LEYLA BAYSAN ARABACI, Ceyda BAŞOĞUL, AYŞE BÜYÜKBAYRAM

Adli psikiyatri hastalarının içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal işlevsellik düzeyleri

Amaç: Ruh sağlığı ve hastalıkları hastanelerinin adli psikiyatri birimlerinde tedavi olan suç işlemiş ve ruh sağlığı bozukluğu olan bireylerin içselleştirilmiş damgalanma (İD) ve sosyal işlevsellik (Sİ) düzeylerini belirlemektir. Yön- tem: Kesitsel tipteki araştırma, Ocak-Nisan 2013 tarihleri arasında yapılm ıştır. Araştırmanın Türkiyede adli psiki- yatri birimi olan beş hastanede yürütülmesi planlanm ış, ancak iki hastane yönetiminin çalışmanın yapılmasını onaylamaması nedeniyle çalışma üç hastanede yapılm ıştır. Bu hastanelerde tedavi olan hastalardan (s=109) katı- lamayacak düzeyde psikiyatrik belirtileri olan (s=22) hastalar dışında toplam 87 hasta araştırmam ıza katılm ıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından hastalarla yüz yüze görüşülerek toplanm ıştır. Araştırmada Tanıtıcı Bilgi Formu, Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği (RHİDÖ) ve Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ) kullanılm ıştır. Verilerin değerlendirmesinde, sayı ve yüzde dağılımları yapılm ış, değişkenler arasındaki ilişki t-testi, varyans ana- lizi ve korelasyon analiziyle incelenmiştir. Bulgular: Hastaların %94.3ü erkek ve yaş ortalaması 37.78±11.12dir. Hastaların RHİDÖ alt ölçek puan ortalamaları öz damgalanma için 44.43±12.80, yabancılaşma için 14.33±3.58, kalıp yargıları onaylama için 16.90±3.85, algılanan ayrımcılık için 12.11±2.89; sosyal geri çekilme için 14.34±3.61 ve damgalanmaya karşı direnç için 13.26±2.03 olarak bulunmuştur. SİÖ alt ölçek puan ortalamaları çekilme için 10.44±2.48, kişilerarası iletişim için 4.87±2.28, bağımsızlık/performans için 12.25±6.98, bağımsızlık/ yetkinlik için 31.54±8.36, hobiler için 8.54±4.73, öncül sosyal etkinlik için 8.23±7.31 ve iş için 4.16±2.60 olarak bulunmuştur. Hastaların özdamgalanma ölçek puan ortalamalarının yükseldikçe Sİ puan ortalamalarının düştüğü ve bazı sosyodemografik değişkenlerin Sİ ve İD ölçek puan ortalamalarını etkilediği saptanm ıştır. Sonuç: Adli psikiyatri biriminde tedavi olan hastaların İD ve Sİ düzeylerinin orta düzeyde olduğu, İD eğilimleri arttıkça Sİ düzeylerinin azaldığı, İD eğilimleri ile Sİ düzeylerinin bazı sosyodemografik değişkenlerden etkilendiği belirlenmiştir.

Soc ial functionality and internalized stigmatization levels of forensic psych iatry patients

Objective: The aim was to determine the internalized stigma and social functioning levels of the individuals who committed crime and had mental disorder and were treated in forensic psychiatry units of mental health and ill- nesses hospitals. Methods: This cross-sectional research was carried out between the dates of January and April 2013. It was planned to carry out the research in five hospitals having forensic psychiatry unit in Turkey, but be- cause of two hospital administrations disapproval, it was carried out in three hospitals. Of the patients treated in those three hospitals (n=109), totally 87 patients participated our research except the patients who had psychiatric symptoms at a level that they couldnt participate (n=22). Data were collected by talking to the patients face to face. In the research, Descriptive Information Form, Internalized Stigma of Mental Illness Scale (ISMI) and Social Functioning Scale (SFS) were used. In data evaluation, number-percentage distribution was done and the relation- ship between the variables was examined by t-test, variance analysis and correlation analysis. Findings: 94.3% of the patients were men and their average of age was 37.78±11.12. Patients average points of ISMI subscales were found as 44.43±12.80 for self-stigma, 14.33±3.58 for alienation, 16.90±3.85 for approving literal judgements, 12.11±2.89 for perceived discrimination, 14.34±3.61 for social withdrawal, and 13.26±2.03 for resist against stigma. Average points of SFS subscales were found as 10.44±2.48 for withdrawal, 4.87±2.28 for interpersonal commu- nication, 12.25±6.98 for independence performance; 31.54±8.36 for independence competence; 8.54±4.73 for hobbies, 8.23±7.31 for initial social activity and 4.16±2.60 for job. It was determined that the more self-stigma scale average points increased, the more social functioning average points decreased and some sociodemographic variables affected the average points of social functioning and self-stigma scale. Conclusion: It was determined that the patients treated in forensic psychiatric unit had self-stigma and social functioning levels at a medium level, the more their tendency of self-stigma increased the more their social functioning levels decreased and their self- stigma tendencies and social functioning levels were affected by some sociodemographic variables.

