Tütünde (Nicotiana tabacum L.) bazı kantitatif karakterlerin kalıtımının diallel analizi

Altı tütün hat veya çeşidi ile bunların birbirleri arasındaki resiproksuz 15 F1 melezinden oluşan populasyonda, çeşitli tarımsal ve kimyasal özelliklerin kalıtımları Jinks-Hayman diallel melez analiz metodu ile incelenmiştir. Toplam azot dışında, üzerinde çalışılan bütün özelliklerde eklemeli ve dominantlık varyansları karakterlerin belirlenmesinde birlikte etkili olmakla beraber, bitki boyu ve yaprak sayısı için eklemeli etkilerin; yaprak uzunluğu ve yaprak eni için dominantlık usurlann oransal katkılarının daha fazla ve toplam azotun kalıtımında sadece dominant etkilerin önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Yaprak sayısı, bitki boyu, yaprak verimi, kül oranı ve total alkaloid yönünden populasyonda, kısmi dominantlık saptanmıştır. Buna karşılık, yaprak uzunluğu, yaprak eni ve toplam azot için populasyonda üstün dominanttık kalıtım tipi ortaya çıkmıştır. Bitki boyu ve yaprak verimi en az iki gen çifti, diğer özelliklerin pek çoğu bir gen çifti tarafından yönetilmektedir. Dar anlamda kalıtım derecesi total alkaloid, yaprak sayısı, kül oram ve bitki boyu için yüksek, diğer özelliklerde ise düşük-orta seviyelerdedir.

Diallel analysis of some quantitative characters in tobacco (Nicotiana tabacum L.)

The mechanism of inheritance of some quantitative characters was studied in a population consisted of six parental tobacco cultivars/lines and their diallel crosses, excluding reciprocals, by using Jinks-Hayman diallel procedure. The analysis indicated the importance of both additive and dominant components of genetic variance for all traits, except for total nitrogen, but the additive component for plant height and number of leaves and the dominant component for leaflenght and leafwidht were predominant, and total nitrogen was governed by the genes with dominant effect. The degree of dominance estimated to be in the overdominance range for leaf length, leaf width, and total nitrogen. On the other hand, there was an indication of partial dominance for plant height, number of leaves, leaf yield ant total alkaloid. The number of gene pairs governing plant height and leaf yield was found to be at least two, while it was one for most of the attributes. Narrow sense heritability estimate was high for total alkaloid, number of leaves, ash content and plant height. For other traits, it was in the range-of medium to low.

___

ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-0225
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü