mehmet ŞAHİN, Aysun GÖÇMEN AKAÇIK, Seydi AYDOĞAN, Emel ÖZER

Ekmeklik Buğday Tane Boyutunun Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

ÖZ: Bu çalışma Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisinde yürütülmüştür. Bölgede yaygın olarak ekimi yapılan 6 ekmeklik buğday çeşidi (Tosunbey, Karahan 99, Bezostaja-1, Gerek 79, Gün 91, Bayraktar 2000) materyal olarak kullanılmıştır. Çeşitler 2,2-2,5-2,8 mm overlok elekten elenmiş ve elde edilen örneklerde bin tane ağırlığı, protein, sertlik (PSI), Zeleny sedimantasyon, miksograf analizleri yapılarak sonuçlar değerlendirilmiştir. Tane boyutu arttıkça protein oranı azalmıştır. Fakat Zeleny sedimantasyon ve sertlik değeri artış göstermiştir. 2,5-2,8 mm elek üstünde kalan tanelerin miksograf değerleri, 2,2 mm elek üstünde kalan tanelere göre daha iyi olmuştur. Tane boyutunun kalite özellikleri ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. İri tanelilerde zeleny sedimantasyon değeri ve reolojik özelliklerinin daha iyi oldukları tespit edilmiştir. 2,5 mm ve 2,8 mm elek üstü toplamına göre çeşitler, Bezostaja-1 (% 74,3), Tosunbey (% 74,0), Bayraktar 2000 (%73,9) Karahan 99 (% 73,6), Gün 91 (% 73,3) ve Gerek 79 (% 73,2) olarak sıralanmışlardır.

Effecct of Grain Size on Quality Traits in Bread Wheat

ABSTRACT: This study was carried out in the field of Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institute. As material 6 bread wheat varieties cultivated widely in the region (Tosunbey, Karahan 99, Bezostaja-1, Gerek 79, Gün 91, Bayraktar 2000) were used. Thousand kernel weight, protein content, hardness (PSI), Zeleny sedimentation, mixograph analysis were caried out on the samples obtained from varieties sieved with 2.2-2.5-2.8 mm overlock sieve and the results were evaluated. Grain size increased when protein content decreased. But zeleny sedimentation value and hardness value increased. Mixograph values of grain remaining on 2.5-2.8 mm sieve was better than grain remaining on the 2.2 mm sieve. The particle size was determined to be associated with quality properties. Zeleny sedimentation value and the rheological properties of larger grains were better. Varieties according to total of 2.5 mm and 2.8 mm sieze remaining were as follow; Bezostaja-1(74.3%),Tosunbey (74.0%),Bayraktar 2000(73.9%), Karahan 99(73.6%), Gün 91(%73.3%) and Gerek 79(73.2%).

PDF

___

Anonymous. 1990. AACC Approved Methods of the American Association of Cereal Chemist, USA.
Anonymous. 2008. International Association for Cereal Science and Technology (ICC), Vienna Standarts No: 116/1.
Dziki, D., and J. Laskowski. 2004. Influence of kernel size on grinding process of wheat at respective grinding stages. Pol. J. Food Nutr. Sci.Vol.13/54, No:1, pp. 29-33.
Gaines, C. S. 1986. Texture (Hardness and softness) variation among individual soft and hard wheat kernels. Cereal Chem. 63: 479-484.
Gaines C. S., P. L. Finney, and L. C. Andrews . 1997. İnfluence of Kernel Size Shriveling on Soft Wheat Milling and Baking Quality. Cereal Chemistry 74(6): 700-704.
Gençtan, T. ve T. Sağlam. 1987. Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Üç Ekmeklik Buğday Çeşidinde Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim. 171-183. Bursa.
Hook, S. C., and D. J. Wallington. 1981. Scientists expose the inaccuracies of the Stenvert test. Milling Feed Fertiliser. Dec: 26-29.
Li, Y. Z., and E. S. Posner. 1987. The influence of kernel size on wheat millability. Assoc. Oper. Millers Bull. Nov: 5089-5098.
MacMasters, M. M., J. J. Hinton, and D. Braudbury. 1971. Microskopic structure and composition of the wheat kernel pages 51-113. In wheat chemistry and technology. Y. Pomerans ed. Am. Assoc.
Meppelink, E. 1974, Untersuchungen über die methodik der kornhartebestimmung bei weizen. Getreide Mehl Brot. 28: 142-149. Cereal Chem:St.paul.Mn.
Miller, B. S., S. Afework, J. W. Hughes, and Y. Pomeranz. 1981. Wheat hardness: time required to grind wheat with the Brabender automatic micro hardness tester. J. Food Sci.46: 1863-1869.
Obuchowski, W., and W. Bushuk. 1980. Wheat hardness: Comparison of methods of its evaluation. Cereal Chem. 57: 421-425.
Pena, R. J., and L. S. Bates. 1982. Grain Shriveling in secondary hexaploid tritikale.I. alfa amylase activity and carbohydrate content of mature and devoloping grams. Cereal Chemistry. 59: 454-458.
Peterson, C. J., R. A. Graybosch, P. S. Beanziger, and A.W. Grombacher. 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Sci.32: 98-103.
Pomeranz, Y., C. J. Peterson, and P. J. Mattern. 1985. Hardness of winter wheats grown under widely different climatic conditions. Cereal Chem. 62: 463- 467.
Shi, Y.C., P. A. Sein, and J. E. Bernardin. 1994 Effect of temperature during grain filling on starches from six wheat cultivars.Cereal Chem. 71: 369-383.
Şahin, M., A. G. Akçacık, S. Aydoğan, S. Taner, R. Ayrancı. 2011a. Ekmeklik Buğdayda Bazı Kalite Özellikleri ile Miksograf Parametreleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 20 (1): 6-11
Şahin, M., A. Göçmen Akçacık, S. Aydoğan. 2011b. Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Tane verimi ile Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkiler ve Stabilite yetenekleri. Anadolu, J.,of AARI 21(2): 39-48.
Wang L., Ge H., C. Hao, Y. Dong, and X. Zhang. 2012. Identifying Loci Influencing 1000 Kernel Weight in Wheat by Microsatellite Screening for Evidence of Selection during Breeding. Plos one7(2): e29432. Doi: 10.1371/ journal.pone. 0029432.
Williams P., J.F. El-Haramein, H.Nakkoul,, and S. Rihawi. 1988. Crop Quality Evaluation Methods and Guidelines. İnternational Center For Agricultural Research in The Dry Areas (ICARDA), Syria.