PDF

___

1. Link BG, Phelan JC Conceptualizing stigma. Annu Rev Sociol 2001; 27:363-385.
2. World Health Organization. The World Health Report: Mental Health. New Understanding New Hope. Geneva: World Health Organization, 2001.
3. Taşkın EO. Damgalama, ayrımcılık ve ruhsal hastalık. 3P Dergisi 2004; 12(Ek.3):5-12.
4. Taşkın EO. İçselleştirilmiş damgalama ve dam- galama algısı. EO Taşkın (Ed.), Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama, İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık, 2007, s.31-40.
5. Yanos PT, Roe D, Lysaker PH. Narrative en- hancement and cognitive therapy: A new group based treatment for internalized stigma among persons with severe mental illness. Int J Group Psychothe 2011; 61:576-595.
6. Corrigan PW. The impact of stigma on severe mental illness. Cogn Behav Pract 1998; 5:201- 222.
7. Peterson D, Barnes A, Duncan C. Fighting shad- ows: Self-stigma and mentall illness. Auckland, Mental Health Foundation of New Zealand, 2008.
8. Amerikan Psikiyatri Birliği. DSM-IV Tanı Ölçütleri Başvuru Kitabı. E Köroğlu (Çev. Ed.), Yeniden Gözden Geçirilmiş Baskı, Ankara: HYB, 2000.
9. Angell B, Test MA. The relationship of clinical factors and enviromental opportunities to social functioning in young adults with schizophrenia. Schizophr Bull 2002; 28:259-271.
10. Erol A, Keleş Ünal E, Tunç Aydın E, Mete L. Şizofrenide sosyal işlevselliği yordayan etmenler. Turk Psikiyatri Derg 2009; 20:313-321.
11. Aydemir Ö. Bipolar bozukluğa yönelik tutumlar ve damgalama. EO Taşkın (Ed.), Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama, İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık, 2007, s.156- 165.
12. Aker T, Özmen E, Ögel K, Sağduyu A, U ğuz Ş, Tamar D, ve ark. Birinci basamak hekimlerinin şizofreniye bakış açısı. Anadolu Psikiyatri Derg 2002; 3:5-13.
13. Arkan B, Bademli K, Duman ÇZ. Sağlık çalışan- larının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: Son 10 yılda Türkiyede yapılan çalışmalar. Psikiyat- ride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3:214-231.
14. Bahar A. Şizofreni ve damgalama. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2:101-110.
15. Bostancı N, Aştı N. Hem şirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere karşı tutum ve davranışlarının de- ğerlendirilmesi. Düşünen Adam 2004; 17:87-93.
16. Çam O, Baysan-Arabacı L. Bölge psikiyatri hasta- nelerinde çalışan hem şirelerin ruhsal hastalıklara yönelik inançları ve etkileyen faktörler. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2014; 6(1):13-25.
17. Çam O, Bilge A. Türkiyenin batısında yaşayan halkın ruhsal hastalığa ve hastalara yönelik inanç ve tutumlarının belirlenmesi. Yeni Symposium 2011; 49:131-140.
18. Sağduyu A, Aker T, Özmen E, Ögel K, Tamar D. Halkın şizofreniye bakışı ve yaklaşımı üzerine bir epidemiyolojik araştırma. Turk Psikiyatri Derg 2001; 12:99-110.
19. Sağduyu A, Aker T, Ozmen E, U ğuz S, Ögel K, Tamar D. Relatives beliefs and attitudes towards schizophrenia: an epidemiological investigation. Turk Psikiyatri Derg 2003; 14:203-212.
20. Taşkın TO, Şen SF, Özmen E, Aydemir Ö. Kırsal kesimde depresyonlu hastalara yönelik tutumlar: Sosyal mesafe ve etkileyen etmenler. Psychiatry in Türkiye 2006, 8:11-17.
21. Yüksel GE, Taşkın EO. Türkiyede hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Derg 2005; 6:113-121.
22. Martin T. Something special: Forensic psychiatric nursing. J Psychiatr Ment Health Nurs 2001; 8:25- 32.
23. Baysan-Arabacı L, Çam O. Türkiyede psikiyatri hastanelerinde çalışan hem şirelerin adli psikiyatri hastalarına yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Turk Psikiyatri Derg 2013; 24:253-259.
24. Ritsher JB, Otilingam PG, Grajales M. Inter- nalized stigma of mental illness. Psychometric properties of a new measure. Psychiatry Res 2003; 121:31-49.
25. Ersoy MA, Varan A. Ruhsal hastalıklarda içsel- leştirilmiş damgalanma ölçeği Türkçe formunun güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turk Psikiyatri Derg 2007; 18:1-9.
26. Yaprak-Erakay S. Şizofreni Tanılı Hastalarda Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ) Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Araştırılması. Yayım- lanmam ış Uzmanlık Tezi, İzmir, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2001.
