Marmara Bölgesi’ndeki Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) Populasyonlarının Uçucu Yağ Bileşenleri, Toplam Antioksidan Aktivite, Toplam Fenolik ve Flavonoid Madde Miktarlarının Belirlenmesi
Bu çalışma Marmara Bölgesinde yayılış gösteren Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) populasyonlarının uçucu yağ oranı ve bileşenleri, toplam antioksidan aktivite, toplam fenolik ve flavonoid madde miktarlarının belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Çalışmada Tekirdağ ve Balıkesir illerinden toplanan 20 adet populasyona ait çiçekli bitki örnekleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda toplanan örneklerde uçucu yağ oranının %2-%3 arasında olduğu, uçucu yağın ana bileşenleri olan 1,8-cineole oranının %20,7-46,9, camphor oranının %2,8-17,5, β-pinene oranının %5,3-11,3 arasında değiştiği belirlenmiştir. Örneklere göre toplam antioksidan aktivite (μmol Trolox Eşd./100g KM) 820,00-876,79 arasında, toplam fenolik madde (mg GAE /g KM) 8,47-13,45 arasında ve flavonoid miktarı (mg KE /g KM) 5,52-7,93 arasında bulunmuştur.
Determination of Essential Oil Composition, Total Antioxidant Activity, Total Phenolic and Flavonoid Contents of Anatolian Sage (Salvia fruticosa Mill.) Populations in Marmara Region
This study was carried out to determine the essential oil yield and composition, total antioxidant activity, total phenolic and flavonoid contents of the Anatolian sage (Salvia fruticosa Mill.) populations distributed in the Marmara Region, Flowering plant samples of 20 populations collected from Tekirdağ and Balikesir provinces were used in the study. As a result of the study, it was found that the essential oil content was between 2%-3%, the main constituents of essential oil were changed between 20,7-46,9% of 1,8-cineole, 2,8-17,5% of camphor and 5,3-11,3% of β-pinene. The total antioxidant activity according to the samples ranged from 820,00-876,79 (μmol Trolox Equivalent/100 g DM), the total phenolic between 8,47-13,45 (mg GAE/g DM) and the flavonoid content was found between 5,52-7,93 (mg KE/g DM ).
___
- Anonim. 2013. Tekirdağ Meteoroloji Müdürlüğü 2010-2012
kayıtları.
- Arıduru, R. ve G. Arabacı. 2013. Ciğertaze otu (Salvia
officinalis L.) bitkisinin antioksidan aktivitesinin
belirlenmesi. SAÜ. Fen Bil. Der. 17 (2): 241-246.
- Asadi S, Ahmadiani A, Esmaeili MA, Sonboli A, Ansari N,
Khodagholi F 2010. In vitro antioxidant activities
and an investigation of neuroprotection by six
Salvia L. species from Iran: A comparative study.
Food Chemical Toxicolology, 48: 1341-1349.
- Aşkun, T., K. H. C. Başer, G. Tümen, and M. Kürkçüoğlu.
2010. Characterization of essential oils of some Salvia
L. species and their antimycobacterial activities.
Turkish Journal of Biology 34: 89-95.
- Atoui, A. K., A. Mansouri, G. Boskou, and P. Kefalas. 2005.
Tea and herbal infusions: Their antioksidant activity
and phenolic profile. Food Chemistry 89: 27-36.
- Başer, K. H. C. 2002. Aromatic biodiversity among the
flowering plant taxa of Turkey. Pure Applying
Chemistry 74 (4): 527-545.
- Başer, K. H. C. and N. Kırımer. 2006. Essential oils of
Lamiaceae plants of Turkey. Acta Horticulture 723:
163-172.
- Baydar, H., R. A. Marquard ve T. Karadoğan. 1999. Isparta
yöresinden toplanarak ihracat edilen bazı önemli
Origanum, Coridothymus, Thymbra, Salvia L.
türlerinin uçucu yağ verimi ve kompozisyonu. Türkiye
Tarla Bitkileri Kongresi 15-18 Kasım, Adana (Poster
bildiri), Cilt II, Endüstri Bitkileri s. 416-420.
- Bayrak, A. and A. Akgül. 1987. Composition of essential oils
from Turkish Salvia L. spp. Journal of Phytochemistry
26 (3): 846-847.
