Patates Böceği [Leptinotarsa decemlineata Say.(Coleoptera: Chrysomelidae)]’nin Nevşehir İlinde Yaşamsal Etkileşim ve Çeşitliliği Üzerine Bir Ön Çalışma

Patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.) patates bitkisinde önemli zararlar oluşturan bir böcek türüdür. Patates bitkisi, bu böcekler için tercih edilen en temel konukçudur. Bununla birlikte; Solanacaea familyasına ait farklı bitki türleri üzerinde de beslenebilmekte ve yaşamını sürdürebilmektedir. L. decemlineata popülasyonunu kontrol etmek amacı ile, insektisitler yaygın olarak kullanılmakta fakat bu ilaçlara karşı L. decemlineata tarafından çok hızlı direnç geliştirilmektedir. L. decemlineata ‘nın birçok doğal düşmanı olmasına rağmen; bunlar, L. decemlineata populayonunu kontrol etmede yeterli olamamaktadır. Bu bağlamda bu ön çalışma ile; patates üretimi ile öne çıkan Nevşehir ili ve çevresinde patates zararlısı L. decemlineata’nın patates ile yaşamsal etkileşimini; biyolojik ve morfolojik gelişim sürecini belirlemek ve bu zararlı ile mücadelede yapılacak çalışmalara katkı sağlamak amaçlanmıştır. Patates böceğinin yaşam döngüsü kışlama dönemi sonrasında ergin bir birey olarak başlar ve 30 gün kadar sürer. 10-12 mm uzunluğunda olan L. decemlineata, sarımsı turuncu renklerdeki sert ve uzun her iki kanadında beş siyah çizgi bulundurmaktadır. L. decemlineata’ nın larvaları küçük, kırmızımsıdır ve olgunlaştığında yaklaşık 10 mm uzunluğa ulaşmaktadır. Olgun larva toprağın 4-8 cm kadar içine girmekte ve yaklaşık 2. günden sonra pupa haline gelmeye başlamaktadır. Gelişim süreçleri 5-8 gün aralığında olan L. decemlineata pupaları oval ve turuncumsudur. Yumurtalar; parlak turuncu renkte, futbol topu şeklinde, 1.5-2.0 mm uzunluğunda ve 0.7 mm genişliğindedir. Dişi ergin bireyler yumurtalarını, 9-49’lu kümeler halinde bitki yapraklarının alt yüzeyine bırakmakta ve yumurtaları tutturmak için sarımsı bir yapışkan madde kullanmaktadır. L. decemlineata larvası yumurtadan çıkmadan önceki son 12 saatte gözle görülür hale gelebilmektedir. Doğal arazi şartları altında dişiler 200-500 tane yumurta bırakabilmektedir.

Preliminary Study on Life Effects and Diversity of the Colorado Potato Beetle [Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)] in Nevsehir Province

The Colorado Potato Beetle (Leptinotarsa decemlineata Say.) is an insect that causes significant damage to potato plants, Potato plant is the most preferred host for these insects. However, it can feed and survive on various plant species of the Solanacaea family. With the aim of controlling the L. decemlineata population, insecticides are widely used but very rapid resistance is developed by L. decemlineata against these insecticides. Even though many natural enemies have been identified, they are usually not able to control L. decemlineata populations below the necessary levels. In this context, with this preliminary study; it is intended to determine the interaction between L. decemlineata with potatoes and the work to be done with this pest by determining the biological and morphological development process as, L. decemlineata is the main potato pest in and around Nevşehir Province which is leading in potato production. The life cycle of this potato beetle starts with the adult at the overwintering stage and can be as short as 30 days. The adults of L. decemlineata measure about 10-12 mm long and are yellowish-orange with five black stripes per elytron. The small, reddish larvae of the L. decemlineata are 10 mm long when mature. Mature larvae burrow 4–8 cm into the soil and after about two days begin to pupate. L. decemlineata pupae are oval and orangish in color. The mean development time is about 5-8 days. The eggs are bright orange and football-shaped, about 1.5–2.0 mm long and 0.7 mm wide. Females use a yellowish adhesive to deposit eggs on the lower surface of the foliage in clusters of 9 to 49. The larva of L. decemlineata becomes visible in the last 12 hours before hatching. Under field conditions, females can lay 200–500 eggs.

