EĞİTİM MÜFETTİŞLERİNİN ÖĞRETMEN DENETİMİNDE KULLANDIKLARI GÜÇ TÜRLERİ

Bu çalışmanın amacı okullarda denetim yapan eğitim müfettişlerinin sıklıkla başvurdukları güç türlerini öğretmen görüşlerine göre tespit etmektir. Araştırmanın hedef evreni, Düzce ilinde devlete ait ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerdir. Araştırmanın örneklemi ise olasılığa dayalı örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme tekniği kullanılarak Düzce il merkezi ile ilçelerinde görev yapan toplam 326 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada eğitim müfettişlerinin öğretmen denetiminde kullandıkları güç türlerini belirlemek için Aslanargun, Kılıç ve Eriş (2011) tarafından geliştirilen «Eğitim Müfettişlerinin Öğretmen Denetiminde Kullandıkları Güç Türleri Ölçeği» kullanılmıştır. 26 madde ve 5 faktörden oluşan ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı 0.92 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda en fazla zorlayıcı gücün kullanıldığı bunu sırasıyla yasal güç uzmanlık gücü ve kişisel ve teknik güç kullanımının izlediği, müfettişlerin en az kullandığı güç türünün ise kolaylaştırıcı güç olduğu görülmüştür. Hem kişisel ve teknik güç boyutunda kadın öğretmenler ile erkek öğretmenler arasında anlamlı bir farklılık hem de uzmanlık gücü boyutunda erkek öğretmenler ile kadın öğretmenler arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin eğitim durumuna göre sadece kolaylaştırıcı güç boyutunda  anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Post Hoc analizlerine göre kolaylaştırıcı güç boyutunda lisansüstü eğitime sahip öğretmenlerin ortalaması ile önlisans ve lisans derecesine sahip öğretmenlerin ortalamasından daha büyüktür. Hizmet süresine göre zorlayıcı güç ve yasal güç boyutlarında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Yasal güç boyutunda 1-5 yıl arası hizmet süresi olan öğretmenlerin ortalamasının 6-10 yıl arası hizmet süresi olan öğretmenlerin ortalamasından daha yüksek iken; zorlayıcı güç boyutunda 16-20 yıl arası hizmet süresi olan öğretmenlerin ortalamasının 26 yıl ve üzeri hizmet süresi olan öğretmenlerin ortalamasından daha yüksek bulunmuştur. Eğitim müfettişlerinin öğretmen denetiminde kullandıkları güç türlerinin öğretmenlerin yaşlarına ve branşlarına göre anlamlı farklılık bulunamamıştır.

The study aims to determine perceptions of teachers about power sources used frequently by educational supervisors. The target population of this study consists of teachers employed at the state primary and secondary schools in Duzce. The sample of this research is composed of 326 teachers who work at public primary and high schools at the city centre and districts of Duzce. In this research, stratified sampling method has been used. Data is obtained by “Power Sources Scale Used in The Supervision of Teacher” developed by Aslanargun, Kılıç ve Eriş (2011). The scale is formed with 26 items and 5 factors and its The Cronbach alpha reliability coefficient is 0.92. The study results indicated that coercive power is the most commonly used power source and it is followed by legitimate power expert power individual and technical power. It is seen that facilitative power is the least preferred power source used by supervisors. Both at the individual and technical power differed significantly in terms of women teachers and men teachers and at the expert power differed significantly in terms of men teachers and women teachers. Only at the dimension of facilitative power is differed significantly in terms of the educational level of teachers. According to the Post Hoc analyses at the facilitative power dimension, the average of teachers who has a post graduate is higher than the average of teachers who has an associate degree or undergraduate degree. It is differed at the dimension of coercive power and legitimate power in terms of tenure. While at the dimension of legal power, the average of teachers whose tenure is between 1 – 5 years is higher than the average of teachers whose tenure is between 6 – 10 years at the dimension of coercive power the average of teachers whose tenure is 26 years and over is bigger than the average of teachers whose tenure is between 16 – 20 years It can be said that there isn’t significant differences between power sources used frequently by supervisors and teachers’ ages and field of study

___

Aksu, M.B. ve Mulla, E. (2009). İlköğretim Müfettişlerinin İnsan İlişkileri Yeterlikleri, 1. Uluslar Arası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, Ankara: 22-23 Haziran.

Aküzüm, C. ve Özmen, F. (2013). Eğitim Müfettişlerinin Rollerini Gerçekleştirme Yeterlikleri Bir Meta-Sentez Çalışması, EKEV Akademi Dergisi, 17 (56), 97-120.

Aslanargun, E. (2011). The Power Sources that Principals Handle in School Administration, Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi Teori ve Uygulama (Journal of Education and Humanities: Theory and Practice), 2 (3), 3-28.

Aslanargun, E. ve Göksoy, S. (2013). Öğretmen Denetimini Kim Yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 98-121

Aydın, İ. (2003). Eğitim ve Öğretimde Etik, Ankara: Pegem A.

Badavan, Y. (1994). Innovative Behaviour and Primary School Supervisors In Turkey, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 31-41

Bishop, L.J. and Firth, G.R. (1977). New Conception of Supervision, Educational Leadership, May, 572-579

Carrón, G. and De Grauwe, A. (1997). Current issues in supervision: a literature review, Trends in school supervision, International Institute For Educational Planning, UNESCO.

