Türkiye’de Çevrimiçi Okuma Üzerine Yapılan Çalışmaların Analizi

Bu çalışmada, Türkiye’de çevrimiçi okuma üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma tekniklerinden “ doküman taraması” yapılarak elde edilen verilerin analizinde “ betimsel analiz” tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Ulusal Tez Merkezi’nde yayımlanan özet ve tam metin tezler “çevrimiçi okuma, elektronik ortamlardan okuma, internette arama – anlama stratejileri” anahtar kelimeleri ile araştırılmış; daha sonra Dergi Park, TRDizin, Google Scholar, Millî Kütüphane ve Ulusal Toplu Katalogdan yararlanılmıştır. Dijital ortamlarda yapılan okuma etkinlikleri, çevrimiçi (online) okuma, ekran okuma, dijital okuma / okuryazarlık ve çevrimiçi (online) okuryazarlık gibi kavramlarla ifade ettiği için çalışmaya, bu anahtar kelimelerle, literatür taramaya devam edilirken karşılaşılan çevrimiçi okumayı ilgilendiren yeni okuryazarlık, internette bilgi arama, çevrimiçi bilgi arama stratejileri, ekrandan okuma, e – kitap okuma, internet tabanlı okuma, internet üzerinden okuma gibi anahtar kelimeler de dahil edilmiştir. Araştırmanın bulgularında en fazla yayının 2018 ve 2019 yıllarında yapıldığı görülmektedir. 2010 – 2020 yılları arasında ise yapılan çalışmaların, 37’si yüksek lisans, 6’sı doktora tezi ile 80’i makale ve 17’si bildiridir. Tezlerin en fazla yapılmış olduğu üniversiteler arasında Gazi, Hacettepe ve Sakarya Üniversitesi yer almaktadır. Turkish Studies ise en fazla yayının yapıldığı dergidir. Makalelere yazar sayılarına göre bakıldığında genellikle iki yazarlı oldukları görülmektedir.

Analysis of the Studies on Online Reading in Turkey

In this study, we aimed to investigate the work done in Turkey on online reading. In the study, “descriptive analysis” technique was used to analyze the data obtained by conducting a qualitative research technique, called “document analysis”. In the first stage of the study, a search was made in the summaries and full-texts of the theses that were indexed in the National Thesis Center of Republic of Turkey’s Council of Higher Education with the following keywords: online reading, electronic reading, internet searching – understanding strategies, internet information search, online information search strategies, screen reading, e – book reading, internet based reading, internet reading. Then, Dergipark, ULAKBIM, Google Scholar, National Library and National Collective Catalog databases were used for the same purpose. Some findings of the study are as follows: most of the published works were written in 2018 and 2019. In between the years of 2010 and 2020, 37 of the published works were masters theses, 6 of them were doctoral theses, 80 of them were articles and 17 of them were articles. The universities that publıshed most of those theses were: Gazi University, Hacettepe University, and Sakarya University. Most of the articles published on this topic were published in the journal called Turkish Studies. When the articles were examined based on the number of the authors, it was seen that most of them were co- authored by two authors.

