6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda Yer Alan Temalardaki Metinlerin Kök Değerlerle İlişkisi

Günümüzün değişen şartlarına rağmen toplumda derin iz bırakan ve kültür aktarımını sağlayıp gelecek kuşaklara yön veren değerler, bireylerin sahip çıkması gereken en temel manevi unsurların başında gelmektedir. Bireylerin değerleri kazanması sürecinin önemli bir kısmını okul yaşantısı oluşturmaktadır. Milli kültürümüzün temel yapı taşlarından olan kök değerlerin büyük bir çoğunluğu programın uygulayıcısı olan ders kitapları ve metinler aracılığıyla kazanılmaktadır. Bireylerin temalarda yer alan bu değerleri davranışlarına yansıtabilmeleri için öncelikle değerlerin farkına varıp içselleştirmeleri gerekmektedir. Böylece birey davranışlarını yönlendirerek kişiliğini sosyal, duygusal, bilişsel ve ahlaki yönden geliştirmektedir. Bu çalışmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığımızın hazırladığı 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nda yer alan temalardaki metinlerin kök değerlerini tespit etmek ve bu değerlerin metinlerle ilişkisini belirlemektir. Araştırma nitel araştırma metodolojisine uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın veri analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın materyalini, MEB Ortaokul ve İmam-Hatip Ortaokulu 6. Sınıf Ortaokul Türkçe Ders Kitabı’ndaki 8 tema içerisinden 24 okuma metni ve 8 dinleme metni olmak üzere toplam 32 metin (belge/doküman) oluşturmaktadır. Serbest okuma metinleri, kapsam dışı tutulmuştur. Araştırma sonucunda çocukların temalarda yer alan metinlerdeki değerleri kazanmasında edebi eserlerin rolüne değinilmiş ve bu bağlamda Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin seçimine gösterilmesi gereken özenin önemi vurgulanmıştır.

The Relationship between the Texts in the $6^{th}$ Grade Turkish Course Book and Core Values

Despite the ever changing circumstances of today, values which leave their marks on society and guide future generations through the transfer of culture, stand out among the most fundamental moral elements that the individuals must hold. Experiences in school play a significant role in individuals’ acquisition of their values. The majority of the core values that are among the building blocks of our national culture are acquired through textbooks and texts which function as the implementing tools of the curriculum. In order for individuals to display those values in their behaviors, they primarily need to be conscious of them and internalize them. Through this process, individuals shape their behaviors and develop their personality socially, emotionally, cognitively and morally. The purpose of this study is to determine both the core values included in the texts of the $6^{th}$ grade Turkish course books prepared by the Ministry of Education (MEB) and the relationship between the texts and the values. The study is qualitative by design. Content analysis was used as the method of data analysis. The texts used for analysis in this study are a total of 32 texts (written/audio) - 24 reading texts and 8 listening texts in the eight themes in the 6th grade secondary school Turkish course book taught at the MEB secondary schools and İmam-Hatip secondary schools. Extensive reading texts were not included. The results pointed out the role literary pieces played a role in children’s acquisition of the values in the texts of the themes and also indicated that due attention has to be given in the selection of the texts in Turkish course books.

PDF

___

Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimine genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
Aydın, M. Z (2010). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Eğitime Bakış.
Bacalı, H. (2011). Değer Değer Midir?. Eğitime Bakış, 7(19), 18-21.
Berkowitz Marvin W. (2011) What works in values education. International Journal of Educational Research, 50(3), 153–158
Demiral, Ö. ve Kaya Z. (2012). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi.
Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler Eğitimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6(2), 244-255.
Doğan, B. ve A. Gülüşen (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
Ekici Çelikpazu, E. ve Aktaş E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 413-424.
Fidan, N. (1986). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
Güneş, F. (2015). Değerler eğitiminde yaklaşım ve modeller. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Bartın: Atatürk Araştırma Merkezi.
Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Kırmızı Susar, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
McCullough, M.E., & Snyder, C.R. (2000). Classical sources of human strength: Revisiting an old home and building a new one. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 1- 10.
Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to desing and implementation. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
MEB, (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MEB (2018). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues a handbook and classification. New York: Oxford University Press.
Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şen, Ü. (2008). 6.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. KKTC: Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2013). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe programları, Ankara: Nobel Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.