Aynur BAHAR, Gülümser SERTBAŞ, Ayhan SÖNMEZ

Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi

Amaç: Araştırma, bir diyabet merkezine başvuran hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerini belirlemek, sosyodemograflk ve hastalığa yönelik değişkenlerle depresyon ve anksiteye arasındaki ilişkileri araştırmak amacıyla yapılırkştır. Yöntem: Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan Görüşme Formu ve Zigmond ve Snaith tarafından geliştirilen Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplaması, Student t-testi ve one way ANOVA yöntemleri kullanılmıştır. Bulgular ve Tartışma: Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; HAD-A ölçeği ile cinsiyet, eğitim düzeyi, mesleki durum, ekonomik durum, diyabet nedeniyle hastaneye yatış, komplikasyon durumu ve hastalığa yönelik bilgi arasında; HAD-D ölçeği ile yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, mesleki durum, diyabet nedeniyle hastaneye yatış ve hastalığa yönelik bilgi arasında anlamlı ilişki belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Varyans analizi, Kaygı, Depresyon, Diabetes mellitus, Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri

Determination of depression and anxiety levels of patients with diabetes mellitus

Objective: The research was done to determine the depression and anxiety levels of patients referred to a diabetes center and to examine relationships between sociodemographic variants and variants related to the illness and depression and anxiety. Methods: Date was gathered with the interview form prepared by authors and Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD) developed by Zigmond and Snaith. In the evaluation data gained, percentage calculation, Student t-test, and one way ANOVA methods were used. Results and Discussion: According to the results, significant relationship between HAD-A scale and gender, education, profession, economic status, staying at hospital due to diabetes mellitus (DM) and knowledge about illness was determined. Also there was a significant relationship between HAD-D scale and age, gender, education, profession, staying at hospital due to DM, and knowledge about illness. Suggestions were made according to the results.

Keywords:

Analysis of Variance, Anxiety, Depression, Diabetes Mellitus, Psychiatric Status Rating Scales,

PDF

___

1. Tanyeri F. Diabetes mellitus tanım ve sınıflandırma. Aktüel Tıp Diabet Forumu 2002; 7:4-10.
2. Yılmaz T. Diabetes mellitusun tanı kriterleri ve sınıflaması. T Yılmaz, M Bahçeci, A Büyükbeşe (eds), Diabetes Mellitus’un Modern Tedavisi, birinci baskı, İstanbul, Türkiye Diyabet Vakfı, 2003.
3. Özkan S. Psikiyatrik ve psikososyal açıdan diyabet. Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi, İstanbul, 1993.
4. Buzlu S. Diyabetin psikososyal yönü. S Erdoğan (ed), Diyabet Hemşireliği Temel Bilgiler, İstanbul, Yüce Yayım Dağıtım, 2002.
5. Akbay Pırıldar Ş. Dahiliye ve psikiyatri V. Diyabette Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları, birinci baskı, İstanbul, Okuyan Us Yayınları, 2003.
6. Lloyd CE, Brown FJ. Depression and diabetes. Curr Women’s Health Rep 2002; 2:188-193.
7. Anderson RJ, Freedland KE, Clouse RE, Lustman PJ. The prevalance of comorbid depression in adults with diabetes: a metaanalysis. Diabetes Care 2001; 24:1069-1078.
8. Aslan H, Diler RS, Alparslan ZN, Tetiker T. Diabetik hastalarda depresyon, kaygı, aleksitimi ve kan şekeri kontrolü. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1997; 22:48-52.
9. Eren İ, Erdi Ö. Tip II diabetes mellitusta komplikasyonların psikiyatrik komorbiditeye etkisi. 3P Dergisi 2004; 12:209-216.
10. Grigsby AB, Anderson RJ, Freedland KE, Clouse RE, Lustman PJ. Prevalance of anxiety in adults with diabetes: a systematic review. J Psychosom Res 2002; 53:1053-1060.
11. Olgun N. Diyabette kendi kendine takip ilkeleri. Diabetes Mellitus’un Modern Tedavisi. T Yılmaz, M Bahçeci, A Büyükbeşe (eds), Diabetes Mellitus’un Modern Tedavisi, birinci baskı, İstanbul, Türkiye Diyabet Vakfı, 2003.
12. Aydemir Ö. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8:280-287.
13. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 2000.
14. Eren İ, Erdi Ö, Özcankaya R. Tip II diabetik hastalarda kan şekeri kontrolü ile psikiyatrik bozuklukların ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14:184-191.
15. Goldney RD, Fisher LJ, Phillips PJ, Wilson DH. Diabetes, depression and quality of life. Diabetes Care 2004; 27:1066-1070.
16. Okanovic MP, Peros K, Szabo S, Begict D, Metelko Z. Depression in Croation Type 2 diabetic patients: prevalence and risk factors. A Croation Survey from the European Depression in Diabetes Research Consortium. Diabet Med 2005; 22:942-945.
17. Hermanns N, Kulzer B, Krichbaumt M, Kubiak T, Haak T. Affective and anxiety disorders in a German sample of diabetic patients: prevalence, comorbidity and risk factors. Diabet Med 2005; 22:293-300.
18. Nichols GA, Brown JB. Unadjusted and adjusted prevalence of diagnosed depression in Type 2 diabetes. Diabetes Care 2003; 26:744-749.
19. Gülseren Ş, Böncü B, Aydemir Ö, Kültür S. Tip I ve Tip II diabetes mellituslu hastalarda anksiyete ve depresyon. 3P Dergisi 2002; 10:59-64.
20. Zenteno JFT, Cardiel MH. Risk factors associated with depression in patients with Type 2 diabetes mellitus. Arch Med Res 2002; 33:53-60.
21. Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. Diabetes mellituslu hastalarda depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve yeti yitimi. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12:89-98.
22. Gülseren L, Gülseren Ş, Hekimsoy Z, Bodur Z, Kültür S. Majör depresif bozukluğu olan diabetes mellituslu hastalarda fluoksetin ve paroksetinin depresyon-anksiyete, yaşam kalitesi, yeti yitimi ve metabolik kontrol üzerine etkisi: Tek-kör, karşılaştırmalı bir çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2001; 11:1-10.
23. Sevinçok L, Güney E, Uslu A, Baklacı F. Depression in a sample of Turkish type 2 diabetes patients. Eur Psychiatry 2001; 16:229-231.
24. Lloyd CE, Dyer PH, Barnett AH. Prevalence of symptoms of depression and anxiety in a diabetes clinic population. Diabet Med 2000; 17:198-202.
25. Peyrot M, Rubin RR. Levels and risks of depression and anxiety symptomatology among diabetic adults. Diabetes Care 1997; 20:585-590.
26. Erbay P, Aksakoğlu G, Uçku R. Tip II diabetiklerde komplikasyonlar: Bir eşleştirme modeli. 4. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı, 12-16 Eylül 1994, Didim.
27. Leedom L, Meehan Wp, Procci W, Zeidler A. Symptoms of depression in patients with Tip II diabetes mellitus. Psychosomatics 1991; 32:280-286.
28. Süleymanoğlu Mermer G, Bayık A. Damlacık Köyünde Tip II DM prevalansının belirlenmesi ve DM’lu hastalara uygulanan diabet eğitimi programının değerlendirilmesi. 8. Halk Sağlığı Kongresi (23-28 Eylül 2002) Kongre Kitabı II, Diyarbakır, Dicle Üniversitesi Basımevi.
29. Özmen M. Diabette psiko-sosyal problemler. Türk Diabet Yıllığı 2000-2001. İstanbul, Türk Diabet Cemiyeti Yıllık Yayın Organı, 2001.