Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğretenlerin Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin öz yeterlik algılarını cinsiyet, yaş, mezun olunan lisans programı, öğrenim düzeyi ve deneyim süresine göre incelemektir. Araştırmada Nicel Yaklaşımlardan Kesitsel Tarama Yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Tschannen-Moran ve Woolfolk Hoy tarafından 2001 yılında geliştirilen; Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan “Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. 24 maddeden oluşan ölçek üç boyuttan oluşmaktadır. Bunlar; öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik ve sınıf yönetimine yönelik öz yeterliktir. Araştırmada; Atatürk, Aydın, Dokuz Eylül, Gazi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli, Uludağ Üniversiteleri, Yunus Emre Enstitüsü ve Ankara ile İstanbul’daki özel kurslarda Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten 118 kişiye ulaşılmıştır. Araştırmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin öz yeterlik algılarının cinsiyetlerine ve yaşlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı ancak mezun olunan lisans programı, öğrenim düzeyi ve deneyim süresine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Self-Efficacy Perceptions of Teachers who teach Turkish as a Foreign Language

The purpose of this research is to examine the self-efficacy perceptions of teachers who teach Turkish as a foreign language in terms of gender, age, undergraduate major, level of education and experience. Cross-sectional survey which is one of the quantitative research methods was used in this study. As the data collection tool, the "Teacher Self-Efficacy Scale", developed by Tschannen-Moran and Woolfolk Hoy (2001) and adapted by Çapı, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005), was used. The scale which consists of 24 items has three dimensions. These are self-efficacy for student participation, self-efficacy for teaching strategies and self-efficacy for classroom management. The participants in this study were 118 teachers who taught Turkish as a foreign language at the universities of Atatürk, Aydın, Dokuz Eylül, Gazi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli, and Uludağ, the Yunus Emre Institute, and private teaching institutions in Ankara and İstanbul. In the study, the self-efficacy perceptions of teachers did not differ significantly in terms of gender and age, but meaningful differences appeared in terms of teachers’ undergraduate major, level of education and experience.

PDF

___

Yoo, J. H. (2016), The effect of professional development on teacher efficacy and teachers’ self-analysis of their efficacy change. Journal of Teacher Education for Sustainability,18(1), 84-94.
Yıldız, Ü. ve Tepeli, Y. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterlikleri üzerine bir çalışma. International Journal of Language Academy, 2(4), 564-578.
Yaylı, D. ve Kitiş Çınar, E. (2015). Hizmet öncesi Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik inançları üzerine boylamsal bir çalışma. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(2), 35-4.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
Üstün, A. ve Tekin, S. (2009). Amasya eğitim fakültesindeki öğretmen adaylarının özyeterlilik inançlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 35-47.
Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies, 7(2), 1115-1131.
Tschannen-Moran M. and Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
T.C. Kalkınma Bakanlığı (2015). Yükseköğretimin uluslararasılaşması çerçevesinde Türk üniversitelerinin uluslararası öğrenciler için çekim merkezi haline getirilmesi. Ankara: Kalkınma Araştırma Merkezi, Yayın No: 2936.
Şengül, K. (Haziran, 2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi yapanların özel alan yeterlikleri üzerine. EJER Kongresi Eğitimde İnovasyon ve Profesyonelleşme, Ankara. Erişim Adresi: ejercongress.org/pdf/BildiriKitabı2015.pdf. (Sayfa No: 364-370).
Şahin, Ç., Kurudayıoğlu, M., Tunçel, H. ve Öztürk, Y. A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının lisans düzeyinde verilen yabancılara Türkçe öğretimi (YTÖ) dersine yönelik özyeterlik algıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 36-45.
Saracaloğlu, A.S., Karasakaloğlu, N. ve Evin Gencel, İ. (2010). Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 265-283.
Özdemir, E. (2015). Tarama yöntemi. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı) içinde (77-97). Ankara: Pegem Akademi.
Mete, F. ve Gürsoy, Ü. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 343-356.
Mete, F. (2012). Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin özel alan yeterlikleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-282.
Kavrayıcı, C. ve Bayrak, C. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), 623-658.
Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
Harrison,A. W., Rainer, R. K., Hochwarter W. A. and Thompson K. R. (1997). Testing the self-efficacy-performance linkage of social-cognitive theory. The Journal of Social Psychology, 137(1), 79-87.
Fackler, S. and Malmberg, L. E. (2016). Teachers’ self-efficacy in 14 OECD countries: Teacher, student group, school and leadership effect. Teaching and teacher education, 56, 185-195.
Demirtaş, H., Cömert M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Ekinci, H. (2013). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları: Müzik, resim ve beden eğitimi. Turkish Studies, 8(3), 189-196.
Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Çapa, Y., Çakıroğlu J. ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74-81.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, M. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Barın, E., Çangal, Ö. ve Başar, U. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında göre yapacak öğretmenlerin özel alan yeterliklerine ilişkin bir öneri. International Journal of Language Academy, 5(7), 81-98.
Barın, E. (Nisan, 2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliği ve yardımcı öğretmen kavramı. II. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi, İzmir. Erişim Adresi: www. Turkcede.org/yeni-ogrenenlere-turkce-ogretimi/194-yabancilara-turkce-ogretiminde-ogretmen-yeterligi-ve-yardimci-ogretmen-kavrami.html
Bandura, A. and Locke, E. A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87-99.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V. and Pastorelli, C. (2001). Self-efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child Development, 72(1), 187-206.
Bandura, A., Ross, D. and Ross, S. A. (1963). Imitation of film-mediated aggressive models. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 66(1), 3-11.
Bandura, A. and Huston, A. C. (1961). Identification as a process of incidental learning. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 63(2), 311-318.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory of mass communication. Media Psychology, 3(3), 265-299.
Bandura, A. (1999). Social cognitive theory: An agentic perspective. Asian Journal of Social Psychology, 2, 21-41.
Bandura, A. (1982). Self efficacy mechanism in human agency. American psychologist, 37(2), 122-147.
Bandura, A. (1965). Influence of models' reinforcement contingencies on the acquisition of imitative responses. Journal of Personality and Social Psychology, 1(6), 589-595.
Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.