Kısıtlı su ve jel uygulamalarının yemlik bakla (Vicia faba var. minor L.)'da verim ve bazı fizyolojik özellikler üzerine etkileri
Bu araştırma, 2010 yılında, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünün Bornova Araştırma serasında, kısıtlı su ve jel uygulamalarının yemlik baklada (Vicia faba var. minor L.) kuru madde verimi ve bazı fizyolojik özellikler üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Saksı denemesi şeklinde yürütülen denemede dört farklı su dozu (faydalı suyun %30-%50-%70 ve %90ı) ile altı değişik jel dozu (0-6-12-18-24-30 kg/da) uygulaması incelenmiştir. Çalışmada; nodül sayısı, nodül kuru ağırlığı, kök ağırlığı, yaprak alan indeksi ve hücre geçirgenliği gibi özellikler incelenmiştir. Sonuçlar; denemede kullanılan jel maddesinin yemlik bakla bitkisinin büyüme ve gelişmesi üzerinde fitotoksik bir etkisinin bulunmadığını, sulama dozları ve jel uygulamalarının kuru madde verimi ve diğer fizyolojik özellikler üzerinde önemli etkilerinin olduğunu göstermiştir. En yüksek kuru madde verimi %70 sulama konusunda ve 6 kg/da jel dozu uygulamasında, en düşük kuru madde verimi ise %30 sulama konusunda ve 24 kg/da jel dozu uygulamasında elde edilmiştir. Çalışmada, %50 sulama konusunda 6 kg/dadan sonra artan jel dozlarının yaprak hücre geçirgenliğini arttırdığı da saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Kısıtlı su, jel uygulamaları, yemlik bakla, kuru madde verimi, yaprak alan indeksi, hücre geçirgenliği
Effect of deficed irrigation and gel applications on the yield and some physiological characteristics of horse bean (Vica faba var. minor L.)
This study was conducted to determine the effect of limited water and gel applications on dry matter yield and some physiological characteristics of horse bean (Vicia faba var. minor L.) under glasshouse conditions in Ege University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops in Bornova in 2010. Four different irrigation rates (30%-50%-70% and 90% of available water) and six different gel doses (0-60-120-180-240-300 kg ha-1) applications were tested in the pot experiment. Traits tested in the experiment were dry matter yield, number of nodule and dry weight, root weight, leaf area index and membrane integrity. Results indicated that there was not any phytotoxic effect of gel on the growth and development of horse bean, and irrigation rates and gel applications affected significantly dry matter yields of horse bean. The highest dry matter yields were obtained by irrigation of 70% and 60 kg ha-1 gel treatment, the lowest yields were obtained by irrigation of 30% and 240 kg ha-1 gel treatment. Increased gel levels above 60 kg ha -1 decreased leaf membrane integrity in 50% of irrigation rate.
___
- Abdel Wahap, A.M. ve Abd-Alla, M.H., 1995, The Role of Potassium Fertilizer in Nodulation and Nitrogen Fixation of Faba Bean (Vicia faba L.) Plants Under Drought Stres, Biol. Fertil Soils, 20:147-150.
- Alderfasi, A.A. and Alghamdi, S.S., 2010, Integrated Water Supply With Nutrient Requirements on Growth, Photosynthesis Productivity, Chemical Status and Seed Yield of Faba Bean, American-Eurasian Journal of Agronomy, 3 (1): 08-17.
- Anonim, 2011, www.ecosorbal.com (erişim tarihi: 26.10.2011).
- Avcıoğlu, R. ve Gürel, A., 2000, Bitki Fizyolojisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Notları:64/1, İzmir, 368s.
- Azkan, N., 2002, Yemeklik Tane Baklagiller, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları No:40, 106s., Bursa.
- Biber, Ç. ve Kara, T., 2006, Mısır Bitkisinin Bitki Su Tüketimi ve Kısıtlı Sulama Uygulamaları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fak. Dergisi, 21(1):140-146.
- Bordeleau, L.M. and Prevosi, D., 1994, Nodulation and Nitrogen Fixation In Extreme Environments. Plant and Soil 161:115-125.
- Boutraa, T. and Sanders, F.E., 2001, Effects of interactions of moisture regime and nutrient addition on nodulation and carbon partitioning in two cultivars of bean (Phaseolus vulgaris L.), J.Agronomy & Crop Science, 186:229-237.
- Ceylan, A., 1994, Tarla Tarımı (II. Basım), Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:491, Ege Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, Bornova, İzmir, 520s.
- Çakmak, B., 2001, İçel İli İklim Koşullarında Turunçgil Sulama Planlaması, S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 15 (28): 69-81, 2001, ISSN: 1300-5774.