- Bayram, E. 2001. Batı Anadolu florasında yetişen Anadolu
adaçayı (Salvia fruticosa Mill.)’nda uygun tiplerin
seleksiyonu üzerinde araştırma. Turkish Journal of
Agriculture and Forestry 25: 351-357.
- Bayram, E., A. Ceylan ve H. Geren. 1999. Anadolu adaçayı
(Salvia fruticosa Mill.) ıslahında geliştirilen klonların
agronomik ve kalite özellikleri üzerinde araştırma.
Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt II: 212-217.
- Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi Geçmişte ve
Bugün. Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti. İstanbul, 550 s.
- Burits, M., F. Bucar. 2000. Antioxidant activity of Nigella sativa
essential oil. Phytotheraphy Research 14: 323-328.
- Ceylan, A. 1987. Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ İçerenler). Ege
Üniversitesi Yayınları Yayın No: 481, İzmir,188s.
- Ceylan, A., ve N. Kaya. 1988. Kültürü yapılan Anadolu
adaçayı (Salvia triloba L.)’nın bazı kalite özellikler
üzerinde araştırma. 1. Orman Tali Ürünleri
Sempozyumu, Ankara, 1988.
- Chi, C. W., B. L., Hua, W. C. Ka, and C. Feng. 2006. A
systematic survey of antioxidant activity of 30 Chinese
medicinal plants using the ferric reducing antioxidant
power assay. Food Chemistry 97: 705-711.
- Çiçek, F., M. Tutar, A. O. Sarı ve A. Bilgiç. 2011. Anadolu
adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) yapraklarında uçucu
yağ oranlarının aylara göre değişimi. Türkiye 9. Tarla
Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011 Bursa. Endüstri
Bitkileri ve Biyoteknoloji, Cilt 2: 1287-1290.
- Dinçer, C., İ. Tontul, İ. B. Çam, K. S. Özdemir, A. Topuz, H.
Ş. Nadeem, S. Tuğrul Ay and R. S. Göktürk. 2013.
Phenolic composition and antioxidant activity of
Salvia tomentosa Miller: effects of cultivation,
harvesting year, and storage. Turkish Journal of
Agriculture and Forestry 37: 561-567.
- Djeridane, A., M. Yousfi B. Nadjemi, D. Boutassouna, P.
Stocker and N. Vidal. 2006. Antioxidant activity of
some algerian medicinal plants extracts containing
phenolic compounds. Food Chemistry 97: 654-660.
- Exarchou, V., N. Nenadis, M. Tsimidou, I. P. Gerothanasssis,
A. Troganis and D. Boskou. 2002. Antioxidant
activities and phenolic composition of extracts from
Greek Oregano, Greek Sage, and Summer Savory.
Journal of Agricultural and Food Chemistry 50: 5294-
5299.
- Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim and K. H. C. Başer. 2000.
Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 11
(supplement 2): 35-37. Edinburgh: Edinburgh
University Press.
- Güner, A., S. Aslan, T. Ekim, M. Vural and M. T. Babaç.
2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler).
İstanbul, Turkey: Flora Araştırmaları Derneği ve
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayını.
- Hedge, I. C. 1982. Salvia L. In P. H. Davis (ed.) Flora of
Turkey and the East Agean Islands, Vol. 7, University
Press, Edinburg, pp. 400-461.
- Huang, D., B. Ou, R. L. Prior. 2005. The chemistry behind
antioxidant capacity assays. Reviews, Journal of
Agricultural and Food Chemistry 53: 1841-1856.
- Ivanova, D., D. Gerova, T. Chervenkov and T. Yankova. 2005.
Polyphenols and antioxidant capacity of Bulgarian
medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology 96: 145-
150.
- Kahkönen, M. P., A. I. Hopia, H. J. Vuorela, J. P. Rauha, K.
Pihlaja, T. Kujala and S. Heinonen. 1999.
Antioxidant activity of plant extracts containing
phenolic compounds. Journal of Agriculture Food
Chemistry 47: 3954-3962.
- Kalafatcılar, Ö. A. 1996. Uçucu yağ bitkileri ekotiplerinin
bazı morfolojik, anatomik ve kalite kriterleri üzerinde
araştırma. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı (doktora tezi,
basılmamış) 56 s.
- Karakaya, S. ve S. N. El. 1999. Quercetin, luteolin, apigenin
and keampferol contents of some foods. Food
Chemistry 66: 289-292.
