Çubuk Hortumu sonrası yetişkinlerde ortaya çıkan travmatik belirtilerin değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada, Çubuk Hortumu sonrası yetişkinlerde ortaya çıkan travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile ilişkili belirtilerin, bir yıllık izleme sonrasında gösterdiği değişimin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Hortum sırasında köyde bulunan erişkin 188 kişi ile olaydan bir ay sonra, psikiyatrist ve psikologlardan oluşan araştırma-cılar görüştü. Olguların demografik verileri ile TSSB gelişimi yönünden risk faktörü olabilecek etkenler değerlendi-rildi. TSSB tanısı, klinisyen tarafından uygulanan Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ölçeği (CAPS) ve klinik görüş-me ile konuldu. Psikopatolojinin şiddeti Olayın Etkisi Ölçeği (OEÖ) ile değerlendirildi. Hortumdan 12 ay sonra 171 kişide değerlendirmeler yinelendi. Sonuçlar: Kadın cinsiyet, hortuma maruz kalma ve hortuma bağlı olarak ailede ölüm olmasının erken dönemdeki TSSB gelişimi için risk etkeni olduğu saptandı. Bununla birlikte uzun dönemdeki TSSB için hortuma maruz kalma ve 60 yaş üstü olma risk etkeni olarak saptandı. Erken dönemde %28.3 olan TSSB yaygınlığının uzun dönemde %18.7 olduğu saptandı. Tartışma: Çalışmada TSSB gelişiminde etkili risk etkenleri yönünden literatüre benzer bulgular saptanmıştır. Sonuçlar travmaya maruz kalmak kadar, ortaya çıkan sosyal ve maddi olumsuzluklar ile TSSB oluşumu arasında ilişkiye işaret etmektedir. Hortum, deprem gibi doğal afetlerden hemen sonra acil tıbbi ve cerrahi müdahalenin yanı sıra psikiyatrik destek sağlanması hastalığın kronikleşmesinin önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Assessment of traumatic symptoms in adults emerging after Hurricane Çubuk

Objective: In this study, investigation of changes following a one year follow-up of posttraumatic stress disorder (PTSD) related symptoms emerging among adults who were affected by Hurricane Çubuk were aimed. Methods: Investigators comprised of psychiatrists and psychologists interviewed with 188 adults who were in the village during the hurricane one month after the event. Factors that could be risk factors for PTSD development were evaluated with demographic data of the subjects. Diagnosis of PTSD was made using clinician administered posttraumatic stress disorder scale (CAPS) and interview by the clinician. Severity of psychopathology was assessed using Impact of Event Scale-Revised (IES-R). Assessments were repeated in 171 subjects 12 months after the hurricane. Results: Female gender, experiencing the hurricane and death of family members due to hurricane were detected to be risk factors for early PTSD development. However experiencing the hurricane and being 60 years and older were detected as risk factors for long term PTSD. Prevalence of PTSD which was 28, 3% in the early period was found as 12.4% in the long term. Discussion: In this study risk factors related with PTSD has been found similar with the risk factors described in the literature. The results reveal that economic and social problems caused by the trauma are as important as the trauma for symptom formation. Providing psychi-atric support along with urgent medical and surgical interventions just after the natural disasters like hurricane, earthquake is considerably crucial in terms of prevention of PTSD chronicity.

