M, Ercan O. Ergenlerde madde kulla nımı. Türk Pediatri Arşivi 2002; 37:66-73.
- Özer ÖA. Ortaöğretimde Öğrencilerin Psikoaktif Madde Kullanımına Yaklaşımı ve Demografik Özellikler. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. Bakır- köy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, İstanbul, 1991.
- Yazman Ü. Lise Gençliğinin Psikoaktif Maddelere Bakışı ve Kullanım Oranlarının Türkiye-İstanbul Örneği Uzmanlık Tezi. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, İstanbul, 1995.
- Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, Tamar M, Tot S, Doğan O, ve ark. Türkiye"de dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15:112-118. Yayımlanmamış
- Yüksel N, Dereboy Ç, Çifter İ. Üniversite öğren cileri arasında madde kullanımı. Türk Psikiyatri Dergisi 1994; 5:283-286.
- Akvardar Y, Demiral Y, Ergör G, Ergör A, Bilici M, Akil Ozer O. Substance use in a sample of Turkish medical students. Drug Alcohol Depend 2003; 72:117-121.