Samed Behrengi'nin Hikâyelerindeki Eğitsel İletiler Üzerine Bir Araştırma

Çocuklar için yazılmış eserler, çocuğun kişisel gelişimini tamamlaması, insani değerler edinmesi, içinde yaşadığı topluma uyumlu hâle gelmesi; çevreye ve hayvanlara karşı duyarlı olması, ulusal ve evrensel anlamda ihtiyaç duyulan değerlere sahip olması açısından çok önemlidirler. Çocuk edebiyatı ürünleri eğiticilik görevini okuyucusuna sunduğu eğitsel iletilerle gerçekleştirir. Bu iletiler çocuğun kişisel, toplumsal, evrensel, dinî, ulusal gelişimine katkıda bulunacağı gibi bazı durumlarda yazarın kendi ideolojik fikirlerini sunduğu araç olarak da kullanılabilir. Bu araştırmada, Samed Behrengi’nin hikâyeleri özellikle eğitsel iletiler bakımından incelenmiş ve bu iletilerin çocuk eğitimi açısından katkıları vurgulanmıştır. Araştırmada, çocuk edebiyatı ürünlerinde bulunması gereken özellikler ve iletilerin nasıl olması gerektiğine dair kriterler göz önünde bulundurulmuştur. Samed Behrengi’nin on yedi hikâyesinde 173 eğitsel ileti tespit edilmiştir. Bu iletilerin 140 tanesi kişisel gelişimi, 19 tanesi toplumsal gelişimi, 12 tanesi dinî gelişimi, 1 tanesi ulusal gelişimi, 1 tanesi de evrensel gelişimi destekleyen iletilerden oluşmaktadır

A Study on Educational Messages of Samed Behrengi Stories

Works written for children are very important for them to complete their personal development; to acquire the human values; to attune to the society they live in; to become sensitive about environment and animals; and to have got values needed nationally and internationally. Children’s literature products carry out their duty of education by means of the educational messages which they present to their readers. While these messages are contributing to the child’s personal, social, universal, religious and national development, at the same time they may be used by authors as instruments of presenting her/his own ideologic opinions in some cases. In this study, Samed Behrengi’s stories were analysed particularly in relation to the educational messages and these messages' contributions to the childrearing were emphasized. The features that must be present at children’s literature products and the criteria regarding with how the messages should be were taken into consideration. 173 educational messages were found within seventeen stories of Samed Behrengi. It was understood that 140 of them were messages supporting personal development, 19 of them social development, 1 of them national development and 1 of them universal development.

___

  • Akkaya, A. (2008). Mustaf a Kutlu’nun hikâyelerindeki iletiler ve bu iletilerin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Beyreli , L., Çetindağ, Z., ve Celepoğlu, A. (2005). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Ceran, S. (2005). Çocuklar için başkaldırı imkanı: Samed Behrengi Masalları. Hece Dergisi, 104-105, 434-443.
  • Çılgın, A. S. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Dayıoğlu, G. (1987). Çocuk yayınları. Çocuk Yayınları Sempozyumu (s. 15-25). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Gülgönül, B. (2014). Bilgin Adalı'nın hikâye ve romanlarında yer alan eğitsel iletiler. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kaplan, K. (2013). Hidayet Karakuş'un roman ve hikâyelerinde yer alan eğitsel iletiler. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
  • Özdemir, E. (1983). Yazı ve yazınsal Türler. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Özdemir, E. (2011). Eleştirel okuma. Anakara: Bilgi Yayınevi.
  • Sever, S. (2009). Çocuk Kitaplarında bulunması gereken temel özellikler. S. Sever, S. Dilidüzgün, N. Neydim, ve C. Aslan içinde, İlköğretimde çocuk edebiyatı (s. 52). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
  • Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Kök Yayınları.
  • Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
  • Tür, G., ve Turla, A. (2005). Okul öncesinde çocuk, edebiyat ve kitap. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.