___

  • 1. Altaylı B. Travma sonrası stres bozukluğundaki disso-siyatif belirtiler (Dissociative symptoms in posttraumatic stres disorder). Türk Psikoloji Bült 2000; 6:64-68. (in Turkish)
  • 2. Sadock BJ, Sadock VA. Kaplan & Sadocks’s Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences, Clinical Psychiatry. Ninth ed., Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2003, p.623-631.
  • 3. Amerikan Psikiyatri Birliği. Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması El Kitabı. Yeniden gözden geçirilmiş dördüncü baskı, (Diagnostic and Sta-tistical Manual of Mental Disorders, fourth edition, text rev., American Psychiatric Association), Washington, DC, 2000’den çev. E Köroğlu, Ankara, HYB, 2001.
  • 4. Sadock JB, Sadock VA. Klinik Psikiyatri (2004). H Aydın, A Bozkurt (Çev. Eds.), Ankara, Güneş Kitabevi, 2005, s.232-238.
  • 5. Mc Nally RJ. Posttraumatic stress disorder. BJ Sadock, VA Sadock, P Ruiz (Eds.), Comprehensive Textbook of Psychiatry, ninth ed., vol. 2, Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins 2009, s.2650-2660.
  • 6. Goenjian AK, Molina L, Steinberg AM, Fairbanks LA, Alvarez ML, Goenjian HA, et al. Posttraumatic stress and depressive reactions among Nicaraguan adoles-cents after Hurricane Mitch. Am J Psychiatry 2001; 158:788-794.
  • 7. Garrison CZ, Bryant ES, Addy CL, Spurrier PG, Freedy JR, Kilpatrick DG. Posttraumatic stress disorder in adolescents after Hurricane Andrew. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1995; 34:1193-1201.
  • 8. DeSalvo KB, Hyre AD, Ompad DC, Menke A, Tynes LL, Muntner P. Symptoms of posttraumatic stress disorder in a New Orleans Workforce Following Hurricane Katrina. J Urban Health: Bull New York Acad Med 2007; 84:142-152.
  • 9. Kılıç C, Ulusoy M. Psychological effects of the Novem-ber 1999 earthquake in Turkey: an epidemiological study. Acta Psychiatr Scand 2003; 108:232-238.
  • 10. Kılıç EZ, Özgüven HD, Sayıl I. The psychological effects of parental mental health on children experiencing disaster: The experience of Bolu earthquake in Turkey. Fam Proc 2003; 42:485-495.
  • 11. Karakaya I, Ağaoğlu B, Coşkun A, Şişmanlar SG, Yıldız Öc O. The symptoms of PTSD, depression and anxiety in adolescent students three and a half years after the Marmara Earthquake. Turk Psikiyatri Derg 2004; 15:257-263.
  • 12. Kılıç C, Aydın İ, Taşkıntuna N, Özçürümez G, Kurt G, Eren E, et al. Predictors of psychological distress in survivors of the 1999 earthquakes in Turkey: effects of relocation after the disaster. Acta Psychiatr Scand 2006; 114:194-202.
  • 13. Önder E, Tural U, Aker T, Kılıç C, Erdoğan S. Preva-lence of psychiatric disorders three years after the 1999 earthquake in Turkey: Marmara Earthquake Survey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2006; 41:868-874.
  • 14. Önsüz MF, Topuzoğlu A, İkiışık H, Karavuş M. Marmara Depreminden altı yıl Sonra Sapanca’da travma sonrası stres ve anksiyete bozukluklarının değerlendirilmesi (Assesment of Post-traumatic Stress and Anxiety Disorders after Marmara Earthquake in Sapanca). Yeni Symposium 2009; 47:164-177.
  • 15. Altındağ A, Özen Ş, Sır A. One-year follow-up study of posttraumatic stress disorder among earthquake sur-vivors in Turkey. Compr Psychiatry 2005; 46:328-333.
  • 16. Uğuz S, Seydioğlu G. Psychosocial sequelae of the 1998 Ceyhan-Adana Earthquake: A Prospective Study. Eur Neuropsychopharmacol 2003; 13:368-369.
  • 17. Aker AT. 1999 Marmara Depremleri: Epidemiyolojik bulgular ve toplum ruh sağlığı uygulamaları üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Derg 2006; 17:204-212.
  • 18. Tsai KY, Chou P, Chou FH, Su TT, Lin SC, Lu MK, et al. Three-year follow-up study of the relationship between posttraumatic stress symptoms and quality of life among earthquake survivors in Yu-Chi, Taiwan. J Psychiatr Res 2007; 41:90-96.
  • 19. Caldera T, Palma L, Penayo U, Kullgren G. Psychologi-cal impact of the hurricane Mitch in Nicaragua in a one- year perspective. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2001; 36:108-114.
  • 20. Aker T, Özeren M, Başoğlu M, Kaptanoğlu C, Erol A, Buran B. Klinisyen Tarafından Uygulanan Travma Son-rası Stres Bozukluğu Ölçeği (TSSB-Ö)- geçerlik ve güve-nirlik çalışması. Türk Psikiyatri Derg 1999; 10:286-293.
  • 21. Çorapçıoğlu A, Yargıç İ, Geyran P, Kocabaşoğlu N. Olay-ların Etkisi Ölçeği (IES-R) Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliği. Yeni Symposium 2006; 44:14-22.
  • 22. Şalcıoğlu E, Başoğlu M, Livanou M. Long-term psycho-logical outcome for non–treatment-seeking earthquake survivors in Turkey. J Nerv Ment Dis 2003; 191:154-160.
  • 23. Lai TJ, Chang CM, Connor KM, Lee LC, Davidson JR. Full and partial TSSB among earthquake survivors in rural Taiwan. J Psychiatr Res 2004; 38:313-322.
  • 24. Sharan P, Chaudhary G, Kavethekar SA, Saxena S. Preliminary report of psychiatric disorders in survivors of a severe earthquake. Am J Psychiatry 1996; 153:556-558.
  • 25. Başoğlu M, Kılıç C, Şalcıoğlu E, Livanou M. Prevalence of posttraumatic stress disorder and comorbid depreş-sion in earthquake survivors in Turkey: an epidemiolo-gical study. J Trauma Stress 2004; 17:133-141.
  • 26. Stein MB, Walker JR, Forde DR. Gender differences in susceptibility to posttraumatic stress disorder. Behav Res Ther 2000; 38:619-628.
  • 27. Sheeran T, Zimmerman M. Screening for posttraumatic stress disorder in a general psychiatric outpatient setting. J Consult Clin Psychol 2002; 70:961-966.
  • 28. El Hamaoui Y, Yaalaoui S, Chihabeddine K, Boukind E, Moussaoui D. Post-traumatic stress disorder in burned patients. Burns 2002; 28:647-650.
  • 29. Eşsizoğlu A, Yaşan A, Bülbül İ, Önal S, Yıldırım EA, Aker T. Bir terörist saldırı sonrasında travma sonrası stres bozukluğu gelişimini etkileyen risk faktörleri. Türk Psiki-yatri Derg 2009; 20:118-126.
  • 30. Goenjian AK, Najarian LM, Pynoos RS, Steinberg AM, Manoukian G, Tavosian A, et al. Posttraumatic stress disorder in elderly and younger adults after the 1988 earthquake in Armenia. Am J Psychiatry 1994; 151: 895-901.
  • 31. Armenian HK, Morikawa M, Melkonian AK, Hovanesian AP, Haroutunian N, Saigh PA, et al. Loss as a deter-minant of PTSD in a cohort of adult survivors of the 1988 earthquake in Armenia: implications for policy. Acta Psychiatr Scand 2000; 102:58-64.
  • 32. Lewin TJ, Carr VJ, Webster RA. Recovery from post-earthquake psychological morbidity: who suffers and who recovers? Aust N Z J Psychiatry 1998; 32:15-20.
  • 33. Tural Ü, Tolun HGA, Karakaya I, Erol A, Yıldız M, Erdoğan S. Marmara depremzedelerinde travma sonrası stres bozukluğuna eşlik eden başka bir ruhsal hastalık gelişiminin yordayıcıları. Türk Psikiyatri Derg 2001; 12:175-183.
  • 34. Perry S, Difede J, Musngi G, Frances AJ, Jacobsberg L. Predictors of posttraumatic stress disorder after burn injury. Am J Psychiatry 1992; 149:931-935.
  • 35. McFarlane AC. The aetiology of post-traumatic stress disorders following a natural disaster. Br J Psychiatry 1988; 152:116-121.
  • 36. Lima BR, Chavez H, Samaniego N, Pompei MS, Pai S, Lozano HSJ. Disaster severity and emotional distur-bance: implications for primary mental health care in developing countries. Acta Psychiatr Scand 1989; 79:74-82
Anadolu Psikiyatri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6631
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Autism, smelling behavior and obsessive compulsive disorder

