Türk ceza hukukunda kamu görevlisi kavramı

Ceza hukuku uygulamasında kamu görevlisi çok önemli bir kavramdır. Çünkü Ceza Kanununda bazı suçların oluşabilmesi için failin ya da mağdurun kamu görevlisi olması aranmaktadır. Bazı suçlar bakımından ise kamu görevlisi ağırlaştırıcı bir unsur olarak öngörülmüştür. 1 Haziran 20005 'de yürürlüğe giren 523 7 sayılı Türk Ceza Kanununun 6/1-c maddesinde kamu görevlisi tanımlanmıştır. Bu tanımda kamu görevlisi kamusal faaliyetin yürütülmesine katılan kişi olarak belirtilmektedir. Türk Ceza Kanununun kullandığı kamusal faaliyet terimi yerleşmiş bir kavram değildir. Soruna çözüm bulabilmek için öncelikle 765 sayılı Kanun dönemindeki içtihatların hâlâ geçerli olduğunu yani kamu görevi görenlerin kamu görevlisi olduğunu kabul etmek gerekir. Bunun yanında, kanun koyucunun bu hükmü getirmekteki amacı göz önünde tutularak kamu hizmetini görenlerden sadece sınırlı bir kısmını da kamu görevlisi saymakla, kavramın çok geniş anlaşılmasının ve böylece hukuk devleti bakımından sakınca doğurmasının önüne geçebilir.

The 'civil servant' concept in Turkish criminal law

'Public Servant' is a vital concept in the practice of Criminal Law, since under Turkish Penal Code, some actions are considered crime only if the perpetrator/victim is a civil servant Turkish. Moreover, with respect to some crimes, the perpetrator/victim 's civil servant status is seen as an aggravating factor. Article 6/1-c of Turkish Penal Code No. 5237, which was put into effect on 1 June 2005, defines the term public servant as 'a person who holds a government position by election or appointment and who participates in public activities and actions'. The term public activity ', being used by the Turkish Penal Code is in fact not an embedded concept. Therefore, the problem of determining who is and who is not a public servant still persists in the practice of penal codes. In order to eliminate this problem, firstly, case laws reported when Law No. 765 was in force should be taken as basis. In others words, people conducting civil services should be considered public servants. Besides, in view of the lawmaker's purpose in enforcing the said provision, regarding only a small part of those conducting public services as civil servant might prevent inclusive understanding of the 'civil servant' concept, thus avoiding drawbacks in respect of constitutional state.

