Türk Edebiyatı Öğretiminde Edebiyat Bakalorya Kitapları

Sözlü ve yazılı sınavlar, öğretimde ölçme ve değerlendirmenin araçlarındandır. Sınavların içeriğini, müfredatta belirlenen konular oluşturur. Bu konular doğrultusunda yazılmış ders kitapları, öğrencilerin öğrenme sürecindeki temel kaynaklarındandır. Aynı zamanda bu kitaplar, sınavlarda sorulan soruların hem bilgisini içerir hem de çerçevesini belirler. Bununla birlikte, öğrencilere sınavlarda yardımcı olmak üzere yazılmış kitaplar da vardır. Ders kitapları, temel kaynak; diğerleri, yardımcı kaynaktır. 1930’lu yılların ilk yarısında basılmış olan “edebiyat bakalorya kitapları”, hem dönemin edebiyat öğretimini ve ölçme değerlendirme sistemini yansıtmaları hem de yardımcı kaynak olarak belirginleşmeleri bakımından dikkat çekicidir. Ayrıca bu kitapların edebiyat el kitabı gibi tasarlanması da onları önemli kılmaktadır. Bu makalede, önce 1930’lu yıllardaki edebiyat öğretiminin çerçevesini belirleyen gelişmeler hakkında bilgi verilecek; ardından da anılan yıllarda yayımlanmış ve bugüne kadar üzerinde durulmamış “edebiyat bakalorya kitapları”, Türk edebiyatı öğretimindeki rolleri yönünden değerlendirilecektir. Değerlendirmede kitapların hazırlanış yöntemi, içeriği ve yazarlarının tutumuna yoğunlaşılacaktır.

Literary Baccalaureate Books in Teaching Turkish Literature

Oral and written exams are tools of assessment and evaluation in teaching. The content of the exams is defined in the curriculum. Textbooks written in line with these subjects are the primary sources of learning process of students. These books contain both information and the frame of the questions asked in the exams. However, there are some other printed references to prepare students for the exams, that is supplementary sources. The ‘literary baccalaureate books’ published in the first half of the 1930s are striking in terms of both reflecting the period’s literary teaching and assessment system and becoming a reference or a supplementary book. Moreover, these books were designed as literary handbooks, which also makes them important. This article will firstly give some information about the development that defines the frame of literature teaching in the 1930s, and then the ‘literary baccalaureate books’ which were published in the mentioned years and which have not been examined so far will be evaluated in terms of their role in the teaching Turkish literature. The evaluation part will focus on the method and content of the books and the attitude of the authors as well.

PDF

___

Ali Canip (1340). Edebiyat. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Ali Canip (1929). Edebiyat. İstanbul: Maarif Vekâleti Yayınları.
Akyüz, Y. (2010). Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000-M.S. 2010. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Benderli, M. H. (1937). Edebiyat ve Edebiyat Tarihi El Kitabı. İstanbul: Cumhuriyet Kitaphanesi.
Sadeddin Nüzhet (1931). Tanzimat’a Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Nümuneleri. İstanbul: Semih Lütfü Kitabevi.
Ergun, S. N. (1935). Edebiyat ve Edebiyat Tarihi Özü. İstanbul: İnkılâb Kitabhanesi.
Göğüş, B. (1970). Anadili Olarak Türkçenin Öğretimine Bir Bakış. Türk Dili Araştırmalar Yıllığı Belleten, 124-154.
Örik, N. S. (1935). “Edebiyat Tarihi Özü”. Varlık dergisi, 43 (4), 327-328.
[Kurul] (1340a). Lise Müfredat Programları Esbâb-ı Mûcibe Lâyihası. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
[Kurul] (1340b). Lise Birinci Devre Müfredat Programları. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
[Kurul] (1340c). Liselerin İkinci Devre Müfredat Programları. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
[Kurul] (1927). 1340 Tarihli Ortamektep ve Lise Müfredat Programlarına Zeyl. İstanbul: Devlet Matbaası.
Muvaffak Hüsnü (1933). Edebiyat Bakalorya Elkitabı. İstanbul: Bürhaneddin Matbaası.
Ogur, E. (2009). Ali Canip Yöntem’in Eğitim ve Edebiyat Eğitimi Hakkındaki Düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (2), 397-415.
Yusuf Ziya (1935). Edebiyat Bakalorya Kitabı. İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
Yücel, H. A. (1938, 29 Birinci Teşrin). Türk Maarifi. Cumhuriyet gazetesi. s. 15.