Gülfizar SÖZERİ VARMA, NALAN KALKAN OĞUZHANOĞLU, Figen Çulha ATEŞCİ, Nursel KARAGÖZ, Ferda APA

Alzheimer hastasına bakım veren yakınlarında psikodramatik grup terapisi

Amaç: Bu çalışmada, Alzheimer hastası (AH) yakınlarına hastalıkla ilgili bilgilenme ve bakım vermenin getirdiğigüçlüklerle baş etmede destek sağlanması amaçlanmıştır. Psikodramatik grup terapisinin bakım veren hasta yakın-larında ruhsal belirtiler ve bakım yükü üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yöntem: Çalışmaya Denizli AlzheimerDerneği etkinliklerine katılan hasta yakınları katılmıştır. Grup terapisi öncesi katılımcıların psikiyatrik muayeneleriyapılmış, Sosyodemografik Veri Formu ve ölçekler uygulanmıştır. Haftada bir gün, 2-2.5 saat olmak üzere birincigrupta 11, ikincisinde 12 oturum yapılmıştır. Birinci grubu 11, ikincisini 9 kişi tamamlamıştır. Grup terapisi öncesi vesonrası Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ), Bakım Veren Yükü Ölçeği (BVYÖ) uygulanmıştır. Bulgular:Birinci gruba katılanların tamamı kadın olup yaş aralığı 46-65 yıldı. İki üye dışında hastaların çocuklarından oluşu-yordu, çoğunluğu lise/üniversite mezunuydu. Grup terapisi sonrası HADÖ toplam ve anksiyete puanlarının, BVYÖtoplam ve sosyal yük puanlarının azaldığı belirlendi. İkinci gruba katılanların yaş aralığı 53-83 yıldı, tek erkek üyeçalışmaya katılan en yaşlı bireydi. İki üye dışında hastaların eşlerinden oluşuyordu, okuryazar olan bir üye dışındak-iler ilkokul mezunuydu. Grup terapisi öncesi ve sonrası ölçek puanlarında anlamlı farklılık saptanmadı. İki grup birlik-te değerlendirildiğinde, grup terapisi sonrasında HADÖ toplam ve anksiyete puanlarında, BVYÖ toplam puanındaanlamlı azalma olduğu, diğer puanlarda değişiklik olmadığı belirlendi. Grup çalışmaları tanışma, grup kurallarınınoluşturulması, gruptan beklentilerin gözden geçirilmesi ve ısınma oyunlarıyla başladı. Hastalık belirtilerinin nelerolduğu, sık karşılaşılan davranış sorunları, bakımla ilgili güçlükler ve baş etme yolları, hastalık ilerlediğinde neleryaşanabileceği, aile içi iletişim sorunları, bakımla ilgili yardım isteyememe, bakımevine yatırma gibi konular psiko-dramatik teknikler kullanılarak oyunlaştırıldı. Gruplara katılım düzenli, üyeler oldukça destekleyiciydi. Hasta yakın-ları yaşadıkları sorunları paylaşma ve duygularını ifade etme olanağı buldu. Sonuç: AH bakım veren yakınlarındaruhsal eğitimin yanı sıra ruhsal destek sağlanması anksiyete belirtilerini ve bakım yükünü azaltmaktadır. Sonuçları-mız, bakım veren eşler olduğunda kendileri de yaşlı olan bu bireylerin bakım yükünü daha fazla hissettiklerini vedestek kaynaklarından yeterince yararlanamadıklarını düşündürmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2018;19(6):567-576)

Psychodramatic group therapy on Alzheimer patients’ caregiver relatives

Objective: The objective of the study was to provide support to Alzheimer’s disease (AD) caregiver in coping with the difficulties of acquiring knowledge on the disease and of providing care to the patient. The effects of psycho- dramatic group therapy on the mental symptoms and care burden were examined. Methods: Patient relatives who participated in the Denizli Alzheimer Association activities also took part in the study. Psychiatric examinations of the participants were carried out prior to group therapy, sociodemographic data form and scales were applied. A total of 11 sessions for the first group and 12 second for the second group were carried out as 1 day per week for a period of 2-2.5 hours. A total of 11 individuals completed the first group and 9 individuals completed the second group. Hospital Anxiety Depression Scale (HAD), Caregiver Burden Inventory (CBI) were applied before and after group therapy. Results: All participants of the first group were female with an age interval of 46-65 years. They were all children of the patients excluding two participants and majority was high school-university graduates. It was determined after group therapy that HAD total and anxiety scores, CBI total and social burden scores decreased. The age interval of the second group participants was 53-83 years and the only male member was also the oldest individual to take part in the study. They were all spouses of the patients excluding two members and all were primary school graduates save for 1 literate member. No statistically significant difference was observed between the scale scores before and after group therapy. It was observed when the two groups were evaluated together that there were statistically significant decreases in HAD and total anxiety scores, CBI total score but that there were no changes in the other scores. Group studies started with the establishment of group rules, going over the expecta- tions from groups and warm-up games. Psychodramatic techniques were used to gamify issues such as the symp- toms of the disease, frequently experienced behavioral problems, difficulties related with caregiving and methods for coping with them, things that can be experienced as the disease progresses, communication problems within the family, inability to ask for help regarding caregiving, placing in a care center. Participation to the groups was regular and the members were quite supportive. Patient relatives had the opportunity to share the difficulties they experience as well as to express their emotions. Conclusion: Psychoeducation on AD caregiver relatives reduces anxiety symptoms and care burden in addition to providing mental support. Our results lead us to think that when caregivers are spouses of the patients, they feel the burden of caregiving more since they are also elderly and that they cannot benefit sufficiently from sources of support. (Anatolian Journal of Psychiatry 2018; 19(6):567-576)