___

  • Akıllıoğlu, Tekin (1988), "Karar İncelemesi", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 21, Sayı 3,Eylül, s. 170.
  • Akyılmaz, Bahtiyar (2003), İdare Hukuku, Konya.
  • Artuk, M. Emin - Gökçen, Ahmet - Yenidünya, Caner (2000), Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara.
  • Artuk, Mehmet Emin - Gökçen, Ahmet - Yenidünya, Caner (2008), Ceza Hukuku Özel Hükümler, 9. Baskı, Ankara.
  • Aslan, Onur Ender (2006), Kamu Personel Rejiminin Anayasal İlkeleri- Tarihi ve Toplumsal Temelleri, TODAİE Yayın no: 330, Ankara.
  • Aslan, Onur Ender (2007), 1982 Anayasasına Göre Kamu Personel Rejimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Atay, Ender Ethem (2006), İdare Hukuku, Ankara.
  • Başköy, Sabri (1993), "Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanunla İlgili Bazı Öneriler", Türk İdare Dergisi, Yıl 65, Sayı 398, s. 213-216.
  • Bengü, Cemil Halit (1944), "Ceza Tatbikatında Memur", Siyasi İlimler Mecmuası, Sayı 158, s. 119-128.
  • Bozkurt, Ömer- Ergun, Turgay- Sezen, Seriye (1998), Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE Yayın, no: 283, Ankara.
  • Çağlayan, Muhtar (1959), "Ceza Tatbikat ve Takibatında Memur, Memur Sıfatının Ceza Hukuku İle Olan Münasebeti", İdare Dergisi, Yıl 31, Sayı 259, s. 39-72.
  • Çağlayan, Muhtar (Tarihsiz), Gerekçeli ve İçtihattı Türk Ceza Kanunu, Genişletilmiş 3. Baskı, C. II, Ankara.
  • Demirbaş, Timur (1987), "Memuriyet Görevini İhmal ve Kötüye Kullanma Cürümleri", Prof. Dr. Kudret Ayiter Armağanı, DEÜHFD, Cilt III, Sayı 1-4, s. 249-279.
  • Devellioğlu, Ferit (1998), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, 15. Baskı, Ankara.
  • Dönmezer, Sulhi (1944;, Mahkeme İçtihatları, İÜHFM, Cilt IX, Sayı 3-4, s. 816-826.
  • Dönmezer, Sulhi (1984), Özel Ceza Hukuku Dersleri, İstanbul, 1984.
  • Duran, Lütfi (1984), "Anayasanın 128 ve 129. Maddeleri Yönünden Kamu Görevlileri ve Bakanların Durumu ile İlgili Yorum", Anayasa Yargısı, s. 201-212.
  • Duran, Lütfi (1986), "Anayasa Mahkemesine Göre Türkiye'nin Hukuk Düzeni II", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, Haziran, s. 14-21.
  • Erdoğdu, Ahmet (1972), "Memur Kavramında Yenilik", Danıştay Dergisi, Sayı 4, s. 867-935.
  • Erem, Faruk (1993), TCK Şerhi, Cilt II, Ankara.
  • Erem, Faruk (1985), Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Cilt III, Ankara.
  • Erem, Faruk (1948), Gerekçeli Türk Ceza Kanunu ve Mer'iyetKanunu, 2. Bası, Ankara, 1948, s. 315'den nakleden Artuk, M. Emin-Gökcen, Ahmet-Yenidünya, Caner (2000), Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara, s. 304.
  • Erman, Sahir (1947), "Ceza Tatbikat ve Takibatında Memur", Siyasal Bilgiler Okulu Dergisi, Cilt 11, Sayı 3-4, s. 235-276.
  • Erman, Sahir - Özek, Çetin (1996), Kamu İdaresine Karşı Suçlar, İstanbul.
  • Esen, Bülent Nuri, 4/10195 Sayılı Kararnameye Bağlı Yönetmelik ve Bu Kararnameye Bağlı Yönetmeliğe Göre Çalıştırılanların Hukuki Durumu Hakkında Seminer, s. 34'ten nakleden Şekercioğlu (1974), Metin, Ceza Hukukunda Memur Kavramı, İstanbul, s. 11.
  • Fırat, Ahmet (1986), "Kuruluş Kanunları ile Yargıtay ve Danıştay Kararlan Işığı Altında Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanuna Tabi Olan Memurlar ve İstisnaları", Adalet Dergisi, Yıl 77, Sayı 4, s. 49-81.
  • Giritli, İsmet - Bilgen, Pertev - Akgüner, Tayfun (2001), İdare Hukuku, İstanbul.
  • Giritli, İsmet - Bilgen, Pertev - Akgüner, Tayfun (2006), İdare Hukuku, 2. Bası, İstanbul.
  • Gökcan, Hasan Tahsin - Artuç - Mustafa (2008), Kamu Görevlisi ve Özel Soruşturma Usulleri, 2. Baskı, Ankara.
  • Gözler, Kemal (2003), İdare Hukuku, Cilt II, Bursa.
  • Gözler, Kemal (2008), İdare Hukukuna Giriş, 9. Baskı, Bursa.