MEHMET EMİN CEYLAN, MAZLUM ÇÖPÜR, Fulya MANER

Endokrinolojik tanının netleşmesinden önce psikiyatrik belirtiler gösteren bir kısmi androjen duyarsızlığı olgusu

Elif KIRMIZI ALSAN, İrem YALUĞ, Ekrem ŞENTÜRK

Childhood trauma and quality of life among alcohol dependent men

Cüneyt EVREN, ERCAN DALBUDAK, Bilge EVREN

Öldürme ardından özkıyım: olgu sunumu ve literatürün gözden geçirilmesi

MUSTAFA BURAK SAYHAN, ÖZGÜR SÖĞÜT, MEHMET TAHİR GÖKDEMİR, Pınar Hanife KARA, Metin BİRCAN

Çocuklarda yeme davranışı anketinin Türkçe uyarlama çalışması

RESUL YILMAZ, Haluk ESMERAY, ÜNAL ERKORKMAZ

Ası ile intihar girişimi sonrası gelişen ikincil demans olgusu: bir yıllık izleme

Serkan ZİNCİR, Cemil ÇELİK, Adem BALIKÇI, ÖZCAN UZUN

Çocuk ve gençlerde risperidon tedavisine bağlı serum lipit profili

Mehmet Gökşin KARAMAN, Nihal YURTERİ, Esra ÖZDEMİR, Serhat KALA, HANDAN ANKARALI, Figen KARAMAN ELMACI, Ayten ERDOĞAN

Özkıyım girişimi olan ergenlerde ruhsal bozukluklar, benlik ve aile işlevselliği

Gonca ÇELİK, Veli YILDIRIM, ÖZGE METİN, Ayşegül TAHİROĞLU, Fevziye TOROS, Ayşe AVCI, Aylin ÖNCEL, İffet KARAYAZI

Erişkin DEHB ve bağlanma biçimi ilişkisi

Ozan PAZVANTOĞLU, KORAY MEHMET ZEYNEL KARABEKİROĞLU, GÖKHAN SARISOY, SALİHA BAYKAL, Işıl KORKMAZ ZABUN, Seher AKBAŞ, Ömer BÖKE, Ahmet Rifat ŞAHİN

Trabzon ilinde elli beş yaşından büyüklerde depresyon ve bilişsel bozulma yaygınlığı

Önder KAVAKÇI, Mustafa BİLİCİ, Gamze ÇAM, Metin ÜLGEN