PDF

___

Erden Aki Ö. Major ve hafif nörokognitif bozukluk-lar: Alzheimer Hastalığı. Türkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics 2017; 10:1-8.
Eker E. Alzheimer Hastalığı ve diğer demanslar. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005; 1:3-16.
Akyar İ, Akdemir N. Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009; 32-49.
Butcher HK, Holkup PA, Buckwalter KC. The ex-perience of caring for a family member with Alz-heimer's disease. West J Nurs Res 2001; 23:33-55.
Akpınar B. Alzheimer Hastalığı Olan Bireye Bakım Verenlerin Cinsiyetinin Bakım Veren Yükü Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.
Dileköz A. Alzheimer Hastalarına Bakım Veren Yakınlarının Tükenmişlik ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, 2003.
González-Salvador MT, Arango C, Lyketsos CG, Barba AC. The stress and psychological morbidity of the Alzheimer patient caregiver. Int J Geriatr Psychiatry 1999; 14:701-710.
Brodaty H, Donkin M. Family caregivers of people with dementia. Dialogues Clin Neurosci 2009; 11:217-228.
Martín-García R, Martín-Avila G, la Rubia-Marcos MD, Maroto-Rodríguez R, Ortega-Angulo C, Carreras Rodriguez MT, et al. Consumption of drugs and nonpharmacological therapies in care-givers of patients with Alzheimer's Disease: a case-control study in Madrid. Dement Geriatr Cogn Dis Extra 2016; 6:68-77.
Aboulafia-Brakha T, Suchecki D, Gouveia-Paulino F, Nitrini R, Ptak R. Cognitive behavioural group therapy improves a psychophysiological marker of stress in caregivers of patients with Alzheimer's disease. Aging Ment Health 2014; 18:801-808.
Michielin P, Cenedese C, Cristofoli M, Zaros N. Usefulness and effectiveness of group cognitive-behavioral psychotherapy and mutual support group therapy for depressed caregivers of psychi-atric patients. G Ital Med Lav Ergon 2007; 29(3 Suppl.B):B18-25.
Passoni S, Moroni L, Toraldo A, Mazzà MT, Bertolotti G, Vanacore N, et el. Cognitive behavi-oral group intervention for alzheimer caregivers. Alzheimer Dis Assoc Disord 2014; 28:275-282.
Martín-Carrasco M, Martín MF, Valero CP, Millán PR, García CI, Montalbán SR, et al. Effectiveness of a psychoeducational intervention program in the reduction of caregiver burden in Alzheimer's disease patients' caregivers. Int J Geriatr Psychi-atry 2009; 24:489-499.
Whitlatch CJ, Orsulic-Jeras S. Meeting the infor-mational, educational, and psychosocial support needs of persons living with dementia and their family caregivers. Gerontologist 2018;58(Suppl.1):S58-S73.
Özbek A, Leutz G. L.L. Moreno’ya göre rol kuramı. Psikodrama Grup Psikoterapisinde Sahnesel Etki-leşim. İkinci basım, Abdülkadir Özbek Psikodrama Enstitüsü Yayınları No:1, Ankara: Ayrıntı Basıme-vi, 2003, s.31-52, 142-146.
Yalom ID. Grup psikoterapisinin teori ve pratiği. A Tangör, Ö Karaçam (Çev. Eds.), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi, 1992, s.66-108.
Doğaner İ, Vahip I. İki uçlu duygudurum bozukluk-larında sosyometrik psikodramatik grup psikotera-pisi uygulaması. Türk Psikiyatri Dergisi 1994;5:127-133.
Gülseren L, Turgut S, Yaprak S, Kültür S. Şizof-reni tanısı konmuş bir grup hastanın aileleriyle sosyometrik psikodramatik grup terapisi süreci. Türk Psikiyatri Derg 1999; 10:325-331.
Ruddy RA, Dent-Brown K. Drama therapy for schizophrenia or schizophrenia-like illness. Cochrane Database Syst Rev 2007; 1:CD005378. DOI: 10.1002/14651858.CD005378.pub2.
Akdöl Öz Y. Alzheimer Hastalarının Yakınları İle Psikodrama Çalışması. Yayımlanmamış Psiko-drama Yeterlilik Tezi, İzmir, Dr. Abdülkadir Özbek Psikodrama Enstitüsü, 2004.
Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr Scand 1983; 67(6):361-370.
Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Derg 1997; 8141:280-287.
Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J. Relatives of the impaired elderly: Correlates of feelings of burden. The Gerontologyist 1980; 20:649-655.
İnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11:85-95.
Mohamed S, Rosenheck R, Lyketsos CG, Schnei-der LS. Caregiver burden in Alzheimer disease: Cross-sectional and longitudinal patient corre-lates. Am J Geriatr Psychiatry 2010; 18:917-27.