- Karık, U. ve M. Öztürk. 2010. Tıbbi ve aromatik bitkiler ile
uçucu yağ sektörünün ülkemiz dış ticaretindeki yeri ve
önemi. 19. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı
Mersin. Bidiri Kitabı s. 182-197.
- Karık, Ü. 2015. Some Morpholocigal, Yield and Quality
Characteristics of Anatolian Sage (Salvia fruticosa
Mill.) Populations in Aegean and West Mediterranean
Region. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 12
(2): 32-42.
- Karık, Ü. ve A. C. Sağlam. 2017. Tekirdağ ekolojik
koşullarında Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.)
populasyonlarının verim ve kalite özelliklerinin
belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma
Enstitüsü Dergisi 26 (2): 203-215.
- Karioti, A., H. Skaltsa, C. Demetzos and D. Perdetzoglou.
2003. Effect of nitrogen concentration of the nutrient
solution on the volatile constituents of leaves of Salvia
fruticosa Mill. in solution culture. Journal of
Agriculture Food Chemistry 51: 6505-6508.
- Karoussou, R. and S. Kokkini. 1997. Distrubition and clinal
varitian of Salvia fruticosa Mill. (Labiateae) on the
Island of Crete (Greece). Willdenowia 27: 113-117
- Kırımer, N., M. I. Cingi, N. Öztürk, S. Aydın, H. Özkul ve K.
H. C. Başer. 1991. Salvia sclarea, Salvia fruticosa
Mill. ve Dorystoechas hastata uçucu yağlarının
farmakolojik etkileri. 9. Bitkisel İlaç Hammaddeleri
Toplantısı, 16-19 Mayıs 1991. Eskişehir. s. 382-388.
- Kocabaş, I, M. Kaplan, M. Kürkçüoğlu and K. H. C. Başer.
2010. Effects of different organic manure applications
on the essential oil components of Turkish sage
(Salvia fruticosa Mill.). Asian Journal of Chemistry
22 (2): 1599-1605.
- Kocabaş, I., A. İ. Sönmez, H. Kalkan ve M. Kaplan. 2007.
Farklı organik gübrelerin adaçayı (Salvia fructicosa
Mill.)’nın uçucu yağ oranı ve bitki besin maddeleri
içeriğine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Dergisi 20 (1): 105-110.
- Lu, Y. and F. L. Leap. 2002. Polyphenolics of Salvia L. A
Review. Phytochemistry 59: 117-140.
- Mathew, S. and T. E. Abraham. 2006. Studies on the
antioxidant activities of cinnamon (Cinnamomum
verum) bark extracts, through various in vitro models.
Food Chemistry 94: 520-528.
- Maudu, M., F. N. Mudau and I. K. Mariga. 2010. The effect of
pruning on growth and chemical composition of
cultivated bush tea (Athrixia phylicoides D.C). J. Med
Plants Res 4: 2353-2358.
- Miliauskas, G., P. R. Venskutonisa and T. A. Van Beek. 2004.
Screening of radical scavenging activity of some
medicinal and aromatic plant extracts. Food
Chemistry 85: 231-237.
- Mossi, A. J., R. L. Cansian, N. Paroul, G. Toniazzo, J. V.
Oliveira, M. K. Pierozan, G. Pauletti, L. Rota, A. C.
A. Santos and L. A. Serafini. 2011. Morphological
characterisation andagronomical parameters of
different species of Salvia L. sp. (Lamiaceae).
Brazilian Journal of Biology 71 (1): 121-129.
- Nakiboğlu, M. 2002. The Classification of the Salvia L.
(Labiatae) Species Distributed in West Anatolia
According to Phenolic Compounds. Turkish Journal
of Botanic 26: 103-108.
- Naser, A., A. Arikat, M. Fawzia, B. Jawad, S. Nabila, R. A.
Karama and A. Shibli. 2004. Micropropagation and
accumulation of essential oils in wild sage (Salvia
fruticosa Mill.). Scientia Horticulturae 100: 193-202.
- Papageorgiou, V., C. Gardeli, A. Mallouchos, M. Papaioannou
and M. Komaitis. 2008. Variation of the chemical
profile and antioxidant behavior of Rosmarinus
officinalis L. and Salvia fruticosa Mill. grown in
Greece. Journal of Agriculture Food Chemistry 56:
7254-7264.
- Perry, N., C. Bollen, E. K. Perry and C. Ballard. 2003. Salvia L.
for dementia therapy: review of pharmacological
activity and pilot tolerability clinical trial.
