Ayşe KITIKI, Mahmure NAKİBOĞLU, TEOMAN İSMAİL KESERCİOĞLU, Hacer OTAN, Ayfer TAN, A. Osman SARI, Bilgin OĞUZ, Bilgin OĞUZ

Ege ve Batı Akdeniz Bölgelerinde yayılış gösteren bazı origanum L. türlerinde biyosistematik araştırmalar

Ege ve Batı Akdeniz Bölgelerinde yer alan 12 ilden toplanan Origanum cinsine ait Anatolicon, Chilecalyx, Majarona, Prolaticorolla, Amaracus ve Origanum seksiyonlarına giren 10 tür (O. sipyleum L, O. onites L, O. majorana L, O. vulgare L, O. saccatum P.H.Davis, O.solymicum P.H.Davis, O. syriacum £., O. hypericifolium O.Schwarz&P.H.Davis, O. laevigatum Boiss, ve 0. bilgeri P.H.Davis) ve iki meleze (O.sipyleunvcO. vulgare spp. hirtum, O.onitesxO.vulgare spp. hirtum) ait toplam 52 örneğin 40 özelliği incelenmiştir. Sitolojik çalışmalarda O. vulgare, 0. sipyleum ve O. onites türlerinin kromozom sayısı 2n=30 olarak tesbit edilmiş; taksonomik ayrım yapılamamıştır. Doğada olması beklenen, ancak teshil edilemeyen Anatolicon ve Origanum seksiyonları arasındaki O.sipyleunvcO. vulgare spp. hirtum melezi bu çalışmada belirlenmiştir. Morfolojik ve anatomik özelliklere Ana Bileşen Analizi uygulanmış; pekçok özellik arasında korelasyonların olduğu tesbit edilmiştir. Ana Bileşen Analizinde l.ve 2,, 1. ve 3. Ana Bileşenlerde Anatolicon seksiyonuna ait örneklerin, diğer seksiyonlar ve melezlerin oluşturduğu ana gruptan ayrı bir grup oluşturduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Origanum, Akdeniz Bölgesi, biyosistematik, Ege Bölgesi

Biosystematic research on some origanum L. species in aegean and West Mediterranean Region in Turkey

Fifty-two Origanum spp. samples were collected from 12 provinces of Aegean and West Mediterranean region in Turkey. The samples of ten species (O. sipyleum L, 0. onites L, O. majorana L., 0. vulgare L, O. saccatum P.H.Davis, O.solymicum P.H.Davis, O. syriacum L, O. hypericifoliutn O.Schwarz&P.H.Davis, O. laevigatum Boiss, and 0. bilgeri P.H.Davis) and two hybrids (O.sipyleumxO. vulgare spp. hirtum, O.onitesxO.vulgare spp. hirtum) were investigated according to their 40 characters. The chromosome numbers ofO. vulgare, O.sipyleum and O. onites were found as 2n—30. The samples could not be distinguished by their cytological characters. The Principle Component Analysis (PCA) was applied by . using morphological and anatomical characters. As a result ofPCA analysis, according to 1 and 2, and 1 and 3rd PCA 's the Anatolicon section formed a distinct group from the main group which consist of other sections and hybrids.

Keywords:

Origanum, Mediterranean Region, biosystematics, Aegean Region,

PDF

___

Açıkgöz, N. 1993. TARIST Istatistik Program, Ege Üniv. Zir. Fak., Bornova, Đzmir. Baytop, T. 1984. Türkiye'de bitkiler ile tedavi Đstanbul Üniv. Yay. No. 3255.
Đstanbul Bonnier, G. 1956. Flore Complete Tome. 7-8. Çelebioğlu, S. ve T.
Baytop. 1949. Bitkisel tozlama tetkiki için yeni bir reaktif. Farmakognozi Enst. Yay. No.10
Davis, P. H. 1982 Flora of Turkey. Vol. 7 Oxford University Press. Edinburg.
Darlington, C. D., and A. P. Wylie, 1945. Chromozome atlas of flowering plants. George Allen and Unwin Ltd. London.
Duman, H.; Z. Aytaç, M. Ekici, F.A. Karavelioğullari, A. Dönmez, and A. Duran, 1996. Three new species (Labiatae) from Turkey. Flora Mediterranea. (in press)
Federov, K. 1974. Chromosome numbers of flowering plants, Otto Koeltz. Sci. Pub. Germany.
Hegi, G. 1964. Illustrierte Flora von Mittel Europa Dicotyledones. 3 Teil. Labiatae Solanaceae V. Band 4. Teil.Karl Hanser Verlag. München.
Ietswaart, J. H. 1980. A Taxonomic Revision of the Genus Origanum (Labiatae). Leiden Univ. Press The Hague, Boston, London.
Ietswaart, J. H. 1982. Origanum L. p.217:313. In: P. H. Davis (ed). Flora of Turkey Vol.7 Univ. Press. Edinburgh.
Komarov, V. L. 1955. Flora U.S.S.R. Bant 21. Leningrad.
Rechinger, K. H. 1967. Flora Iranica. Akademische Druck and Verlagsanstalt Graz. Austria.
Sneath, P.H.A. and R.R. Sokal, 1973. Numerical Taxonomy Freeman, San Francisco. Journal of Heredity 16 (1/4) : 30-36.
Tan, A. 1992. Türkiye’de yayılış gösteren Beta L. (Chenopodiaceae) türlerinin sınıflandırılması üzerine araştırmalar. Doktora Tezi. Ege Üniv. Bornova, Đzmir
Tan, A. 1983. Sayısal taksonomik yöntemlerle varyasyonun saptanması. Ege Böl. Zir. Ara. Ens. Yay. No.: 30 Menemen, Đzmir.
Towsend, C.C., and E. Quest. 1968. Flora of Iraq. Published by The Ministry of Agriculture of Republic of Iraq.
Zohary, M. 1966. Flora Palastine. Israel Acad. Sci.Human. Jerusalem.