  • Gözübüyük, A. Pulat (1970), "Ceza Hukukunda Memur ve Hizmetli Kavramları", Adalet Dergisi, Yıl 61, Sayı 1, s. 5-12.
  • Gözübüyük, Abdullah Pulat (Tarihsiz), Türk Ceza Kanunu Gözübüyük Şerhi, Cilt II, Genişletilmiş 5. Baskı, İstanbul.
  • Gözübüyük, Şeref - Akıllıoğlu, Tekin (1992), Yönetim Hukuku, Ankara.
  • Gözübüyük, Şeref- Kili, Suna (1985), Türk Anayasa Metinleri "Sened-i İttifaktan Günümüze", İş Bankası Kültür Yayınları, No: 269, Ankara.
  • Gözübüyük, Şeref- Tan, Turgut (2007), İdare Hukuku, Cilt I. Genel Esaslar, Ankara.
  • Gülmez, Mesut (1988), "Sözleşmeli Personel, Anayasa ve Uluslararası Kurallar", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 21, Sayı 4, s. 25-44.
  • Güran, Sait (1980,), Memur Hukukunda Kayırma ve Liyakat Sistemleri, İstanbul.
  • Güran, Sait (1989), "Anayasa Mahkemesinin 1982 Anayasası Döneminde Personel Hukukuna Bakışı", Anayasa Yargısı, s. 39-70.
  • Güran, Sait (1984), "Anayasanın 128 ve 129. Maddeleri Yönünden Kamu Görevlileri ve Bakanların Durumu", Anayasa Yargısı, s. 191-200.
  • İsbir, Eyyup G. (1977), Türkiye 'de Devlet Memurlarının Denetimi, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını, No: 105, Ankara.
  • Kanlıgöz, Cihan (1993), "1982 Anayasasına Göre Kamu Görevlisi Kavramının Anlam ve Kapsamı", A ÜHFD, Sayı 3-4, s. 169-195.
  • Kavas, Hakkı - Kavas, Hatice (1985), "TCK'da Memur Kavramı", Adalet Dergisi, Yıl 76, Sayı 6, s. 57-67.
  • Keyman, Selahattin (1962), "Memurin Muhakematı Kanunun,AÜHFD, Cilt 19, Sayı 1-4, s. 173-200.
  • Kunter Nurullah (1947), "Mahkeme İçtihatları, Ceza Tatbikatında Âmme Vazifesi ve Âmme Hizmeti Tefriki ve Avukatların Durumu", İÜHFM, Cilt XIII, Sayı 2, s. 755-772.
  • Nuhoğlu, Ayşe (1999), "İşkence Yasağı ve İfkence Suçu", Erman'a Armağan, s. 527 vd.
  • Okuyucu-Ergün, Güneş (2008), Türk Ceza Hukukunda Zimmet Suçu, Ankara.
  • Onar Sıddık Sami (1966), İdare Hukukunun Umumi Esasları, Cilt I-II, İstanbul.
  • Özbek, Veli Özer (2005), TCK İzmir Şerhi, Ankara.
  • Özgenç, İzzet (2006), Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, 3. Baskı, Ankara.
  • Pınar, İbrahim (1987), Açıklamalı İçtihatlı Memur Suçlarında İdari Soruşturma, Ankara.
  • Pınar, İbrahim (2000), Açıklamalı 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, Ankara.
  • Savaş, Vural - Mollamahmutoğlu, Sadık (1995), Türk Ceza Kanunu Yorumu, Cilt II, Ankara.
  • Selçuk, Sami (1997), Memur Yargılaması Hakkında, TÜSİAD Yayın No: 209, İstanbul.
  • Soyaslan, Doğan (1996), "Ceza Hukukunda Memur Kavramı", AÜHFD, Cilt 45, Sayı 1-4, s. 41-53.
  • Soyaslan, Doğan (1999), Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Ankara.
  • Soyaslan, Doğan (2000), Ceza Muhakemeleri Usulü Hukuku, Ankara.
  • Soyaslan, Doğan (2005), Özel Hükümler, 5. Bası, Ankara.
  • Şekercioğlu, Metin (1974), Ceza Hukukunda Memur Kavramı, İstanbul.
  • Tan, Turgut (1992), "KiT'lerin Özelleştirilmesi ve Sorunlar", Amme İdaresi Dergisi,Cilt 25, Sayı 1, Mart, s. 27-64.
  • Tezcan, Durmuş - Erdem, Mustafa Ruhan - Önok, Murat (2007), Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 5. Baskı, Ankara.
  • Toroslu, Nevzat (1998), Ceza Hukuku, Ankara.
  • Toroslu, Nevzat (2007), Ceza Hukuku-Özel Hükümler, Ankara.
  • Yarsuvat, Duygun (1964), "Devlet İdaresi Aleyhine Cürümler", İÜHFM, Cilt XXX, Sayı 1-4, s. 679-691.
  • Yaşar, Hakkı (1966), "Ceza Kanunu Uygulamasında Memur Kavramı ve Memuriyet Görevini İhmal ve Kötüye Kullanımı Suçlarının Tahlili", Adalet Dergisi, Yıl 57, Sayı 12, s. 843-865.
  • Zafer, Hamide (1998), "Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkatin Son Değişiklikler Işığında Değerlendirilmesi", İstanbul Barosu Dergisi, Cilt 72, Sayı 2, s. 211-233.