PDF

___

Yüceer, S. Ü. 2011. Patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)’ne dayanıklı bitkiler elde etmek amacıyla patatesin (Solanum tuberosum L.) genetik transformasyonu. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı. Basılmamış Doktora Tezi. Adana. s. 157.
Ushatinskaya R. S. 1976. The lability of diapause and its modifications in the Colorado beetle Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae). Rev. Appl. Ent. 65: 1429. Entomologicheskoe Obozrenie 55 (4): 763-767.
Telli, G. P. 2012. Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)’nin farklı yaşlardaki patates yapraklarını tercihi üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İzmir. s. 1-14.
Şahin, M. E. 1997. Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae)’nin Erzurum ekolojik koşullarında biyo-ekolojisi, popülasyon yoğunluğu ve doğal düşmanlarının tespiti. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Small, J., and J. Jersey. 1947. Agriculture 1948. Insect pests of potato. Oxford. USA. 54 (12): 569-574.
Rivnay, E. 1962. Field Crop Pests in the Near Esast. Uitgeverji Dr. W. Junk-Den Haag. s. 322- 327.
Przybylskı, Z. 1970. The development of the potato beetle (L.decemlineata Say) in the area of Rzeszow in connection with synchronous phytopheological phenomena in 1963 - 1966. Ekol. Pol. Ser. A. 18 (4): 73- 88.
Piper, R. 2011. Pest: A quide to the World’s most maligned. Yet Misunderstood Creatures. ABC-CLIO. s. 282.
Onaran, H., A. Ünlenen, A. Doğan. 2000. Patates tarımı sorunları ve çözüm yolları. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Niğde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Niğde. s. 93.
Oerke, E. C., H. W. Dehne, F. Schonbeck, and A. Weber. 1994. Crop production and crop protection: Estimated Losses in Major Food and Cash Crops. Amsterdam. Netherlands. s. 808.
Metcalf, C. L., and W. P. Flint. 1962. Destructive and useful insects, their habits and control. McGraw-Hill Book Company. Inc.. New York. s. 640- 642.
Kozlovsky, S. 1937. Sur le decalage des generations du Leptinotarsa decemlineata Say en milieu artificiel. Ann. Epiphyt. Phytoge'n. N. S. 3 (1): 99-111.
Kayapınar, A. ve S. Kornoşor. 1990. Çukurova Bölgesi’nde mısır tarımıyla birlikte gelişen entomolojik sorunlar ve çözüm yolları. I. Tarım Kongresi. 9- 13 Ocak. Adana. s.595.
Ionnidis, P. M., E. Grafius, and M. E. Whalon 1991. Patterns of insecticide resistance to Azinphosmethyl, Carbofuran, and Permethrin in the Colorado potato beetle (Coleoptera: Chrysomelidae). Journal of Economic Entomology 84: 1417-1423.
Has, A. 1992. Orta Anadolu Bölgesi koşullarında patates böceği (Leptinotarsa decemlineata)’nin biyo-ekolojisi ve özellikle konukçu bitki ilişkileri üzerinde araştırmalar. Ankara Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü. İstanbul. s. 194.
Has, A. ve İ. A. Kansu. 1987. Patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say)’nin gelişmesine konukçunun etkisi üzerine çalışma. Türkiye 1. Entomoloji Kongresi Bildirileri Entomoloji Derneği Yayınları. 3: 249-258.
Hare, J. D. 1990. Ecology and management of the Colorado potato beetle. Annual Review of Entomology 35: 81-100.
Gürkan, B. ve A. Boşgelmez. 1984. Patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)’nin popülasyon dinamiği. Bitki Koruma Bülteni. 24 (3): 119- 136.
Çakıllar, M. 1960. Patates böceği ( Leptinotarsa decemlineata Say.). Bitki Koruma Bülteni 1 (3): 37- 40.
Capinera, J. L. 2001. Handbook of Vegetable Pests. Academic Press, San Diego, USA. s. 729.
Atak, U. 1973. Trakya Bölgesinde patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)'nin morfolojisi, bio-ekolojisi ve savaş metodları üzerinde araştırmalar. T.C.Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları. Teknik Bülten. 6: 63.
Anonim. 2017. Türkiye İstatistik Kurumu: http:// muratpalabiyik.blogcu.com/patates/10181453 (Erişim tarihi: 10.04.2017).
Anonim. 2014. FAO, Dünyada patates üretim alanları ve üretim miktarı. http://www.fao.org/ (Erişim tarihi: 03.01.2014).
Anonim. 2008. Tarım ve Köy İşleri Başkanlığı, Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. s. 332.
Anonim. 1998. Tarım Yapı (Üretim, fiyat, değer). Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları. Ankara. s.591.
Alyokhin, A. 2009. Colorado potato beetle management on potatoes: current challenges and future prospects. Global Science Books. s.19.