Üniversite Birinci Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğrencilerinin Konuşma Becerisine Yönelik Söz Varlığı

Türkçedeki söz varlığı, İngilizcede vocabulary kelimesi ile karşılanmaktadır. Bununla birlikte söz varlığı, söz dağarcığı, kelime dağarcığı, kelime hazinesi gibi kavramlar Türkçede aynı anlamı karşılamaktadır. Söz varlığı, kelimeleri, deyimleri, atasözlerini, ikilemeleri, terimleri, kalıp sözleri ve benzerlerini kapsayan üst bir kavramdır. Üniversitelerde “Sözlü Anlatım” dersi birinci yarıyılda okutulmaktadır. Bu dersin amacı öğretmen adaylarının sözlü anlatım, yani konuşma becerilerini geliştirmektir. Etkili ve başarılı bir konuşmanın belirleyici özelliklerinden biri de zengin bir söz varlığına sahip olmasıdır. Öğretmen adayları açısından bu beceri kritik önem taşımaktadır. Bu çalışmada, bu gerekçeyle Hacettepe Üniversitesi birinci sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin konuşma becerilerinin üzerinde en büyük etkiye sahip olan söz varlığı üzerine çalışılmıştır. Üniversite 1. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin üretici söz varlığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Öğretmenliği ve Matematik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı öğrencilerinden anılarını anlatmaları istenmiş ve her öğrenciden üçer dakikalık ses kayıtları alınmıştır. Sonraki aşamada ses kayıtları çözümlenerek Word dosyasına dönüştürülmüştür. Çözümlemede Simple Concordance programı kullanılmıştır. Daha sonra metinler dizinlenmiştir. Araştırmada bulgular, kelime hazinesine ilişkin bulgular, öğrencilerin sözlü anlatımlarından bir metin havuzu oluşturulması ile toplam ve farklı kelime değerleri metin havuzunun çözümlenmesi yoluyla elde edilmiştir. Öğrenci başına düşen farklı kelime sayısı, kullanılan farklı kelime sayısının öğrenci sayısına bölünmesi yoluyla elde edilmiştir. Her öğrenci için geçerli olmamakla birlikte ortalama bir değer belirleyebilmek için böyle bir yola gidilmiştir.

First-Year Preservice Teachers’ Vocabulary on Speaking Skill Conversational Vocabulary of Freshmen

Söz varlığı in Turkish is met by “vocabulary” in English. In addition, concepts such as “söz varlığı, söz dağarcığı, kelime dağarcığı and kelime hazinesi” meet the same meaning in Turkish. Vocabulary is a top concept that includes words, idioms, proverbs, reduplications, terms, phrases and so on. “Oral Expression” course is taught in universities in the first semester. The aim of this course is to improve the oral expression, that is, speaking skill of preservice teachers teachers. One of the determining features of an effective and successful speech is that it has a rich vocabulary. This skill is critical for preservice teachers. For this purpose in this study, it was on the vocabulary that has the greatest impact on the speaking skills of the first-year students of Hacettepe University. It was aimed to determine the generative vocabulary of the students who are at the first grade of university. For this purpose, the students at Faculty of Education Department of Primary Education, Preschool Education, and Mathematics Teaching Department at Hacettepe University were asked to explain their memories and three (3) minute audio recordings were taken from each student. In the next step, the audio files were analyzed and then taken down to Word file. Simple Concordance program was used in the analysis. Then the texts are indexed with the Concordance program. In the study, the findings related to the vocabulary were obtained through the creation of a text pool from the verbal expressions of students and the analysis of the total and different word values of the text pool. The number of different words per student was obtained by dividing the number of different words used by the number of students. This was not valid for each student, but such a method was applied in order to determine the average value.

___

  • Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 287-309.
  • Vygotsky, L. S. (1998). Düşünce ve dil. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
  • Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
  • Aşık, U. (2007), Yabancılar için temel Türkçe söz varlığının oluşturulması, (Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
  • Aksan, D. (2002). Anadilimizin söz denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Yörük, Y. (?). Güzel konuşma ve yazma kılavuzu. Ankara: Eğitim Yayınları.
  • Taşer, S. (2000). Konuşma eğitimi. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
  • TDK, (2010). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.