Stability of yield performance of some processing tomato genotypes

Türkiye'de sanayi domatesi yetiştiriciliğinin yaygınlaştığı Marmara ve Ege bölgelerinde toplam dört çevrede örneklenen 21 sanayi domatesi genotipinin verim özelliklerine ilişkin stabilite değerleri incelenmiştir. Bu amaçla introdûksiyon çalışmaları tamamlanmış genotiplerin verim değerlerinden oluşan veri setine 'rank analizi' uygulanmıştır. NDM 055, Marzanpeel, XPH 5720, Dianapeel, Maxilandia ve özellikle Brixy genotiplerinin tüm çevrelerde stabil verim verdikleri belirlenmiştir. Hibrit tohum ithalatının üretim masraflarım büyük ölçüde artırdığı düşünüldüğünde, orta düzeyde verim değerlerine sahip olmalarına karşın (genel ortalama olan J0867 kg/da'a yakın) hibril olmayan Rio Fuego ve $T_2$ Improved genotiplerinin bölgeler itibarı ile stabil verim değerlerine sahip olmalarının Türk salça endüstrisinin ilgisini çekeceği düşünülmüştür. Bazı stabil olmayan hibrit genotiplerin bazı çevrelerde mükemmel verim değerlerine ulaşması, spesifik çevreler için özel adaptasyon çalışmalarına ihtiyaç olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

uyum, genotip, sanayi bitkileri, üretim maliyeti, kararlılık, istatistiksel analizler, domates, verim, Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi

Bazı sanayi domatesi genotiplerinin verim performanslarının stabilitesi

The yield stability of 21 processing tomato genotypes was investigated across four environments in the main processing tomato production areas of Turkey, namely the Marmara and Aegean regions. The rank analysis method was applied to the data set of yield of the genotypes already being introduced to those areas. The genotypes NDM 055, Marzanpeel, XPH 5720, Dianapeel, Maxilandia and especially Brixy were found to be stable in terms of yield across the environments tested. Since hybrid seed imports greatly increases production costs, the non-hybrids Rio Fuego and $T_2$ Improved vere noteworthy for their relative yields (close to the grand mean of 10867 kg/da), and remarkable stability. By considering the excellent yield of some non-stable genotypes the need for adaptation studies to specific environments was discussed.

Keywords:

adaptation, genotypes, industrial crops, production costs, stability, statistical analysis, tomatoes, yields, Aegean Region, Marmara Region,

PDF

___

Düzyaman, E., İ. Duman, H. İlbi, and H Vural. 1996a. Üstün verim ve teknolojik özelliklere sahip sanayi domatesi çeşitlerinin belirlenmesi [Determination of processing tomato cultivars with high yield and technological properties]. Doğruluk Matbası, H. Vural (ed.), SANDOM Report 10:23-38.
Düzyaman, E., N. Budak, M. B. Yıldınm, and H. Vural. 1996b. Bazı sanayi domatesi çeşitlennın stabilite parametreleri ve uyum yetenekleri üzerinde bir araştırma [Researches on stability parameters and adaptation capabilities of some processing tomato cultivars]. Doğruluk Matbası, H. Vural (ed.) SANDOM Report 10:51-56.
Finlay, K. W. and G. N. Wilkinson. 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding programme. Austral. J. Agr. Res. 14: 742-754.
Fox, P. N,, J. Crossa and I. Romagossa, 1997, Multi-environmental testing and genotype x environment interaction, in Statistical Methods for Plant Variety Evaluation. Chapman & Hall, London, R. A. Kempton and P. N Fox. (eds.), 117-138.
Gull, D., P. J. Stoffella, S. J. Locascıo, S. M. Olson, H. H. Bryan, P. H. Everett, T. K. Howe, and J. W. Scott. 1989, Stability differences among fresh-market tomato genotypes: II. Fruit quality. J. Amer. Soc, Hort. Sci., 114:950-954.
Özzambak, E., E. Düzyaman, Ö, Tuncay, and H. İlbi. 1995. Üstün verim ve teknolojik özelliklere sahip sanayi domatesi çeşitlerinin belirlenmesi II İntrodüksiyon denemesi [Determination of processing tomato cultivars with high yield and technological properties II Introduction]. Doğruluk Matbası, H. Vural (ed ), SANDOM Report 9:17-31.
Poysa, V. W., R. Garton, W. H. Courtney, J. G. Metcalf, and J. Muechmer, 1986. Genotype - environment interactions in processing tomatoes in Ontario. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 111:293-297.
SAS Institute Inc., 1988. SAS/STAT users guide: version 6.0 edition SAS inst. Inc. Cary, N.C,
Stoffella, P. J., H. H. Bryan, T. K Howe, J. W Scott, S. J. Locascıo, and S. M. Olson. 1984. Stability differences among fresh-market tomato genotypes: I. Fruit yields. J. Amer. Soc. Hort. Sci, 109:615-618.
Vural, H., D. Eşiyok, İ. Duman, and E. Düzyaman. 2000. Standart ve F1, hibrit sanayi domatesi çeşitlerinin Ege ve Marmara bölgelerine uyumu ile verim ve kalite özelliklerinin değerlendirilmesi [Evaluation of Standard and Fı hybrid processing tomato cultivars for their adaptabilities, and yield and quality properties in the Ege and Marmara regions of Turkey], III Sebze Tarımı Sempozyumu. 378 - 382. 11 - 13 Eylül, 2000, Süleyman Demirci Üniversitesi Kültür Merkezi, Isparta.
Yıldırım, M. B., N. Budak, and C. F. Çalışkan 1998 Genotip performanslarının rank analizi yoluyla belirlenmesi [Determination of genotype performances via rank analysis] Journal of the University of Ege Faculty of Agriculture 34:41-48.