Lou Q, Liu S, Huo YR, Liu M, Liu S, Ji Y. Compre-hensive analysis of patient and caregiver predic-tors for caregiver burden, anxiety and depression in Alzheimer's disease. J Clin Nurs 2015; 24:2668-2678.
Conde-Sala JL, Turró-Garriga O, Calvó-Perxas L, Vilalta-Franch J, Lopez-Pousa S, Garre-Olmo J. Three-year trajectories of caregiver burden in Alzheimer's disease. J Alzheimer Dis 2014; 42:623-633.
Yu, DSF, Cheng ST, Wang J. Unravelling positive aspects of caregiving in dementia: An integrative review of research literature. International Journal of Nursing Studies 2018; 79:1-26.
Cooper C, Katona C, Orrell M, Livingston G. Coping strategies, anxiety and depression in care-givers of people with Alzheimer's Disease. Int J Geriatr Psychiatry 2008; 23:929-936.
Sansoni J, Anderson KH, Varona LM, Varela G. Caregivers of Alzheimer's patients and factors influencing institutionalization of loved ones: Some considerations on existing literature. Ann Ig 2013; 25:235-246.
Van der Lee J, Bakker TJ, Duivenvoorden HJ, Dröes RM. Do determinants of burden and emoti-onal distress in dementia caregivers change over time? Aging Ment Health 2017; 21:232-240.
García-Alberca JM, Cruz B, Lara JP, Garrido V,Gris E, Lara A, et al. Disengagement coping parti-ally mediates the relationship between caregiver burden and anxiety and depression in caregivers of people with Alzheimer's disease. Results from the MÁLAGA-AD study. J Affect Disord 2012; 136:848-856.
Etters L, Goodall D, Harrison BE. Caregiver burden among dementia patient caregivers: A re-view of the literature. J Am Acad Nurse Pract 2008; 20:423-8.
Corrêa MS, Vedovelli K, Giacobbo BL, de Souza CE, Ferrari P, de Lima Argimon II, et al. Psycho- physiological correlates of cognitive deficits in family caregivers of patients with Alzheimer Dis- ease. Neuroscience 2015; 286:371-382.
Liu S, Liu J, Wang XD, Shi Z, Zhou Y, Li J, et al. Caregiver burden, sleep quality, depression, and anxiety in dementia caregivers: A comparison of frontotemporal lobar degeneration, dementia with Lewy bodies, and Alzheimer's disease. Int Psychogeriatr 2017; 10:1-8.
Pinquart M, Sörensen S. Correlates of physical health of informal caregivers: A meta-analysis. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci 2007; 62:126-137.
Kamkhagi D, Costa ACO, Kusminsky S, Supino D, Diniz BS, Gattaz WF, et al. Benefits of psycho- dynamic group therapy on depression, burden and quality of life of family caregivers to Alzhei- mer’s disease patients. Arch Clin Psychiatry 2015; 42:157-160.
Brodaty H, Green A. Defining the role of the care- giver in Alzheimer's disease treatment. Drugs Aging 2002; 19:891-898.
Sink KM, Covinsky KE, Barnes DE, Newcomer RJ, Yaffe K. Caregiver characteristics are associ- ated with neuropsychiatric symptoms of dementia. J Am Geriatr Soc 2006; 54:796-803.
Ritchie K, Lovestone S. The dementias seminar. The Lancet 2002: 360;1759-1766.
Yıldız M. Bağlanma kuramı açısından yaşlılık dönemine genel bir bakış. Cumhuriyet Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Dergisi 2012; 36:1-30.
Carman MB, Nordin SR. Psychodrama: A thera- peutic modality for the elderly in nursing homes. Clin Gerontol 1984; 3:15-24.
Kalkan Oğuzhanoğlu N, Osman Ö. The elderly, nursing homes and life voyages: A psychodrama group study. Türk Psikiyatri Derg 2005; 16:124- 132.
Serfaty MA, Haworth D, Blanchard M, Buszewicz M, Murad S, King M. Clinical effectiveness of indi- vidual cognitive behavioral therapy for depressed older people in primary care: A randomized con- trolled trial. Arch Gen Psychiatry 2009; 66:1332- 1340.
Wiles N, Thomas L, Abel A, Ridgway N, Turner N, Campbell J, et al. Cognitive behavioural therapy as an adjunct to pharmacotherapy for primary care based patients with treatment resistant depression: Results of the CoBalT randomised controlled trial. Lancet 2013; 381:375-384.
Francis JL, Kumar A. Psychological treatment of late-life depression. Psychiatr Clin North Am 2013; 36:561-575.
Kiosses DN, Leon AC, Areán PA. Psychosocial interventions for late-life major depression: Evi- dence-based treatments, predictors of treat- ment outcomes, and moderators of treatment effects. Psychiatr Clin North Am 2011; 34:377- 401.