27. Birchwood M, Smith J, Cochrane R. The social functioning scale. The development and valida- tion of a new scale of social adjustment for use in family intervention programmes with schizophre- nic patients. Br J Psychiatry 1990; 157:853-859.
28. Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Yedinci baskı, Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 1997, s.101- 104.
29. Yildiz M, Veznedaroglu B, Eryavuz A, Kayahan B. Psychosocial skills training on social functi-oning and quality of life in the treatment of schizo- phrenia: A controlled study in Turkey. Int J Psych Clin Pract 2004; 8:219-225.
30. Dickerson, FB, Sommerville J, Origoni AE, Ringel NB, Parente F. Experiences of stigma among outpatients with schizophrenia. Schizophr Bull 2002; 28:143-155.
31. Ertugrul A, Ulug B. Perception of stigma among patients with schizophrenia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004; 39:73-77.
32. Lee S, Lee MTY, Chiu MYL, Kleinman A. Ex- perience of social stigma by people with schizo- phrenia in Hong Kong. Br J Psychiatry 2005; 186:153-157.
33. Werner P, Aviv A, Barak Y. Self-stigma, self- esteem and age in persons with schizophrenia. Int Psychogeriatr 2008; 20:174-187.
34. Penn DL, Kohlmaier JR, Corrigan PW. Interper- sonal factors contributing to the stigma of schizo- phrenia: Social skills, perceived attractive-ness, and symptoms. Schizophr Res 2000; 45:37-45.
35. Verhaeghe M, Bracke P. Organizational and individual level determinants of stigmatization in mental health services. Community Ment Health J 2007; 43:375-400.
36. Verhaeghe M, Bracke P. Ward features affecting stigma experiences in contemporary psychiatric hospitals: a multilevel study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2008; 43:418-428. 37. Çam O, Baysan-Arabacı L. Adli psikiyatri hem şi- reliği: Günümüzde Türkiyedeki durumu. Adli Bilimler Dergisi 2011; 10:25-32. 38.
Sibitz I, Unger A, Woppmann A, Zidek T, Amering M. Stigma resistance in patients with schizophre- nia. Schizophr Bull 2011; 37:316-323.
39. Hill K, Startup M. The relationship between inter- nalized stigma, negative symptoms and social functioning in schizophrenia: The mediating role of self-efficacy. Psychiatry Res 2013; 206:151-157.
40. Knight M T D, Wilkes T, Hayward P. Group treatment of perceived stigma and self-esteem in schizophrenia: A waiting list trial of efficacy. Behavioral and Cognitive Psychotherapy 2006; 34:305-318.
41. Luoma JB, Kohlenberg BS, Hayes SC. Reducing self-stigma in substance abuse through accep- tance and commitment therapy: Model, manual development and pilot outcomes. Addict Res Theory 2008; 16:149-165.
42. Macinnes DL, Lewis M. The evaluation of a short group programme to reduce self-stigma in a group of people with serious and enduring mental health problems. J Psychiatr Ment Health Nurs 2008; 15:59-65. 43. McDonald J, Badger TA. Social function of per- sons with schizophrenia. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 2002; 40:42-50.
44. Mueser KT, Becker DR, Torrey WC, Xie H, Bond H, Drake RE, et al. Work and nonvocational domains of functioning in persons with severe mental illness: A longitudinal analysis. J Nerv Ment Dis 1997; 185:419-426.
45. Usall J, Haro JM, Ochoa S, Marquez M, Araya S. Influence of gender on social outcome in schizo- phrenia. Acta Psychiatr Scand 2002; 106:337- 342.
46. Thorup A, Petersen L, Jeppesen P, Ohlen- sclaeger J, Cristensen T, Krarup G, et al. Gender differences in young adults with first-episode schizophrenia spectrum disorders at baseline in the Danish OPUS study. J Nerv Ment Dis 2007; 195:396-405.
47. Brohan E, Elgie R, Sartorius N, Thornicroft G. for the GAMIAN-Europe Study Group. Self-stigma, empowerment and perceived discrimination among people with schizophrenia in 14 European countries: The GAMIAN-Europe study. Schizophr Res 2010; 122:232-238.
48. Margetic B, Aukst-Margetic B, Ivanec D, Filipcic I. Perception of stigmatization in forensic patients with schizophrenia. Int J Soc Psychiatry 2008; 54:502-513.
49. Livingston JD, Rossiter KR, Verdun-Jones SN. Forensic labelling: An empirical assessment of its effects on self-stigma for people with severe men- tal illness. Psychiatry Res 2011; 188:115-122.