Pharmacology, Biochemistry and behavior 75: 651-659.
- Pietta, P. and C. Gardana. 2003. Flavonoids in herbs,
Flavonoids in Health and Disease. 2nd Ed. Revised
and Exponded, pp. 49-69.
- Pignatti, S. 1982. Flora d’ Italia, Vol. 2, Edagricole, Bologna.
- Pizzale, L., R. Bortolomeazzi, S. Vichi, E. Überegger and L.
S. Conte. 2002. Antioxidant activity of sage (Salvia
officinalis L. and Salvia fruticosa Mill.) oregano
(Origanum onites and Origanum indercedens) extracts
related to their phenolic compund content. Journal of
Scientific Food Agriculture 82: 1645-1651.
- Putievsky, E., U. Ravid and N. Dudai. 1986. The essential oil
and yield components from various plant parts of
Salvia fruticosa Mill. Journal of Natural Products 49:
1015-1017.
- Putievsky, E., U. Ravid and N. Dudai. 1986. The essential oil
and yield components from various plant parts of
Salvia fruticosa Mill. Journal of Natural Products 49:
1015-1017.
- Raven, P. H., R. F. Evert and S. E. Eichhorn. 1999. Biology of
Plants 6th Ed. New York, USA.
- Salimikia, I., H. R. Monsef-Esfahani, A. R. Gohari and M.
2016. Salek. Phytochemical Analysis and Antioxidant
Activity of Salvia chloroleuca Aerial Extracts, Iran
Red Crescent Med J. 18 (8): e24836. doi:
10.5812/ircmj.24836.
- Santos-Gomes, P C., R. M. Seabra, P. B. Andrade and M.
Fernandes-Ferreira. 2002. Phenolic antioxidant
compounds produced by in vitro shoots of sage, Plant
Science 162: 981- 987.
- Seçmen, Ö., Y. Gemici, G. Görk, L. Bekat ve E. Leblebici.
2000. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 116. İzmir.
- Sezgin, N. 2006. Adaçayı (Salvia L. spp.) bitkisinde
antioksidan maddelerin araştırılması. İstanbul
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Ana Bilim
Dalı Organik Kimya Programı Yüksek Lisans Tezi. 62
s. Basılmamış.
- Skerget, M., P. Kotnik, M. Hadolin, A. R. Hras, M. Simonic
and Z. Knez. 2005. Phenols, proanthocyanidins,
flavones, and flavonol in some plant materials and
their antioxidant activities. Food Chemistry 89: 191-
198.
- Skoula, M., J. E. Abbes and C. B. Johnson. 2000. Genetic
variation of volatiles and rosmarinic acid in
populations of Salvia fruticosa Mill. growing in Crete.
Journal of Biochemical Systematics and Ecology 28:
551-561.
- Şenkal, B. C., A. İpek ve B. Gürbüz. 2012. Türkiye florasında
bulunan adaçayı (Salvia L. spp.) türlerinin uçucu yağ
içeriklerinin değerlendirilmesi. Tıbbı ve Aromatik
Bitkiler Sempozyumu 13-15 Eylül 2012 Tokat. Bildiri
Kitabı s. 166-176.
- Toit, R. D., Y. Volsteedt and Z. Apostolides. 2001.
Comparison of the antioxidant content of fruits,
vegetables, and teas measured as vitamin C
equivalents. Toxicology 166: 63-69.
- Topçu, G. 2006. Bioactive triterpenoids from Salvia L.
species. Journal of Natural Products 69: 482-487.
- Wei, Z. And Y. W. Shiow. 2001. Antioxidant Activity and
Phenolic Compounds in Selected Herbs. Journal of
Agricultural and Food Chemistry 49: 5165-5170.
- Wojdylo, A., J. Oszmianski and R. Czemerys. 2007.
Antioxidant activity and phenolic compounds in 32
selected herbs. Food Chemicals 105: 940-949.
- Zheng, W. and S. Y. Wang. 2001. Antioxidant activity and
phenolic compounds in selected herbs. Journal of
Agricultural and Food Chemistry 49: 5165-5170.
- Ziakova, A. and Brandsteterova E. 2003. Validation of HPLC
determination of phenolic acids present in some
Lamiaceae family plants. Journal of Liquid
Chromatography &Related Technologies 26 (3): 443-
453.