- Çavuşoğlu, K., Yalçın, E., Dönmez, S., Kaymaz, K., Özdemir, G., Özgörür, Z., Balcı, D., Aslan, B. ve Çakır, M., 2008, Vicia faba L. (Fabaceae) Kök Ucu Hücrelerinde Fenol Tarafından Teşvik Edilen Sitotoksisitenin Belirlenmesi, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi (E-Dergi) 3 (2) 139-148.
- El-Tayeb, M.A., 2006, Differential Response of Two Vicia faba Cultivars to Drought: Growth, Pigments, Lipid Peroxidation, Organic Solutes, Catalase and Peroxidase Activity, Acta Agronomica Hungarica 54(1):25-37.
- Emiroğlu,Ş.H., Sepetoğlu, H. ve Çengel, M., 1986, Soyanın İkinci Ürün Olarak Adaptasyonu ve Toprak Verimliliğine Etkisi Üzerinde Araştırmalar, DOĞA, 10(3):319-332.
- Ertuğrul,F., Öktem, H.A., Dudits, D. ve Yücel, M., 2001, Tuz ve Kuraklık Stresine Karşı Transgenik Buğday Çeşitlerinin Geliştirilmesi, 12. Biyoteknoloji Kongresi, 17-21 Eylül,2001 Ayvalık-Balıkesir, s:67-71.
- Gençoğlan, C. ve Yazar, A., 1999, Kısıntılı Su Uygulamalarının Mısır Verimine ve Su Kullanım Randımanına Etkileri, Tr. J. Of Agriculture and Forestry 23(1999) 233-241©TÜBİTAK.
- Geren, H., Simic, A. ve Ekmekçi, T., 2011, Değişik sulama dozları ile silika jel uygulamalarının tritikale (Triticale)nin bazı agronomik özelliklerine etkisi, Türkiye 9.Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Bursa. (Basımda).
- Geren,H. ve Alan, Ö., 2005, Ödemiş Koşullarında Yetiştirilen Bazı Bakla (Vicia faba var. major) Çeşitlerinin Hasıl Verimi ve Diğer Bazı Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42(1):59-66.
- Gökkuş, A., 2009, Yembitkileri Ekolojisi, Yembitkileri Tarımının Genel Özellikleri ve Nadas Alanlarında Yembitkileri Tarımı, Yembitkileri Ekolojisi ve Fizyolojisi, Bölüm 3.1, Cilt:I, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM, İzmir, s:65-93.
- Güneş, M. ve Aktaş, M., 2008, Su Stresinde Yetiştirilen Genç Mısır Bitkisinde Potasyum Uygulamasının Gelişme ve Verim Üzerine Etkisi, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 33-36.
- Hiroshi, F., Tsuyoshi, H. , Katsushi, Y. and Ho, A., 1999, Effect of silica application to a nursery bed of rice on rooting ability and early growth of rice plants, Japanese Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 70(6):785-790.
- İşler, E., 2009. Farklı aşılama yöntemleri ile bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılamasının soyada azot fiksasyonuna ve tane verimine etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, 54s, Isparta.
- Kacar,B. ve Katkat,V. 1999, Gübreler ve Gübreleme Tekniği.Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 144, Vipaş Yayın No:20, ISBN 975-564- 084-3, s: 531, Bursa
- Kadayıfçı, A. ve Yıldırım, O.,2000, Ayçiçeğinin Su-Verim İlişkileri, Turk J Agric For 24 (2000) 137145 © TÜBITAK.
- Kanber, R., Baştuğ, R., Büyüktaş, D., Ünlü, M. ve Kapur, B., 2010, Küresel İklim Değişikliğinin Su Kaynakları ve Tarımsal Sulamaya Etkileri, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010, Ankara, s:83-118.
- Karipçin, M.Z., 2009, Yerli ve Yabani Karpuz Genotiplerinde Kuraklığa Toleransın Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Dr. Tezi, 259s., Çukurova.
- Kırnak, H. ve Demirtaş, M.N., 2002, Su Stresi Altında Kiraz Fidanlarında Fizyolojik ve Morfolojik Değişimlerin Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 265-270.
- Kırnak, H., Gençoğlan, C. ve Değirmenci, V., 2003, Harran Ovası Koşullarında Kısıntılı Sulamanın II. Ürün Mısır Verimine ve Bitki Gelişimine Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(2), 117-123.
- Liu, F., Savic, S., Jensen, C.R., Shahnazari, A., Jacobsen, S.E., Stikic, R. and Andersen, M.N., 2007, Water relations and yield of lysimeter-grown strawberries under limited irrigation, Scientia Horticulturae, 111:128132.