PDF

___

Altay, I. F., & Altay, A. (2017). The ımpact of online reading tasks and reading strategies on EFL learners' reading test scores. Journal of Language and Linguistic Studies, 13(2), 136-152.
Aydemir, Z., Sakız, G., Doğan, M. C., & Aşıcı, M. (2017). Kademeli sorumluluk aktarımı modeli kullanılarak öğretilen internette arama-anlama stratejilerine yönelik öğrencilerin yansıtıcı düşünme eylemleri. Journal of International Social Research, 10(51), 629-640.
Aydemir, Z. (2017). İnternette arama-anlama stratejilerinin öğretimi yoluyla ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yeni okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Baildon, R. , & Baildon, M. (2008). Guiding independence: Developing a research tool to support student decision making in selecting online information. The Reading Teacher, 61(8), 636-647.
Common Core State Standards Initiative. (2012). Common Core State Standards Initiative: Preparing America’s students for college and career. 13 Mart 2020 tarihinde www.corestandards.org. adresinden erişildi.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 24(4), 23-45.
Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
Dağhan, G., & Akkoyunlu, B. (2015). Eğitimde teknoloji kullanım sürdürülebilirliği üzerine yapılan çalışmalardaki genel eğilimler: Bir tematik içerik analizi çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178), 225-253.
Dalton, B. , & Proctor, C. P. (2008). The changing landscape of text and comprehension in the age of new literacies. In J. Coiro , M. Knobel , C. Lankshear , & D. J. Leu (Eds.), Handbook of research on new literacies (pp. 297–324). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. Ankara: Pegem Akademi.
Forzani, E., & Leu, D. J. (2012, October). New literacies for new learners: The need for digital technologies in primary classrooms. In The Educational Forum 76(4), 421-424.
Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M., & Sözbilir, M. (2012). Trends in educational research in Turkey: A content analysis. Educational Sciences: Theory & Practice 12(1), 455-459.
Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Educational technology research trends in Turkey: A content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 191-196.
Haymana, B. (2019). Kitlesel açık çevrimiçi derslerle ilgili yapılan araştırmaların incelenmesi: Tematik içerik analizi çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İncecay, G. (2013). Metacognitive online reading strategies applied by EFL students. Journal of Theory & Practice in Education (JTPE), 9(4), 390–407
Kayaoğlu, M. N., & Akbaş, R. D. (2014). Prospective English teachers' habits and perceptions of online reading. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 19-34.
Keskin, H. (2014). An ınvestigation of factors ınfluencing online reading/çevrimiçi okumayı etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(3), 723-738.
Kılıç Çakmak, E , Kukul, V , Çeti̇n, E , Beri̇kan, B , Kandemi̇r, B , Pamukçu, B.S., … Marangoz, M . (2015). 2013 yılı eğitim teknolojileri araştırmalarının incelenmesi: AJET, BJET, C&E, ETRD, ETS ve L&I dergileri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 128-160. doı: 10.17943/etku.17190.
Kızılaslan, A., Sözbilir, M., & Yaşar, M. D. (2012). Inquiry based teaching in Turkey: A content analysis of research reports. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 599-617.
Leu, D. J. , McVerry, G. J. , O’Byrne, I. W. , Kiili, C. , Zawilinski, L. , Everett-Cacopardo, H. , & Forzani, E. (2011). The new literacies of online reading comprehension: Expanding the literacy and learning curriculum. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 55(1), 5–14.
Moje, E. B. , Young, J. P. , Readence, J. E. , & Moore, D. W. (2000). Reinventing adolescent literacy for new times: Perennial and millennial issues. Journal of Adolescent and Adult Literacy, 43(5), 400–410.
Moore, D. W. , Bean, T. W. , Birdyshaw, D. , & Rycik, J. A. (1999). Adolescent literacy: A position statement. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 43(1), 97-112.
PIAAC Expert Group in Problem Solving in Technology- Rich Environments (2009). PIAAC problem solving in technology-rich environments: A conceptual framework. OECD Education Working Papers, No. 36, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/220262483674
Sağlam, M., & Yüksel, İ. (2007). Program değerlendirmede meta-analiz ve meta-değerlendirme yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(18), 175-188.
Sutherland-Smith, W. (2002). Weaving the literacy Web: Changes in reading from page to screen. The Reading Teacher, 55, 662–669.
Şahin, M. C. (2005). İnternet tabanlı uzaktan eğitimin etkililiği: Bir meta-analiz çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Umdu Topsakal, Ü., Çalık, M. & Çavuş, R. (2012). What trends do Turkish biology education studies indicate?. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639-649.
Yamaç, A., & Ulusoy, M. (2017). The effect of digital storytelling in improving the third graders' writing skills. International Electronic Journal of Elementary Education, 9(1), 59-86.
Yamaç, A., & Öztürk, E. (2019). How digital reading differs from traditional reading: An action research. International Journal of Progressive Education, 15(3), 207-222.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.