Döş, İ. ve Kayran, M. (2013). İl Eğitim Müfettişlerinin Rehberlik Görevlerini Gerçekleştirme Düzeylerine İlişkin Müdür Yetkili Öğretmen Görüşleri, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 87-103.

French, J. R. ve Raven, B. (1959). The Bases Of Social Power. In D.Cartwright ve A. Zander (Eds.) Studies in Social Power (p.259-269). Ann Arbor MI: Research Center For Group Dynamics, Institue For Social Research, University of Mıchigan.

Göksoy, S. ve Aslanargun, E. (2014). Denetim Sürecinde Eğitim Müfettişlerinin Davranışları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 55-77. doi number: 10.14686/BUEFAD.201416207.

Hall, R. H. (1977). Organisations: Structure and Processes. London: Prentice Hall.

Hoy, W. K. ve Mİskel, C. G. (2001). Educational Administration Theory, Research and Practice. NY: Mc Graw Hill.

Karakuş, M. ve Yasan, T. (2013). Müfettiş Ve Öğretmen Algılarına Göre İl Eğitim Müfettişlerinin Yeterlikleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-19.

Kautzmann, L. N. (1990). Clinical Teaching: Fieldwork Supervisors' Attitudes and Values, Tbe American}aurnal a/Occupational Therapy, 44 (9), 835-838.

Kayıkçı, K. ve Şarlak, Ş. (2009). İlköğretimde Denetimin Etkili İşleyişini Zorlaştıran ve Zayıflatan Örgütsel Engeller, 1. Uluslar arası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, Ankara: 22-23 Haziran.

King, R. (1983). The Sociology of School Organization. San Francisco: Jossey Bass.

Köybaşı, F. ve Dönmez, B. (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre Eğitim Müfettişlerinin Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Journal of Research in Education and Teaching, 1 (3) 339-346

Köroğlu, E. ve Oğuz, E. (2011). Eğitim Müfettişlerinin Rehberlik Rollerine Yönelik Öğretmen, Yönetici ve Eğitim Müfettişi Görüşleri, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 9-25.

Lillis, K, M. (1992). Improving basic education: preconditions for successful inspection and supervision - implications for training, IIEP research and studies programme Increasing and improving the quality of basic education, International Institute for Educational Planning, U N E S C O.

Memduholğlu, H. B. ve Mazlum, M. M. (2014). Bir Değişim Hikâyesi: Eğitim Müfettişlerine İlişkin Metaforik Algılar, (The Story of Change: The Metaphoric Perceptions about Education Supervisors), Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 28-47.

Oliva, P.F and Pawlas, G.E. (2004). Supervision For Today’s Schools. New York: Longman.

Ott, J. S. (1996). Power and Influence. In J. S. Ott (Eds.) Classic Readings In Organizational Behaviour. (p.379–388). Florida: Harcour Brace.

Pfeffer, J. (1987). Understanding the Role of Power in Decision Making. In J.M. Shafritz ve J.S. Ott (Eds.) Classics of Organisation Theory (p.309-334). California: The Dorsey Press.

Resmi Gazete. (1993a). Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü, 19.2.1993 Tarih ve 21501 Sayılı Resmi Gazete.

Resmi Gazete. (1993b). Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği. 3.10.1993 Tarih ve 21717 Sayılı Resmi Gazete.

Resmi Gazete. (2011a). Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. 24.06.2011 Tarih ve 27974 Sayılı Resmi Gazete.

Resmi Gazete, (2011b). Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 14 Eylül 2011 Tarihli ve 28054 Sayılı Resmî Gazete.

Rogers, C.R. (1977). Beyond the Watershed: And Where Now, Educational Leadership, May, 623-631.

Rutrough, J.E. (1957). The Supervisor’s Role In Personel Administration, Educational Leadership, December, 249-255.

Samancı, O., Taşçıoğlu, N. ve Çetin, İ. (2009). İlköğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Müfettişlerden Beklentileri, 1. Uluslar Arası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, Ankara: 22-23 Haziran.

Seylim, E. (2009). MEB İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Rehberlik ve Teftiş Yönergesinin Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında İlköğretim Öğretmenlerinin ve Müfettişlerinin Görüşleri, 1. Uluslar Arası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, Ankara: 22-23 Haziran.

Simon, A.E. (1977). Analysing Educational Platform: A Supervisory Strategy, Educational Leadership, May, 580-584.

Tok, T.N. (2013). Türkiye’de Eğitim Müfettişlerinin Profili, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (I), ss. 119-138.

UNESCO. (2007). Roles and Functions of Supervisors, Reforming School Supervision for Quality Improvement, International Institute For Educational Planning, UNESCO.

Yaman, E. (2009). Müfettişlerin Rehberlik Rollerini Rehber Öğretmenler Değerlendiriyor, International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), 106-123.

Yavuz, M. ve Yıldırım, A. (2009). İlköğretim Müfettişlerinin seçimi ve Yetiştirilmelerine İlişkin Öğretmen Görüşleri, 1. Uluslar arası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, Ankara: 22-23 Haziran.

Yıldırım, N. (2012). Eğitim müfettişi ve Bakanlık müfettişi imajları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(1), 143-166.

Zif, N. (1959). Role of the General Secondary School Supervisor, Educational Leadership, May, 500-516.