- Manga,İ., 1971, Değişik sulama rejimlerinin yoncaların kök ağırlığı, kökün kimyasal yapı ve yedek besin maddelerine kümülatif etkisi, Atatürk Üniv. Ziraat Fak.Dergisi, 2(1):50-67.
- Maya, F., 2007, Farklı Su ve Gübre Sistemlerinde Pamuk Bitkisinde Yaprak Su Potansiyelinin Değişimi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 44s.,Çukurova.
- Okkaoğlu, H., 2010, Mikoriza (Mycorrhiza spp.) ve Tuz Stresi İnteraksiyonunun Mısır (Zea mays L.) Bitkisinin Erken Gelişme Döneminde Büyüme ve Diğer Bazı Fizyolojik Özelliklerine Etkisi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Dr. Tezi, 87s., İzmir.
- Orta, A.H., Erdem, T., Erdem, Y. ve Cinkılıç, L., 1997, Sera Koşullarında Damla Yöntemiyle Sulanan Domates Bitkisinin Sulama Zamanının Planlanması, 6. Ulusal Kültürteknik Kongresi, 5-8 Haziran 1997, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Kültürteknik Derneği, Kirazlıyayla-BURSA.
- Özlü, H., 2007, Kuraklık ve Su Yönetimi, İklim Değişimi ve Su Ekonomisi Paneli G.Ü. Bilim ve Teknoloji Stratejileri Araştırma ve Geliştirme Merkezi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
- Pamuk,G., 2003. II.ürün mısır bitkisinin su-verim ilişkileri ve Ceres-Maize bitki büyüme modelinin bölge koşullarına uygunluğunun irdelenmesi üzerine bir araştırma, E.Ü.Fen Bil.Ens. Doktora Tezi, Izmir.
- Poljakoff-Mayber, A. and Gale, J., 1975, Plants in Saline Environments, Springer-Verlag, Berlin.
- Ramos, M. L. G., Gordon, A.J., Minchin, F.R., Sprent, J.I. and Parsons, R., 1999, Effects of Water Stres on Nodule Physiology and Biochemistry of a Drought Tolerant Cultivar of Common Bean (Phaseolus vulgaris L.), Annals of Botany 83:57-63.
- Sepetoğlu, H. ve Çadırcı, H.L., 1989, Mercimekte Çeşitli Gelişme Dönemlerinde Topraktan Kaldırılan Bazı Besin Elementleri, Büyüme ve Verim Arasındaki İlişkiler. E.Ü. Z.F. Dergisi, 26,3,181-197.
- Sinclair,T.R., Zimet, A.R. and Muchow, R.C., 1988, Changes in soybean nodule number and dry weight in response to drought, Field Crops Research, 18(2-3):197-202.
- Steel, R.G.D. and J.H. Torrie, 1980, Principles and Procedures of Statistics, Second Edition, Mc.Graw-Hill Book Company Inc., New York.
- Tatar, D. ve Yazgan, S., 2002, Sıcaklık Artışı ve Farklı Su Uygulama Düzeylerinin Buğday Bitkisinin Gelişimi Üzerindeki Etkisinin Bitki Gelişimi Benzetim Modellenmesi İle Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(4), 369-374.
- Yıldırım, Y.E. ve Kodal, S., 1998, Ankara Koşullarında Sulamanın Mısır Verimine Etkisi, Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22:65-70.
- Yılmaz, E., Dağdelen, N., Sezgin, F. ve Gürbüz, T., 2005, Aydın Koşullarında Farklı Sulama Yöntemleri ve Sulama Programlarının Pamukta Kütlü Kalitesi Üzerine Etkisi, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1):17- 22.
- Zhi,L., Hu, S., Yu, L. and You, Q., 2008, Effects of waterlogging stress on growth and leaf physiological of Euscaphis konishii hayata seedlings, Acta Agriculturae Universitatis Jiangxiensis (Natural Sciences Edition), 2:279-282.
- ISSN: 1300-0225
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1991
- Yayıncı: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Batı Anadolu'da yayıkan bazı Crocus Teksonlarının süs bitkisi olarak değerlendirilmesi
Gülden HASPOLAT, M. Ercan ÖZZAMBAK
Çilek küllemesi hastalığı etmeni ve mücadele olanakları üzerine son gelişmeler
Barbaros ÇETİNEL, E. Ersin ONOĞUR
Ahmet Şemsettin TAN, Mehmet ALDEMİR, Ayşegül ALTUNOK, Ayfer TAN